Bộ Quốc phòng Nga ngày 3/10 xác nhận, Quân đội Nga đã giành quyền kiểm soát Ugledar, một thị trấn quan trọng ở phía nam Donbass. Tổng thống Ukraine Zelensky sau đó cũng phải thừa nhận pháo đài này đã bị rơi vào tay Quân đội Nga.
Vậy pháo đài Ugledar có vị trí, vai trò quan trọng như thế nào trên chiến trường Ukraine? Các bên phản ứng thế nào trước việc đổi chủ của pháo đài này? Cuộc chiến trong tương lai sẽ diễn ra như thế nào, khi Ukraine mất chốt phòng thủ quan trọng này?
Về việc Ugledar có vai trò thế nào ở khu vực Donbass, thì nơi đây từng là khu vực sản xuất than quan trọng ở khu vực này. Bản thân từ “Ugledar” có nghĩa đen là "món quà than" trong tiếng Nga và vị trí nằm ở ngã ba vùng Donetsk và Zaporozhye.
Về địa hình, thị trấn Ugledar nằm ở vị trí cao nhất trong khu vực và có cấu trúc địa lý phức tạp. Sau sự cố Crimea năm 2014, Ukraine đã biến Ugledar thành một pháo đài khổng lồ. Sau khi cuộc khủng hoảng Ukraine leo thang vào tháng 2/2022, cuộc giao tranh giữa Nga và Ukraine tại đây kéo dài ác liệt khoảng hai năm và phần thua đều thuộc về quân Nga.
Các nhà phân tích quân sự Nga cho rằng, Ugledal, Chasov Yar, Seversk, Pokrovsk và những nơi khác tạo thành "Vòng cung Donetsk" ở tuyến đầu trong cuộc xung đột Nga-Ukraine.
Trong “Vòng cung Donetsk”, Ugledar là một nút quan trọng ở cuối phía tây nam của vòng cung này. Nơi đây từng là trung tâm hỗ trợ và cung cấp hậu cần quan trọng cho Quân đội Ukraine ở khu vực Donbass. Hãng tin Mỹ CNN gọi đây là "một pháo đài quan trọng ở giao điểm giữa mặt trận phía nam và phía đông của Quân đội Ukraine".
Còn Igor Korotchenko, chuyên gia quân sự Nga, Tổng biên tập Tạp chí "Quốc phòng" của Nga cho rằng, việc kiểm soát được Ugledar là một thắng lợi quan trọng của Quân đội Nga, mở đường cho Quân đội Nga tiến về phía tây; đồng thời giáng đòn nặng nề vào Quân đội Ukraine và chính quyền Ukraine.
Tổng thống Ukraine Zelensky thừa nhận trong cuộc họp báo sau cuộc gặp với tân Tổng thư ký NATO Rutte đến thăm nước này vào ngày 3/10 rằng, quân đội Ukraine đã mất Ugledar, đồng thời tuyên bố rằng, việc rút khỏi Ugledar là nhằm mục đích cứu sống binh lính Ukraine, nhưng điều đó có hoàn toàn đúng?
Ngay từ cuối tháng 9, khi tình hình giao tranh ở Ugledar trở nên căng thẳng, tin tức quân Ukraine sẽ mất nơi này lần lượt xuất hiện. Ở một mức độ nhất định, Ukraine từ lâu đã chuẩn bị tinh thần cho sự thất thủ của Ugledar.
Tuy nhiên, chỉ huy Quân đội Ukraine không ra lệnh cho lực lượng đồn trú ở Ugledar rút lui, khi họ còn có thể rút lui an toàn. Chỉ đến khi Quân đội Nga chuẩn bị đóng vòng vây, Tướng Syrsky mới ra lệnh cho quân đồn trú ở đây rút, và lúc này thì mạnh ai người nấy chạy, toàn bộ vũ khí hạng nặng và người bị thương phải bỏ ở lại và bị quân Nga thu giữ.
Tờ New York Times đưa tin, sau khi Nga chiếm được Ugledar, họ không chỉ có thể tiến xa hơn ở Donbass, mà còn đảm bảo an ninh hơn cho vận tải đường sắt đến Crimea. Hãng tin Pháp AP thì cho rằng, việc mất pháo đài Ugledar làm nổi bật tình hình ngày càng xấu đi của chính quyền Ukraine và sẽ làm suy yếu khả năng phòng thủ của Quân đội Ukraine ở Donbas.
Tổng tư lệnh Lực lượng Vũ trang Ukraine, Tướng Syrsky hôm 3/3 cho biết, ông đã ra lệnh tăng cường phòng thủ ở khu vực phía đông Donetsk. Các chuyên gia quân sự Ukraine cho rằng, do khu vực Ugledar có số lượng lớn mìn và vật liệu chưa nổ, đồng thời mùa mưa đang đến gần, nên Quân đội Nga vẫn gặp nhiều khó khăn trong việc tấn công nhanh về phía bắc Pokrovsk từ hướng này.
Sau cuộc gặp với Tổng thư ký NATO Rutte vào ngày 3/10, Tổng thống Zelensky kêu gọi "phương Tây bắn hạ tên lửa và máy bay không người lái của Nga đang tấn công Ukraine" và cho phép Ukraine sử dụng vũ khí do phương Tây cung cấp để thực hiện các cuộc tấn công tầm xa nhằm vào các mục tiêu ở Nga.
Liên quan đến sự ủng hộ của phương Tây đối với Ukraine, trong cuộc họp báo ngày 3/10, phó phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Mỹ Sabrina Singer cho biết, Tổng thống Mỹ Biden tuyên bố, sẽ không đưa quân tới Ukraine, nhưng Mỹ sẽ hỗ trợ Ukraine trong nỗ lực giành lại lãnh thổ của mình.
Các nhà phân tích chỉ ra rằng, ông Rutte đã đến thăm Kiev và nhắc lại NATO sẽ tiếp tục hỗ trợ quân sự cho Ukraine. Trước đó, Tổng thống Zelensky tới Mỹ để trình bày "Kế hoạch Chiến thắng", và chính quyền Biden tuyên bố sẽ cung cấp thêm viện trợ quân sự cho Ukraine. Hiện tại, Nga và Ukraine vẫn chưa thể nhìn thấy bình minh của các cuộc đàm phán hòa bình để chấm dứt chiến tranh. (Nguồn ảnh: ISW, CNN, Reuters, TASS).
