Quan sát cuộc xung đột Nga-Ukraine, nhiều chuyên gia cho rằng xe tăng "vô dụng" trong cuộc chiến này. Điều này có thể thấy rõ từ hàng loạt video chiến trường từ cả hai phía cho thấy, xe tăng thường xuyên bị phá hủy, thậm chí những cảnh quay mới về xe tăng bị phá hủy cũng được công bố mỗi ngày.
Do đó, mới có quan điểm cho rằng xe tăng đã mất đi giá trị chiến trường và không còn quan trọng nữa; nhưng thực tế không phải vậy. Mặc dù tỷ lệ sống sót trên chiến trường của xe tăng đã giảm, nhưng điều đó không có nghĩa là chúng đã mất đi giá trị sử dụng. So với các loại vũ khí tác chiến trên bộ khác, xe tăng vẫn "không dễ bị phá hủy".
Những tuyên bố có vẻ mâu thuẫn "xe tăng quá dễ bị bắn trúng" và "không dễ bị bắn trúng" thực ra lại là sự khác biệt giữa nhận thức và thực tế. Độ khó của việc tiêu diệt xe tăng và xe bọc thép hạng nhẹ không cùng đẳng cấp, và sức mạnh tấn công, cùng hỏa lực của xe tăng cũng không thể so sánh với xe bọc thép.
Nói một cách đơn giản, trong bối cảnh chiến tranh vị trí khốc liệt hiện nay giữa Nga và Ukraine, xe tăng vẫn là vũ khí sắc bén nhất để tấn công và cũng là vũ khí quan trọng nhất để phản công và phòng thủ. Việc một đơn vị được trang bị xe tăng, có ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả chiến đấu và tinh thần chiến đấu của binh lính.
Do đó, Ukraine tiếp tục yêu cầu phương Tây hỗ trợ xe tăng nhiều hơn, bao gồm các lô Leopard 2A4 do các nước châu Âu cung cấp, M1A1 do Australia cung cấp, và dòng xe tăng Leopard 1A5 được các nước châu Âu tân trang, cũng như AMX-10RC mua từ Pháp…. Tất cả các lữ đoàn Ukraine đều "mê mẩn" những chiếc xe tăng này, và đều hy vọng sẽ được trang bị thêm.
Do đó, về việc xe tăng có hữu ích hay không, câu trả lời trong quân đội Ukraine (AFU) rất rõ ràng - nếu một lữ đoàn được trang bị một đại đội xe tăng, nó sẽ được chấp nhận một cách tích cực mà không có ngoại lệ, và sẽ không ai nói rằng xe tăng là vô dụng. Chính vì nguồn lực xe tăng đã "cạn kiệt", nên AFU buộc phải cải tổ về tổ chức biên chế các lữ đoàn xe tăng.
Khi chiến tranh Nga-Ukraine chưa bùng nổ, quân đội Ukraine có hai lữ đoàn xe tăng đang hoạt động (lữ đoàn xe tăng số 1 và số 17), và sau khi chiến tranh nổ ra, các lữ đoàn xe tăng số 3, 4 và 5 dự bị đã được thành lập. Đây là các lữ đoàn xe tăng đơn thuần, được tổ chức theo mô hình của quân đội Liên Xô trước kia, được gọi là các đơn vị xe tăng dự bị chiến lược.
Trong số đó, các lữ đoàn xe tăng từ số 1 đến số 4 được triển khai trực tiếp ra tiền tuyến, còn Lữ đoàn xe tăng số 5 phục vụ như một "đơn vị huấn luyện". Và sau mỗi thời gian huấn luyện, các tiểu đoàn và đại đội xe tăng của Lữ đoàn này, lại được điều đến các đơn vị chiến đấu. Chỉ đến khi Lữ đoàn được trang bị đầy đủ xe tăng Leopard 1A5, đơn vị mới được đưa vào chiến đấu với một tổ chức hoàn chỉnh.
Tuy nhiên, khi các lữ đoàn bộ binh, bộ binh cơ giới, thủy quân lục chiến hay cả các đơn vị đổ bộ đường không của AFU, chỉ có trong biên chế vài xe tăng, thậm chí còn không có, thì sự tham gia toàn diện của Lữ đoàn Xe tăng 5 trong chiến đấu, chắc chắn sẽ trở nên “không hợp lý”.
Kết quả là, xe tăng của Lữ đoàn xe tăng 5 lại được “chia năm sẻ bảy”, tăng cường hoặc phối thuộc cho các đơn vị chiến đấu khác. Ví dụ, một số xe tăng được giao cho Lữ đoàn Jager 68, trong khi Lữ đoàn xe tăng 5 lại được tăng cường bộ binh và chuyển đổi thành một "lữ đoàn cơ giới hạng nặng".
Trước Lữ đoàn xe tăng 5, Lữ đoàn xe tăng 17 của AFU cũng đã được chuyển đổi thành lữ đoàn cơ giới hạng nặng. Số lượng tiểu đoàn xe tăng trong lữ đoàn hạng nặng này giảm xuống còn hai tiểu đoàn (trước đó là 5), nhưng cũng có hai tiểu đoàn bộ binh cơ giới và hai tiểu đoàn bộ binh; tương đương với một lữ đoàn bộ binh cơ giới tăng cường.
Lữ đoàn xe tăng 1, đơn vị đã chặn thành công cuộc tấn công của Cụm Tập đoàn quân Trung tâm Nga vào Chernigov vào đầu chiến tranh, gần đây cũng đã được chuyển đổi thành lữ đoàn hạng nặng. Các Lữ đoàn Xe tăng 3 và 4 còn lại có thể sẽ trải qua những cải cách tương tự trong tương lai gần.
Kết quả là về cơ bản, AFU không có lữ đoàn xe tăng thuần túy. Do thiếu hụt xe tăng và nhu cầu thực tế của chiến trường, các lữ đoàn xe tăng đang dần chuyển đổi thành một đơn vị hỗn hợp, phù hợp hơn với nhu cầu tác chiến thực tế.
Tất nhiên, số lượng xe tăng thực tế mà các lữ đoàn xe tăng này sở hữu ít hơn nhiều so với tổng số hơn 100 chiếc khi còn được gọi là “lữ đoàn xe tăng”. Vì vậy ngay cả sau khi cải cách, số lượng xe tăng thực tế đang có trong biên chế của các lữ đoàn này, cũng sẽ không còn quá nhiều.
Do đó, số xe tăng hiện có của AFU, chủ yếu được trang bị cho các đơn vị đang cần gấp hơn, chẳng hạn như các đơn vị chiến đấu mới thành lập của AFU, như các Lữ đoàn bộ binh 33, 225 và 425. Trên thực tế là phải tăng cường hỏa lực xe tăng cho các đơn vị này để thực hiện nhiệm vụ chiến đấu.
Hiện các đơn vị này đảm nhiệm các nhiệm vụ tấn công quan trọng, nhưng chỉ được biên chế khoảng một đại đội xe chiến đấu bộ binh M2A2, thay vì xe tăng. Giờ đây, họ có thể tiếp cận nhiều xe tăng hơn, và sức mạnh chiến đấu của họ đương nhiên sẽ được cải thiện đáng kể. (nguồn ảnh Military Review, Ukrinform, Kyiv Post).
