Trên các trang mạng xã hội Ukraine lưu truyền bức tranh đầy ý nghĩa: Victoria Nuland (người phát ngôn bộ Ngoại giao Mỹ) cầm gói bích quy trên Quảng trường Độc Lập ở Kiev và đoàn xe tải mang hàng viện trợ nhân đạo Nga trên các con đường ở Donbass và lời chú thích đi kèm: “Bánh quy của Nuland. Bánh quy của Lavrov (Bộ trưởng Ngoại giao Nga)".

Ngay từ đầu cuộc xung đột quân sự ở miền Đông Ukraine, sự giúp đỡ nhân đạo cho Donbass đã đến ồ ạt chính là từ Nga. Đến nay, sự giúp đỡ đó được tổ chức ở cấp Tổng thống Nga, người hứa sẽ thực hiện giúp đỡ thường xuyên. Đoàn xe chở hàng nhân đạo được hộ tống đã bị người ta giữ lại trên biên giới mấy ngày để tìm “con ngựa thành Tơroa”. Hoàn toàn vô ích– trên các xe tải không hề thấy trang bị kỹ thuật quân sự, đạn dược, các chiến binh vũ trang đến tận răng. Chỉ thấy lương thực thực phẩm và thuốc men cho dân chúng bị rơi vào khủng hoảng nhân đạo.

Việc chính quyền Ukraine buộc tội Nga gây ra xung đột ở miền Đông Ukraine ngay từ những ngày đầu cho đến nay không gì khác là sự tìm kiếm kẻ thù bên ngoài, chính xác hơn là tạo ra hình ảnh kẻ thù bên ngoài trong mắt hàng triệu người Ukraine. Bộ máy tuyên truyền khổng lồ đang làm việc này, bao gồm các phương tiện thông tin đại chúng Ukraine, các nhà chính trị học và, đương nhiên, các chính khách. Vì nhiệm vụ này mà ngày ngày có thêm các nạn nhân mới. Dù Nga có làm gì, nói gì – tuyên truyền chính thống cũng đưa tin như là kế hoạch thâm hiểm nào đó nhằm tiêu diệt và chiếm đoạt Ukraine. Bởi vì nếu không, họ sẽ buộc phải thừa nhận là chính quyền Ukraine đưa quân đội vào cuộc chiến tranh với chính nhân dân mình. 

Một trong những ví dụ gần đây nhất, sự "gào thét" của Kiev về việc quân thường trực Nga xâm nhập lãnh thổ Ukraine dường như đã xảy ra. Việc này được làm để làm gì? Để giải thích các hành động tác chiến tiếp theo là đúng, đồng thời vòi vĩnh một chút viện trợ của các đối tác phương Tây. Tại hội nghị thượng đỉnh ở Brusseles, ông Poroshenko khi gặp Chủ tịch Ủy ban châu Âu Barrozu đã tuyên bố, rằng ông hi vọng vào “lời đáp trả xứng đáng từ phía EC đối với hành động xâm lược này”. Có điều, chính hành độngnày lại không được cả các quan sát viên OSCE (Tổ chức An ninh và hợp tác châu Âu), cả các nhân vật chính thức khác ghi nhận, ngoại trừ các nhà lãnh đạo Ukraine đang ngồi ở Kiev, cách nơi xung đột một khoảng cách an toàn. Còn ông Arseniy Yatsenyuk trong cơn hoảng loạn đã kêu gọi Ukraine ngay lập tức gia nhập NATO.

Trong bối cảnh đó, Tổng thống Nga đã thể hiện sức chịu đựng và sự bình tĩnh. Ông Vladimir Putin kêu gọi chính quyền Ukraine ngừng cuộc đổ máu và ngồi vào bàn đàm phán với dân quân Donbass để giải quyết xung đột bằng con đường hòa bình. Lời kêu gọi này của tổng thống Nga đã không nhận được sự ủng hộ không chỉ của chính quyền Kiev, mà ngay cả ở Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc, cơ quan đã phong tỏa dự thảo nghị quyết về ngừng bắn do Nga đề nghị. Còn Liên minh châu Âu, tuân theo các chỉ thị của Thủ tướng CHLB Đức Merkel và Tổng thống Mỹ Obama, tuyên bố các biện pháp trừng phạt mới chống Nga. 

Lời đáp trả “xứng đáng” đối với sáng kiến hòa bình là như vậy đó. Phương Tây ngoan cố nhắm mắt trước tình hình thực tế ở miền Đông Ukraine: Liên minh châu Âu cũng là một nạn nhân tiếp theo của chính sách vô liêm sỉ của Mỹ như Ukraine, nhưng may mắn hơn. Nhưng điều đó không thể là sự biện minh cho sự đạo đức giả của chính Liên minh châu Âu. Cụ thể, chủ tịch Ủy ban châu Âu Jose Manuel Barrozu đã tuyên bố, rằng hành động của chính quyền Nga “hoàn toàn chống lại các nỗ lực mà Liên minh châu Âu tiến hành nhằm tìm kiếm giải pháp ngoại giao và thực dụng” cho cuộc xung đột. Chính sách hai mặt trên thực tiễn là như thế đấy!

Mấy tháng gần đây, người dân trên thế giới biết đến tên gọi hàng chục các thành phố làng mạc ở Donbass: đó là các điểm dân cư mà chiến tranh đã đi qua. Mỗi ngày mới mang đến những nạn nhân mới. Báo cáo của Cao ủy LHQ về quyền con người thông báo, trong giai đoạn từ giữa tháng 4 đến 27/8 ở Ukraine đã có 2.593 người bị giết. Theo số liệu của SNBO (Ủy ban An ninh và Quốc phòng Ukraine) đến 29/8, trong chiến dịch chống khủng bố ATO ở miền Đông đất nước đã có 765 binh sĩ Ukraine hi sinh, 2.765 bị thương, 11 người mất tích. Những con số này đã bị giảm đi nhiều lần so với thực tế! 

Theo số liệu của nhóm đại biểu Quốc hội Ukraine “Vì hòa bình và ổn định”, tổng số những người đã chết ở miền Đông Ukraine đến đầu tháng 8 là hơn 10 nghìn người. Các đại biểu quốc hội đã yêu cầu ông Petro Poroshenko công khai con số chính thức về số dân thường và quân nhân bị giết. Còn theo số liệu của “Mặt trận nhân dân” của Novorossiya, tính đến 15/8, các Lực lượng vũ trang Ukraine và Cận vệ Quốc gia bị giết và bị thương 14.378 người, 158 bị bắt làm tù binh và gần 9 nghìn binh sĩ đã đào ngũ hoặc chạy sang hàng ngũ dân quân. Con số thương vong trong dân thường tính bằng hàng chục nghìn: Hiện không ai biết con số chính xác là bao nhiêu, do thống kê rất phức tạp.

Trên mặt trận miền Đông có một “chảo lửa” mới, nơi gần 9.000 binh sĩ Ukraine rơi vào vòng vây. Ngày 29/8, Tổng thống Nga Vladimir Putin kêu gọi dân quân Donbass thiết lập hành lang nhân đạo để quân đội Ukraine rút ra nhằm tránh những thương vong mới vô ích tiếp theo. Thủ tướng DNR Aleksandr Zakharchenko ủng hộ sáng kiến này, nhưng với điều kiện quân đội Ukraine phải nộp vũ khí hạng nặng và đạn dược (điều hoàn toàn hợp lý trong khuôn khổ xung đột vũ trang). Tuy nhiên lời kêu gọi của Tổng thống Nga và phản xạ của Zakharchenko ngay lập tức được chính quyền Kiev bóp méo cho phù hợp với tuyên truyền chống Nga: Đấy nhé, tổng thống Nga ra các chỉ thị như vậy cho dân quân, mà họ đồng ý, hóa ra, dân quân Donbass do điện Kremlin kiểm soát và hành động theo chỉ thị của điện Kremlin. Kiev đã không vội vàng ra quyết định rút quân nhân của mình ra khỏi vòng vây, còn SNBO thoạt tiên còn tuyên bố binh sĩ sẽ phá vây. Thế là, “tên xâm lược” Putin hóa ra còn thương người và thông cảm với người bị nạn hơn cả chính quyền Ukraine đối với công dân của chính mình. Hành lang nhân đạo đã được thiết lập, và đêm rạng sáng 30/8 hàng chục quân nhân đã thoát ra được khỏi vòng vây.

Dù bộ máy tuyên truyền của Ukraine có cố gắng tô vẽ hình ảnh kẻ thù đối với Nga bao nhiêu, xem ra, dân Donbass, những người đã trải nghiệm mọi sự khủng khiếp của chiến tranh lại không tin. Số người tị nạn từ Ukraine chạy sang lãnh thổ Nga đã đến gần một triệu. Các phương tiện thống tin đại chúng Ukraine có đưa tin tức gì đi nữa, công dân Ukraine tiếp tục chạy về phía “kẻ xâm lược”. Mà không chỉ có dân thường, cả những quân nhân bỏ khu vực có chiến sự. Ở Nga người ta đã đón tất cả, cho ăn, chữa chạy y tế, giúp đỡ những gì cần thiết.

Dù ông Petro Poroshenko có cố mô tả ông Putin như quỷ dữ, thì ông ta cũng chả mấy thành công. Tất nhiên, có bàn tay Moscow ở Donbass, và đó là bàn tay giúp đỡ. Tại hội nghị thượng đỉnh ở Minsk, ông Vladimir Putin dù sao cũng đã giành được sự cho phép của Poroshenko giúp đỡ nhân đạo thường xuyên cho dân cư miền Đông Ukraine. Có thể hình dung ông Poroshenko đã rất không muốn đưa ra những lời hứa dễ hiểu như vậy! Nhận sự giúp đỡ của “tên chiếm đoạt và kẻ thù”, hình tượng mà tuyên truyền Ukraine mô tả Putin và nước Nga, đúng là mất mặt, là sự đổ vỡ mọi kế hoạch và thừa nhận sự bất lực của chính mình cứu vớt công dân của mình khỏi thảm họa nhân đạo. Mà không biết họ có định cứu vớt không nữa kia?

Sự tô vẽ ông Putin và nước Nga thành quỷ là sản phẩm của Mỹ, chính xác hơn, họ làm việc đó bằng bàn tay người khác, một cách trắng trợn và trơ tráo. Trước hết là bằng bàn tay của chính người Ukraine. Bài Nga– căn bệnh được reo rắc không phải hôm nay hay hôm qua. Đã có cả một thế hệ người Ukraine lớn lên được giáo dục, nếu không phải là căm thù Nga, thì cũng là xa lai với đất nước này– mà như thế có nghĩa, là xa lạ với cội nguồn lịch sử của chính mình, với quá khứ của chính mình. Mà ai không nhớ quá khứ của mình thì người đó, điều này ai cũng biết, sẽ không có tương lai. Nếu như hiện nay, sau tất cả những gì đã được trải nghiệm, họ không tính ra khỏi cơn mê này.