Tiếp nối Kỳ 1 về sự thống trị của một vài nhà thầu tại tỉnh Bình Phước (nay thuộc tỉnh Đồng Nai), bức tranh về cạnh tranh trong đấu thầu tại đây càng trở nên khó hiểu hơn khi nhìn vào trường hợp của Công ty Cổ phần Bê tông nhựa nóng Thuận Phú (MSDN: 3800423761; Giám đốc: Ông Lại Tiến Thanh). Dù là một doanh nghiệp có tiềm lực và tích cực tham gia đấu thầu, nhưng tỷ lệ thất bại của công ty này lại rất cao, với những lý do thua cuộc hé lộ nhiều điều về thực trạng cạnh tranh.

Liên tiếp bị loại vì lỗi hồ sơ sơ đẳng

Trong năm 2025, Công ty Thuận Phú đã tham gia ít nhất 13 gói thầu nhưng chỉ trúng 3. Đáng nói, phần lớn các thất bại không đến từ việc cạnh tranh về giá, mà từ những sai sót nghiêm trọng trong quá trình chuẩn bị hồ sơ.

Điển hình là Gói thầu "Nâng cấp đường số 5, phường Long Phước" (TP. Thủ Đức), tại Quyết định phê duyệt kết quả số KQ2500170187 ngày 24/06/2025, Công ty Thuận Phú bị loại vì không đáp ứng về năng lực và kinh nghiệm. Báo cáo đánh giá của đơn vị tư vấn đã chỉ rõ lý do: nhà thầu đã không phản hồi yêu cầu làm rõ hồ sơ của bên mời thầu.

Một cú sảy chân "khó hiểu" khác là tại Gói thầu "Thi công xây lắp đường Phú Chánh 25", công ty bị loại vì không đáp ứng yêu cầu về kỹ thuật. Lý do được nêu trong Quyết định số KQ2500205853 ngày 13/06/2025 là hồ sơ dự thầu "không có biểu đồ huy động thiết bị kèm theo".

Khi "về nhì" trở thành kịch bản quen thuộc

Ngay cả khi vượt qua được vòng hồ sơ, Công ty Thuận Phú cũng thường xuyên thất bại trong cuộc chiến về giá. Trong 10 lần trượt thầu được phân tích, có tới 7 lần công ty này thua vì giá dự thầu cao hơn đối thủ. Ví dụ, tại Gói thầu hơn 30 tỷ đồng sửa chữa QL.14 (Km887 - Km910) do Khu Quản lý đường bộ IV mời thầu, liên danh có Thuận Phú tham gia cũng ngậm ngùi xếp hạng 2 vì giá không cạnh tranh bằng.

Chuyên gia đấu thầu Phạm Giang nhận định về tình trạng này: "Việc các nhà thầu, đặc biệt là các nhà thầu lớn, bị loại vì những lỗi cơ bản như không phản hồi yêu cầu làm rõ hay thiếu các tài liệu bắt buộc trong hồ sơ kỹ thuật cho thấy chất lượng của các hồ sơ dự thầu đang có vấn đề. Điều này có thể xuất phát từ sự chủ quan, thiếu chuyên nghiệp trong khâu chuẩn bị, hoặc cũng có thể là dấu hiệu của việc tham gia không thực sự với mục tiêu trúng thầu. Dù nguyên nhân là gì, nó cũng làm giảm tính cạnh tranh thực chất của gói thầu."

Những cú sảy chân của Công ty Thuận Phú đã gián tiếp tạo điều kiện cho một vài nhà thầu khác dễ dàng chiến thắng. Vậy, vai trò của các đơn vị tư vấn, thẩm định - những "người gác cổng" của các cuộc thầu - ở đâu? Kỳ cuối sẽ làm rõ vấn đề này.