Khi những cơn mưa đầu mùa dịu lại, nắng nhẹ bắt đầu hong khô mặt đất đỏ bazan cũng là lúc cánh đồng Kon Vơng (huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum) bước vào thời kỳ đẹp nhất trong năm. Mùa lúa chín nơi cao nguyên này không chỉ là thời điểm thu hoạch, mà còn là mùa hội tụ ký ức, văn hóa và sinh kế của người Mơ Nâm – một dân tộc thiểu số ít người, sống chủ yếu tại vùng đất Măng Đen. Ảnh Thu Thủy
Cánh đồng Kon Vơng nằm trên độ cao khoảng 1.100 mét, quanh năm mát lạnh và bao bọc bởi những cánh rừng nguyên sinh của khu bảo tồn thiên nhiên Kon Plông. Ảnh Thu Thủy
Không trải dài thẳng tắp như những ruộng bậc thang miền Bắc, lúa ở Kon Vơng được gieo cấy xen giữa triền đồi, lòng suối cạn và chân rừng. Chính địa hình lượn sóng tạo nên những mảng màu vàng uốn lượn mềm mại khi mùa chín về. Ảnh Thu Thủy
Tháng 6 đến tháng 7, khi lúa vào kỳ thu hoạch, cả vùng trở nên rực rỡ dưới nắng cao nguyên. Đó cũng là lúc người Mơ Nâm rủ nhau ra đồng từ sáng sớm, gùi thóc về làng, bắt đầu mùa làm cốm, giã gạo và ủ men rượu cần. Ảnh Thu Thủy
Măng Đen không còn xa lạ trên bản đồ du lịch Tây Nguyên, nhưng với nhiều du khách, Kon Vơng và người Mơ Nâm vẫn còn là một câu chuyện cần được kể. Người Mơ Nâm ở đây sinh sống thành từng cụm nhỏ, giữ gần như nguyên vẹn nếp nhà sàn, cách canh tác và tín ngưỡng bản địa. Mùa lúa chín không đơn thuần là mùa gặt, mà là mùa lễ. Ảnh Thu Thủy
Khi lúa được đưa về nhà, các già làng thường tổ chức lễ cúng Giàng (trời), mừng mùa bội thu và tạ ơn đất rừng. Lễ cúng thường diễn ra ngay sân trước nhà rông, với ché rượu cần, tiếng cồng chiêng và điệu xoang nhịp nhàng. Ảnh Thu Thủy
Vài năm gần đây, Kon Vơng bắt đầu đón khách du lịch theo mô hình cộng đồng. Một số homestay ở xã Măng Cành, cách cánh đồng khoảng 3–5 km, mở tour trải nghiệm mùa lúa chín kết hợp lưu trú nhà sàn. Ảnh Thu Thủy
Du khách có thể theo chân người dân ra đồng, cùng cắt lúa, sàng thóc, nấu cơm lam trong ống nứa và ngồi bên bếp lửa nghe già làng kể chuyện. Những ngày mùa, khói bếp thơm mùi cốm mới, người Mơ Nâm làm loại cốm nếp rừng đặc biệt – dẻo, thơm nhẹ mùi khói, ăn kèm muối mè hoặc đem ủ lên men làm bánh lá. Ảnh Thu Thủy
Mùa lúa chín ở Kon Vơng thường kéo dài từ giữa tháng 6 đến đầu tháng 8. Thời tiết thời điểm này dễ chịu, ngày nắng nhẹ, đêm se lạnh, rất lý tưởng cho những chuyến dã ngoại, cắm trại hoặc trekking ngắn kết hợp tham quan thác Pa Sỹ, hồ Đắk Ke hay núi Ngọc Lễ. Tuy nhiên, do Kon Vơng chưa có bảng chỉ dẫn rõ ràng, du khách nên đi theo tour hoặc có người địa phương dẫn đường. Cần mang giày phù hợp, hạn chế giẫm lên hoa màu, đồng thời tôn trọng đời sống cộng đồng – không tự ý quay phim, chụp ảnh các nghi lễ nếu chưa được phép.Ảnh Hurrison Nguyen
Ẩm thực cũng là một phần không thể thiếu trong hành trình. Những món ăn dân dã như gà nướng lá mắc mật, cá suối nướng đá, măng rừng xào muối ớt hay cơm lam ống nứa đều mang đậm hương vị Tây Nguyên. Đặc biệt, rượu cần làm từ nếp Kon Vơng vừa thơm vừa cay nhẹ, uống chậm sẽ cảm nhận được vị nồng đượm lan trong cổ họng. Ảnh Hoàng Thi Nguyễn
“Kon Vơng kia…” – cách gọi đầy tha thiết của người Mơ Nâm dành cho cánh đồng lúa mùa – không chỉ là tên một nơi chốn. Đó là mùa đẹp nhất trong năm, là dịp đoàn tụ cộng đồng, là nơi bản sắc văn hóa còn in đậm từng nếp nhà và thửa ruộng. Với du khách, đây là cơ hội sống chậm giữa núi rừng, lắng lại giữa mùa vàng, để hiểu hơn về một miền Tây Nguyên yên bình, sâu lắng và nhiều điều chưa kể. Ảnh Hoàng Thi Nguyễn
