Trang tin Bulgarian Military cho biết, tổ hợp công nghiệp quốc phòng của Ukraine, "đã phát triển một phiên bản bom lượn có điều khiển tương tự bom lượn UMPK của Nga". Truyền thông Ukraine cho biết, bom lượn có điều khiển của Ukraine, có khả năng bắn trúng mục tiêu ở khoảng cách lên tới 60 km".
Theo truyền thông Ukraina, bom lượn đã được thử nghiệm và đã thành công, nhưng cần có kinh phí để đẩy nhanh quá trình phát triển. Trong quá trình thử nghiệm, quả bom sau khi rời khỏi mấu treo dưới cánh máy bay, cánh lượn được mở ra, tiếp theo là mô-đun điều khiển cánh lái, lái bom bay đến mục tiêu.
Hiện nay Ukraine đã nhận được một số lô bom lượn có điều khiển từ các đối tác phương Tây, như bom AASM Hammer của Pháp. Đây là loại bom lượn có thêm động cơ tăng tầm, tầm bay được thả trong điều kiện lý tưởng (máy bay ở độ cao 10 km, tốc độ khi thả trên 1 Mach), ước tính là 70 km.
Không quân Ukraine cũng có một số bom lượn GBU-39 của Mỹ với đầu đạn nổ mạnh nặng 93 kg, có thể xuyên thủng lớp bê tông dày tới 1 mét. Máy bay chiến đấu hạng nặng Su-27 của Ukraine thường được sử dụng để ném loại bom này ở trên khu vực mặt trận.
Với mô-đun cánh lượn, bom FAB-500 của không quân Ukraine, có thể tấn công mục tiêu từ 60 km, với khả năng nâng cấp lên 80 km. Với tầm bay này, cho phép máy bay cường kích bom Su-24M của Không quân Ukraine hoạt động ngoài tầm bắn của hệ thống phòng không dã chiến của Nga, như Buk-M2, có tầm bắn tối đa chỉ 60 km.
Như vậy, với loại bom mới này, phi công Ukraine có thể tấn công các mục tiêu có giá trị chiến thuật cao của quân đội Nga ở khu vực chiến tuyến, như sở chỉ huy, các kho hậu cần, trận địa pháo binh với độ an toàn cao hơn. Độ chính xác của mô-đun, giúp hiệu quả hơn trong tấn công các mục tiêu kiên cố; đồng thời giảm rủi ro cho máy bay và phi công, trước hỏa lực phòng không dã chiến của quân đội Nga.
Kể từ khi Nga triển khai bom được trang bị mô-đun UMPK vào năm 2023, Ukraine đã phải đối mặt với loại vũ khí có sức hủy diệt lớn của Nga, mà vẫn an toàn. Với mô-đun UMPK của Ukraine, họ có thể sử dụng kho bom FAB-500 hiện có từ thời Liên Xô, giúp tăng cường kho vũ khí tấn công.
Bom FAB được trang bị mô-đun UMPK, giúp không quân Ukraine tấn công từ nhiều độ cao và góc độ khác nhau. Khả năng thích ứng này làm phức tạp các chiến lược phòng thủ của đối phương. Tuy nhiên, việc tích hợp mô-đun đòi hỏi phải đào tạo phi công và nâng cấp máy bay, hạ tầng kỹ thuật sân bay…, đây là vấn đề khó khăn của Ukraine.
Tuy nhiên, bom FAB với mô-đun UMPK không thể mang lại lợi thế chiến thuật cho Ukraine ngay lập tức; trước hết là số lượng máy bay chiến đấu có thể mang được loại bom lượn này của Ukraine hiện không nhiều, hiện Ukraine chỉ còn số lượng rất nhỏ Su-27, MiG-29 hay Su-24, nhưng đã cũ, lại trong điều kiện chiến đấu, nên chất lượng chắc chắn không cao.
Loại bom lượn FAB có sử dụng mô-đun này của Ukraine, không có động cơ phụ như bom AASM Hammer của Pháp, nên máy bay không thể thả bom FAB-500 với mô-đun UMPK ở độ cao thấp khoảng 3.000 mét, như khi thả bom bom AASM Hammer. Để bom đạt được tầm bay 60 km, máy bay chiến đấu của Ukraine, phải bay cao 10 km.
Nhưng nếu bay ở độ cao này, máy bay Ukraine rất dễ bị radar phòng không của Nga phát hiện và bị tên lửa đất đối không tầm xa như S-400, S-300PMU; hoặc không đối tầm xa như R-77 hay R-37M, trên những chiếc Su-35 bay tuần tiễu ở khu vực chiến tuyến bắn hạ.
Nên nhớ là những chiếc chiến đấu cơ của Ukraine khi thực hiện chi viện ở tiền tuyến, thường phải bay rất thấp để tránh bị phát hiện, nếu không họ sẽ ngay lập tức bị hỏa lực phòng không mặt đất và trên không của Nga bắn hạ. (Ảnh chiếc máy bay chiến đấu F-16 của Ukraine bay sát nóc nhà ở Sumy).
Ngoài ra, việc sử dụng bom lượn FAB-500 của Ukraine, dù không vướng phải hệ thống phòng không chiến trường hùng hậu, thì còn vấp phải rào cản đáng kể là các hệ thống tác chiến điện tử của Nga, có khả năng gây nhiễu tín hiệu GPS, đe dọa độ chính xác dẫn đường của mô-đun.
Để vượt qua được hệ thống tác chiến điện tử của Nga, Ukraine có kế hoạch tích hợp công nghệ chống nhiễu của Pháp trên loại bom lượn mới của mình, mặc dù thời gian triển khai vẫn chưa rõ ràng. (Ảnh modul UMPK dùng lắp cho bom FAB-500 của Nga).
Những hạn chế về sản xuất, bao gồm năng lực sản xuất hạn chế và gián đoạn chuỗi cung ứng, cản trở nỗ lực mở rộng quy mô. Cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine, bị hư hại do xung đột,… Đã làm phức tạp thêm việc sản xuất bom này ở quy mô hàng loạt. (Ảnh dây chuyền sản xuất bom lượn FAB-1500 UMPK của Nga).
Việc cải tạo bom FAB-500 đòi hỏi những kỹ sư và thợ kỹ thuật lành nghề và thiết bị chuyên dụng, khiến nguồn lực trở nên mỏng. Bất chấp những thách thức này, các nhà phát triển Ukraine đặt mục tiêu mở rộng phạm vi bay của bom lên 80 km, nâng cao giá trị chiến lược của nó; giúp Ukraine tấn công sâu hơn vào lãnh thổ của Nga. (Ảnh dây chuyền sản xuất bom lượn FAB-1500 UMPK của Nga).
Tuy nhiên, trước các biện pháp đối phó của Nga, đặc biệt là khả năng phòng không chiến trường rất mạnh, cũng như khó khăn về máy bay chiến đấu của Ukraine, nên việc Ukraine đưa vào sử dụng bom lượn có điều khiển phiên bản nội địa, là điều tương đối khó khăn; bất chấp những lạc quan của giới lãnh đạo Ukraine. (nguồn ảnh Military Review, TASS, Ukrinform, Sputnik).
