Nhiều năm nay, ông Thiều Viết Đoàn (trú tại thôn Thống Nhất, xã Sơn Lang, huyện Kbang) mạnh dạn trồng xen canh 2,5ha cây mắc ca trong vườn cà phê lâu năm.
Hiện vườn nhà ông Đoàn có 1,5ha mắc ca đã cho thu hoạch với năng suất trung bình 3,5-4 tấn/ha. Sau khi trừ hết các chi phí, mỗi ha trồng cây "tỷ đô", "nữ hoàng của các loại hạt" cho thu nhập 130-150 triệu đồng/vụ thu hoạch.
Cây mắc ca có khả năng chịu hạn và chống chịu sâu bệnh tốt, giảm chi phí đầu tư cho nông dân (Ảnh: Chí Anh).
Ông Đoàn bộc bạch: "Hơn 5 năm trước, tôi và bà con trong vùng rất nóng ruột khi giá cà phê, cây trồng chủ lực trong vườn bấp bênh. Qua tìm hiểu, tôi mạnh dạn đầu tư trồng xen canh mắc ca, chấp nhận "được ăn cả, ngã về không" vì thời điểm ấy loại cây trồng này còn quá mới mẻ với tôi, may mắn lại được".
Ông Đoàn cho biết thêm, cây mắc ca từ lúc trồng đến khi thu hoạch phải mất 5 năm, nhưng năng suất rất ổn định. Đặc biệt, cây mắc ca có vòng đời trên 50 năm nên trồng 1 lần cho thu nhập bằng cả đời người.
So với cây cà phê, trồng mắc ca có nhiều thuận lợi hơn vì chi phí đầu tư chỉ tập trung vào năm đầu tiên. Những năm đó, chỉ cần bón phân 2-3 lần và tưới nước thường xuyên. Ngoài ra, cây mắc ca còn có khả năng chịu hạn và chống chịu sâu bệnh tốt.
Tương tự, gia đình anh Lại Huy Hưng (xã Sơ Pai, huyện Kbang) có 3ha cây mắc ca. Anh Hưng cho biết, nếu thời tiết thuận lợi, năng suất có thể đạt 5 tấn/ha, thu nhập ước đạt 600-700 triệu đồng/vụ.
Trung bình mỗi ha mắc ca cho thu nhập 130-150 triệu đồng/vụ (Ảnh: Chí Anh).
Theo anh Hưng, người trồng chỉ cần lưu ý lúc mắc ca nở hoa vào khoảng cuối năm. Khí hậu lạnh lúc này có nhiệt độ khoảng 20-22 độ C, cây sẽ phát triển tốt. Nếu nắng quá hoặc gặp mưa, hoa mắc ca sẽ không đậu quả và bị thối.
Ông Đinh Văn Hdăn - Phó Chủ tịch UBND xã Sơn Lang, huyện Kbang - cho biết trên địa bàn xã có khoảng 500ha mắc ca. Ban đầu, người dân thường trồng xen canh với cà phê. Khi đầu ra ổn định, người dân cũng mạnh dạn chuyên canh để nâng cao hiệu quả kinh tế.
Nhiều hộ dân đã đầu tư máy móc để chế biến hạt mắc ca thành phẩm. Các sản phẩm mắc ca được chế biến và tiêu thụ ở nhiều tỉnh, thành lớn như TPHCM, Hà Nội, Khánh Hòa…
Để tăng giá trị kinh tế, nhiều hộ dân ở huyện Kbang đã mua máy về sơ chế mắc ca (Ảnh: Chí Anh).
Toàn tỉnh Gia Lai hiện có hơn 2.200ha cây mắc ca, riêng huyện Kbang đã có gần 2.000ha. Vùng trồng tập trung tại các xã miền núi như Sơ Pai, Sơn Lang, Đak Rong và Krong.
Ông Mã Văn Tình - Trưởng phòng NN&PTNT huyện Kbang - cho hay, cây mắc ca ưa đất lạnh, phù hợp thổ nhưỡng, khí hậu ở huyện nên ít sâu bệnh. Huyện Kbang định hướng đến năm 2030, có trên 3.000ha cây trồng "nữ hoàng của các loại hạt" này.
Ngay từ năm 2018, địa phương đã có chính sách hỗ trợ cho các hộ nghèo, hộ đồng bào dân tộc thiểu số trồng xen cây mắc ca cùng với các loại cây trồng khác để tăng thêm thu nhập.
Bên cạnh đó, huyện phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ hoàn tất các thủ tục đăng ký nhãn hiệu chứng nhận thương hiệu.
