Giữa tháng 8 gần đây rò rỉ một số hình ảnh cho thấy một máy bay cánh bay tàng hình cỡ lớn, xuất hiện trên bầu trời Trung Quốc. Dù chưa được xác định danh tính, thiết kế của nó lại trùng khớp với mẫu UAV bí ẩn mà chuyên trang quân sự The War Zone công bố ngày 14/5/2025, dựa trên ảnh vệ tinh chụp tại căn cứ thử nghiệm Malan ở Tân Cương.
Hình ảnh chụp từ phía sau cho thấy chiếc máy bay đang trong trạng thái cất hoặc hạ cánh, với càng đáp hạ xuống, cửa hạ cánh mở lớn và các cánh lái tách rời kiểu B-2 được triển khai. Thân cánh được thiết kế liền khối với phần trung tâm rộng và khá phẳng, gợi ý đây là loại hai động cơ, dù độ phân giải thấp khiến việc xác định chi tiết gặp khó khăn.
Một điểm đáng chú ý là đến nay chưa có bằng chứng chiếc máy bay này có buồng lái, do đó khả năng cao nó là một UAV. Tuy nhiên, không thể loại trừ khả năng đây vẫn là một thiết kế có người lái thử nghiệm. Các vòi xả động cơ dạng khe càng củng cố giả thiết về công nghệ tàng hình.
Nguồn gốc hình ảnh cũng gây nhiều tranh cãi. Giới quan sát cho rằng việc bức ảnh xuất hiện công khai khó có thể là tình cờ, nhiều khả năng được chính phủ Trung Quốc cho phép hoặc thậm chí thao túng, nhằm phục vụ mục đích truyền thông.
Nhiều chuyên gia tin rằng, đây chính là UAV bí ẩn từng bị bắt gặp trong ảnh vệ tinh tại căn cứ thử nghiệm Malan ở Tân Cương hồi tháng 5/2025. Theo dữ liệu vệ tinh Planet Labs, mẫu UAV này có sải cánh khoảng 52 mét, gần tương đương B-2 Spirit của Mỹ. Tạm thời, nó được cộng đồng quốc tế gọi là WZ-X, do chưa rõ tên chính thức.
So với mẫu UAV cánh bay CH-7 từng được Trung Quốc công bố, WZ-X có kích thước lớn hơn nhiều và dáng cánh thon dài hơn. Trong khi CH-7 nhỏ hơn và có thân cong sâu, WZ-X lại có phần thân phẳng và rộng, cho phép tích hợp nhiều cảm biến hoặc hệ thống liên lạc. Một số giả thuyết cho rằng nó có thể là phiên bản phát triển nâng cấp của CH-7.
Tuy vậy, một số chi tiết của WZ-X lại không xuất hiện trong ảnh mới, chẳng hạn vòm trên phần thân trung tâm hoặc bộ đuôi đứng nhỏ được suy đoán từ ảnh vệ tinh. Điều này khiến việc khẳng định mối liên hệ giữa hai hình ảnh vẫn còn bỏ ngỏ.
Dù còn nhiều bí ẩn, các đặc điểm tổng thể - từ kích thước, sải cánh cho đến cấu trúc càng đáp, đều cho thấy đây là một UAV tàng hình cỡ lớn. Với thiết kế tối ưu cho bay cao, lâu dài, nó nhiều khả năng thuộc loại HALE, tương tự UAV RQ-180 của Mỹ.
Những UAV như WZ-X thường được thiết kế để thực hiện nhiệm vụ trinh sát tầm xa, xâm nhập sâu vào không phận đối phương với rủi ro thấp. Phần thân trung tâm rộng rãi cũng cho phép tích hợp thiết bị thông tin vệ tinh, giúp duy trì liên lạc ngoài tầm nhìn. Đây là năng lực chiến lược mà Trung Quốc đang theo đuổi nhằm đối trọng với Mỹ.
Sự xuất hiện của bức ảnh cũng diễn ra đúng thời điểm nhạy cảm, khi hàng loạt hình ảnh rò rỉ về vũ khí mới của Trung Quốc xuất hiện trước lễ duyệt binh 80 năm chiến thắng Nhật Bản vào ngày 3/9 tới. Điều này làm dấy lên suy đoán rằng chính quyền Bắc Kinh cố tình phô diễn sức mạnh quân sự để gửi thông điệp răn đe.
Cho đến nay vẫn chưa rõ liệu chiếc UAV tàng hình này có tham gia duyệt binh hay không. Nhưng việc để lộ hình ảnh cho công chúng đã đủ để thu hút sự chú ý quốc tế, đồng thời củng cố nhận định rằng Trung Quốc đang đẩy nhanh chương trình không chiến thế hệ mới.
Bên cạnh UAV tàng hình, Bắc Kinh còn theo đuổi nhiều dự án khác như máy bay chiến đấu J-36 ba động cơ, J-XDS, các UAV “người bạn đồng hành trung thành” và đặc biệt là máy bay ném bom tàng hình H-20 vốn được giữ bí mật tuyệt đối. Rất có thể các nghiên cứu về UAV HALE như WZ-X sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến thiết kế của H-20.
