Từng chứng kiến nhiều hình ảnh phản cảm của dân mình khi tham gia các sinh hoạt cộng đồng như chen lấn, cướp lộc, ẩu đả… nhưng tôi vẫn thấy sốc thực sự khi nhìn cảnh hàng ngàn người, phần lớn là “nam thanh nữ tú” chen lấn nhau, trèo rào sắt vào Công viên nước Hồ Tây trong một chương trình miễn phí vé vào cửa sáng 19/4 ở Hà Nội.

Nhìn những bức ảnh và clip đăng tải trên các báo, tôi không tin ở mắt mình, bởi cảnh tượng hỗn loạn, vô văn hóa (phải khẳng định là như thế) lại xảy ra ngay giữa Thủ đô nổi tiếng thanh lịch. Tôi tự lí giải, hay là mấy ngày qua, thời tiết nóng bức quá, nhiệt độ ngoài trời lúc nào cũng trên dưới 35 độ C cho nên người ta bức xúc quá mà làm liều chăng? Nhưng rồi nghĩ lại, rằng nóng thì nóng thật nhưng đâu đã đến nỗi phải “phát cuồng” như thế. Lại nghĩ sự việc xảy ra khi Công viên tổ chức chương trình miễn phí vé vào cửa từ 8h đến 10h. A! Nguyên nhân đích thực là đây: Miễn phí, không mất tiền thì dại gì mà không tham gia kẻo phí của giời. Đấy là suy nghĩ ăn sâu trong tiềm thức của không ít người xưa và nay.

Bỗng nhớ chuyện xảy ra cách đây không lâu ở Sài Gòn, trưa 24/3/2015 hàng ngàn người chen chúc dưới nắng gắt đợi dài cổ để mong được nhà hàng nọ phát cho một suất ăn miễn phí. Mà nào có phải là cao lương mĩ vị gì cho cam, mỗi suất ăn miễn phí ấy chỉ có một bánh burger, một phần khoai tây chiên và một cốc nước ngọt. Thế mà người ta vẫn đợi, cả vợ chồng, con cái, từ sáng cho đến chiều, bất chấp nóng bức mệt mỏi, bỏ cả công việc để đổi lấy một “miếng ăn” chỉ đáng giá dăm ba chục ngàn đồng. Không ai nghĩ, người được lợi nhất là nhà hàng kia, món quảng cáo của họ rẻ tiền mà hữu dụng vì đã đánh trúng tâm lí dân mình: “Một miếng giữa làng hơn một sàng xó bếp”!

Trở lại với câu chuyện hỗn loạn ở Công viên nước Hồ Tây. Không chỉ có cảnh tượng chen chúc, vượt rào đầy nguy hiểm mà bên trong công viên nước sau đó còn xảy ra nhiều chuyện có thể nói là ngoài sức tưởng tượng. Cộng đồng mạng bức xúc sau khi xem một đoạn clip quay cảnh đám đông nam thanh niên vây quanh một cô gái trẻ, hò reo chế giễu, chụp ảnh, quay phim, mặc cho nạn nhân loay hoay che đậy thân hình với bộ bikini đã rách bươm.

Xem clip: Cô gái trẻ áo tắm rách tả tơi cố thoát ra khỏi đám đông trai trẻ (nguồn Facebook)

Sự vô văn hóa chưa dừng lại ở đó. Có người còn cho biết "Đây chỉ là một trong những vụ quay được thôi. Còn nhiều vụ kinh khủng hơn nữa kìa. Người ta trên bờ thì nhảy lên lôi người xuống xong thậm chí còn cố tình sờ mó, xé toạc cả quần áo của người ta ra.”

Về cô gái bikini rách bươm ở công viên nước Hồ Tây bị đám đông trêu chọc một cách ác độc, đa phần dư luận lên tiếng cảm thông, thương cảm nhưng cũng có người trách cô về cái sự thân gái mà không biết giữ mình giữa chốn đông người như vậy. Riêng tôi, tôi lại nghĩ khác. Cô gái nào có tội tình chi. Đi công viên nước thì phải mặc đồ bơi chứ? Lỗi tại bởi cái văn hóa ứng xử của cộng đồng. Nếu ai cũng biết tôn trọng người khác thì làm gì có chuyện chen lấn, cướp giật, sàm sỡ. Và cô gái – nạn nhân trong đoạn clip kia đâu phải lâm cảnh trớ trêu như vậy?

Suy cho cùng, những chuyện như hôi bia, cướp lộc, chen lấn giành suất ăn miễn phí, trèo rào công viên nước, sàm sỡ phụ nữ, cười cợt trước nỗi đau của người khác... đều là cách ứng xử của con người trong xã hội. Nó là thước đo giá trị văn hóa của cộng đồng.

Bao giờ một bộ phận người Việt mới thôi những hành động kệch cỡm vô văn hóa như thế? Đấy là câu hỏi lớn không chỉ dành cho nhà quản lí, ngành chức năng mà còn cho mỗi cá nhân. Chỉ khi nào nhận thức văn hóa của mỗi người được nâng lên, có chiều sâu hơn thì những hiện tượng phản cảm nói trên mới không còn đất sống.