Sau khi chiếc máy bay chiến đấu F-16 của Ukraine vừa mới nhận được từ phương Tây bị rơi, nhưng chưa rõ nguyên nhân, Tướng Mykola Oleshchuk, Tư lệnh Không quân Ukraine đã bị cách chức. Mỹ cho rằng đó là lỗi của con người, nhưng Quân đội Ukraine không tin vụ tai nạn là do lỗi của phi công?
Hãng tin Anh Reuters còn dẫn lời một nữ nghị sĩ Ukraine cho biết, máy bay F-16 của họ bị chính hệ thống tên lửa phòng không Patriot bắn hạ và cáo buộc văn hóa dối trá làm hại Ukraine. Ngoài ra, nhằm giảm bớt mối đe dọa từ các cuộc không kích của Nga, Ukraine đang chuẩn bị cất và hạ cánh số máy bay F-16 còn lại trên đường cao tốc.
Việc chiến đấu cơ F-16 của Ukraine vừa nhận bị rơi, đã trở thành tâm điểm của dư luận truyền thông. Ngày 28/8, tờ Wall Street Journal của Mỹ đưa tin, một máy bay chiến đấu F-16 của Ukraine đã bị rơi vào ngày 26/8. Ukraine sau đó đã thừa nhận điều này.
Tuy nhiên, có nhiều ý kiến khác nhau về nguyên nhân chiếc F-16 bị rơi. Người Mỹ cho rằng nguyên nhân là do yếu tố con người và phi công sử dụng không đúng cách. Tuy nhiên, Quân đội Ukraine không nhìn nhận như vậy. Họ cho rằng còn có những lý do khác.
Còn giới truyền thông của Nga đã lên tiếng phản đối. Họ tin rằng máy bay F-16 có thể bị tên lửa của Nga tấn công; vị trí triển khai của chiếc F-16 này có thể đã bị lộ, khiến tên lửa của Nga tấn công vị trí này và cuối cùng tiêu diệt cả máy bay lẫn phi công?
Và ngay ngày 30/8, nghị sĩ Ukraine Bezugraya, được mệnh danh là "Nữ giám thị", đã đăng tin trên mạng xã hội Telegram rằng, chiếc F-16 do phi công "Moon Fish" lái, đã bị chính lực lượng phòng không Ukraine bắn hạ?
Bà Bezugraya cho biết, vào thời điểm đó, Quân đội Nga đang tiến hành các cuộc tấn công ác liệt bằng tên lửa và UAV tự sát vào lãnh thổ Ukraine. Phi công "Moonfish" đã điều khiển chiếc F-16 xuất kích và bị hệ thống phòng không Patriot “vô tình” bắn hạ.
Điều này cũng đúng với Không quân Ukraine, Bezuglaya thậm chí còn cho biết, đây là "lần thứ ba" máy bay và phi công Ukraine bị hệ thống phòng không Ukraine bắn hạ. Hai vụ nổ súng vô tình trước đó không liên quan gì đến F-16, nhưng cũng đã chính thức bị đổ lỗi cho người Nga.
Nếu xét theo những gì nữ nghị sĩ nói, có vẻ như đây không phải là lần đầu tiên, hệ thống phòng không Ukraine bắn hạ máy bay chiến đấu của chính họ. Nữ nghị sĩ cũng cho biết: Quân đội Ukraine ban đầu cố gắng giữ im lặng và che giấu thông tin sau vụ việc này, nhưng buộc phải thừa nhận cho đến khi truyền thông nước ngoài tiết lộ.
Tư lệnh Không quân Ukraine Oleshchuk sau đó chỉ trích phát biểu của nữ nghị sĩ Ukraine, nhưng ngày 30/8, Tổng thống Zelensky đã ký lệnh cách chức Tư lệnh Không quân Ukraine, nhưng không đưa ra lý do giải thích tại sao lại làm như vậy?
Nếu phân tích hàng loạt tranh cãi gần đây xung quanh vụ tai nạn của máy bay chiến đấu F-16, mọi người nghi ngờ rằng, sự thay đổi nhân sự cấp cao này có thể liên quan đến vụ tai nạn của máy bay F-16. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ, liệu có phải hệ thống phòng không Patriot bắn hạ F-16 của chính họ hay không?
Người ta ước tính sẽ phải chờ thông tin chính thức của Ukraine, hoặc một số thông tin nội bộ độc quyền mà giới truyền thông có được, khi đó mới biết được liệu chiếc F-16 mà Ukraine mang nhiều kỳ vọng này bị rơi là do nguyên nhân nào?
Trang tin Avia của Nga cho biết, các nhà điều tra Mỹ và Ukraine tiếp tục nghiên cứu các tình huống xung quanh vụ rơi máy bay chiến đấu F-16 xảy ra vào ngày 26/8. Theo thông tin mới nhất, khó có khả năng F-16 trúng đạn từ hệ thống Patriot; thông tin này được hai quan chức Mỹ cung cấp trong cuộc phỏng vấn với tờ The New York Times.
Các chuyên gia tham gia điều tra đang xem xét một số nguyên nhân có thể gây ra vụ việc. Trong số đó có trục trặc kỹ thuật có thể xảy ra trong chuyến bay, cũng như lỗi của phi công. Các cuộc điều tra đang diễn ra nhằm mục đích xác định nguyên nhân chính xác của thảm họa để rút kinh nghiệm.
Vụ tai nạn của máy bay chiến đấu F-16 của Ukraine dù là lý do gì, càng khiến Ukraine nhận thức được lỗ hổng của loại chiến đấu cơ mà họ đặt nhiều hy vọng này. Xét đến việc Quân đội Nga đang theo dõi “nhất cử, nhất động” của F-16, Ukraine đang thay đổi phương thức cất cánh và hạ cánh của F-16.
Theo thông tin của tờ Eurasia Times/Ấn Độ, để giảm thiểu mối đe dọa từ các cuộc không kích của Nga, Quân đội Ukraine đã biến một phần đường cao tốc của nước này thành đường băng cất cánh và hạ cánh tạm thời cho các máy bay chiến đấu F-16.
Ukraine tin rằng, bằng cách sử dụng đường cao tốc, thay vì các đường băng truyền thống để cất cánh và hạ cánh, họ có thể làm giảm cơ hội bị Nga tấn công vào số máy bay quý giá của mình. Một đoạn video trên mạng xã hội cho thấy, các phương tiện máy móc xây dựng của Ukraine, đang sửa đổi một số đoạn đường cao tốc, để phù hợp với việc máy bay quân sự cất cánh và hạ cánh. (Tiêm kích F-16 của Đài Loan cất cánh từ đường cao tốc. Ảnh: Reuters).
Một cựu phi công ở Ukraine cho biết, việc sửa đổi đường cao tốc bao gồm loại bỏ dải phân cách ở giữa và trải lại thảm nhựa mặt đường, để đảm bảo độ nhẵn mịn, thích hợp cho máy bay cất và hạ cánh. Tuy nhiên, Eurasia Times dẫn lời các chuyên gia cho rằng, mặc dù cách tiếp cận này có thể tăng mức độ an toàn của F-16 trước các cuộc tấn công của Nga, nhưng sẽ làm tăng nguy cơ xảy ra tai nạn. (Nguồn ảnh: Reuters, NBC News).
