Kế hoạch đầy tham vọng của Kiev nhằm giành lại chỗ đứng mới ở khu vực Kursk của Nga, vào trước Ngày Chiến thắng vào ngày 9/5 đã thất bại, khi quân đội Ukraine (AFU) chịu tổn thất nặng và không đạt được các mục tiêu chính trị hoặc quân sự của họ.
Bất chấp những nỗ lực ban đầu nhằm chiếm các khu làng biên giới và tiến về thị trấn quan trọng Grushkovo, cuộc tấn công của Ukraine phần lớn đã bị quân đội Nga (RFAF) đẩy lùi, đồng thời phá hủy tuyến hậu cần và quân tiếp viện của đối phương ở các khu vực phía sau.
Giới lãnh đạo quân sự và chính trị Ukraine, hy vọng có thể phá hoại lễ kỷ niệm Ngày Chiến thắng lần thứ 80 của Nga, bằng cách chiếm đóng một số khu vực của quận Grushkovsky thuộc tỉnh Kursk, bao gồm cả thị trấn chiến lược Tetkino. Kế hoạch bao gồm việc cô lập chiến trường bằng cách phá hủy cây cầu bắc qua sông Semme và thả mìn bờ phía nam, nhằm mục đích giành con bài mặc cả trong các cuộc đàm phán tương lai.
Tuy nhiên, sau khi chịu hơn 2.000 thương vong và mất hàng chục xe tăng và xe bọc thép, bao gồm cả loại do phương Tây cung cấp, AFU đã không kiểm soát được bất kỳ phần lãnh thổ đáng kể nào của Nga. Tính đến ngày 12/5, sự hiện diện duy nhất còn lại của AFU được cho là một dải rừng hẹp sâu 800 mét gần Tetkino, trải dài khoảng 5 km dọc theo biên giới, cách xa 1.300 km vuông lãnh thổ Kursk, mà họ từng kiểm soát vào tháng 8 năm ngoái.
Theo những thông tin chiến trường của cả hai phía, cường độ các cuộc tấn công của AFU đã giảm mạnh sau ngày 9/5, một phần là do các mục tiêu chính trị thất bại, nhưng cũng là do các cuộc đánh trả quyết liệt của RFAF, khiến AFU chịu thiệt hại nặng.
Một trong những yếu tố chính dẫn đến sự chậm lại này, đó chính là sự gián đoạn các tuyến đường tiếp tế quan trọng, bao gồm cả nỗ lực của AFU nhằm sửa chữa một con đập gần biên giới, trước khi nó bị UAV FPV và pháo binh của Nga tấn công phá hủy.
RFAF cũng làm tốt việc loại bỏ lực lượng tiếp viện, chẳng hạn như xe công binh bắc cầu của AFU đã bị phá hủy trong quá trình sửa đường, ngăn cản AFU nhanh chóng khôi phục nguồn cung cấp cần thiết. UAV FPV của Nga bay rợp trời, truy đuổi biệt kích AFU cố gắng vượt biên giới bằng xe địa hình bốn bánh hoặc đi bộ, gây ra mối đe dọa rất lớn đối với biệt kích Ukraine.
Bất chấp thiệt hại, Bộ Tổng tham mưu AFU vẫn tiếp tục điều quân để thử nghiệm tấn công từ nhiều hướng khác nhau. Tại khu vực Tetkino, lực lượng không quân Nga đẩy lùi các cuộc tấn công liên tiếp bằng cơ giới, trong khi bộ binh Ukraine thường bị tiêu diệt bởi các cuộc tấn công bằng pháo binh và UAV FPV trước khi họ có thể tiếp cận được các vị trí của quân Nga.
Gần Novy Put và Zarya, nhiều lực lượng cơ giới của Ukraine, bao gồm xe tăng Leopard và pháo lựu M109 Paladin, đã bị phá hủy trong các cuộc giao tranh. Nhiều lính biệt kích Ukraine đã bị hỏa lực pháo binh và UAV FPV của RFAF chặn lại và tiêu diệt gần các làng biên giới Belaya Balka và Bessalovka của Ukraine.
Do các cây cầu và con đường quan trọng ở hậu phương bị phá hủy, AFU buộc phải sử dụng các lối vượt sông tạm thời và nhanh chóng trở thành mục tiêu tấn công của quân Nga. Ngoài ra, UAV và pháo binh của Nga đã phá vỡ sự tập trung AFU ở các làng biên giới Sumy như Pavlovka, Budki và Ryzhivka, khiến cho một cuộc tấn công kéo dài gần như không thể thực hiện được.
Những thiệt hại của AFU, khi cuộc tấn công của họ bị chững lại, buộc chỉ huy AFU phải triển khai lính đánh thuê phương Tây đến mặt trận Kursk, để thực hiện các cuộc tấn công xuyên biên giới, hỗ trợ cho hoạt động chiến đấu yếu kém của mình.
Theo nguồn tin quân sự Nga, các nhóm lính đánh thuê từ Ba Lan, Litva, Đan Mạch và Vương quốc Anh đã được phát hiện hoạt động ở khu vực tác chiến của Cụm quân phía Bắc (Nhóm Sever) của RFAF, ở khu vực biên giới phía bắc Ukraine; mặc dù hoạt động của những nhóm lính đánh thuê này còn hạn chế.
Các công ty quân sự tư nhân phương Tây (PMC) được cho là đã được huy động để hỗ trợ cho AFU, vì AFU đã phải chịu tổn thất nặng và không đạt được mục tiêu. Các đơn vị lính PMC trên bao gồm: ASBS Othago (Ba Lan) – đã hoạt động tại Ukraine kể từ ít nhất năm 2014. Học viện An ninh Châu Âu (Ba Lan) – tham gia huấn luyện và hỗ trợ chiến thuật. Iron Navy (Estonia) – chuyên về phá hoại và trinh sát. Rae LT (Litva) – Một nhóm khác có quan hệ với vùng Baltic và bị nghi ngờ có liên hệ với NATO. G4S (Anh) và G4F (Đan Mạch) - Các công ty con của tập đoàn an ninh của Anh, trước đây đã tham gia vào các khu vực xung đột trên khắp thế giới
Mặc dù các nhóm đánh thuê này không đủ lớn, để thay đổi cán cân trên chiến trường, nhưng chúng có thể được sử dụng để phá hoại, trinh sát hoặc huấn luyện lực lượng tấn công của Ukraine - tương tự như cách lực lượng tác chiến đặc biệt (SSO) của Ukraine, dẫn đầu cuộc phản công của AFU tháng 8/2022.
Bất chấp sự hiện diện của lính đánh thuê phương Tây tại Kursk, RFAF vẫn duy trì được lợi thế vì những lý do sau: Hỏa lực mạnh mẽ và lợi thế của UAV các loại, khiến lính đánh thuê gần như không thể di chuyển tự do. Phá hủy các tuyến tiếp tế của Ukraine và khiến ngay cả quân tinh nhuệ AFU cũng bị mắc kẹt mà không có quân tiếp viện.
Những tổn thất nặng nề mà quân đội chính quy Ukraine phải gánh chịu có nghĩa là lực lượng PMC có thể sẽ được sử dụng trong các nhiệm vụ có rủi ro cao, tác động thấp thay vì chiến đấu trên quy mô lớn. Sự xuất hiện của lính đánh thuê phương Tây đã nhấn mạnh sự tuyệt vọng ngày càng tăng của Kiev khi Chiến dịch tấn công Kursk sụp đổ.
Tuy nhiên, nếu không có sự thay đổi chiến lược lớn hoặc sự viện trợ vũ khí với số lượng lớn của Mỹ và NATO, các lực lượng lính đánh thuê này có thể sẽ phải chịu chung số phận như AFU – bị tiêu diệt bởi các cuộc tấn công bằng pháo binh và UAV dữ dội của RFAF.
"Chiến dịch Kursk lần thứ hai" của Kiev đã chứng tỏ là một thất bại về mặt chiến lược và chiến thuật, không đạt được lợi ích lớn nào về lãnh thổ và chính trị, nhưng bị tổn thất nặng về quân số và vũ khí trang bị.
Quân đội Nga không chỉ giữ vững phòng tuyến mà còn gây ra sự tiêu hao tàn khốc cho lực lượng tấn công tinh nhuệ của AFU, làm cạn kiệt thêm lực lượng dự bị vốn đã “mỏng như dao cạo” của Kiev. Trong khi đó, RFAF vẫn giữ được thế chủ động tại Kursk và trên mặt trận rộng lớn hơn. (nguồn ảnh Military Review, Ukrinform, Kyiv Post, TASS).
