Tổng thống Philippines Benigno Aquino vừa cáo buộc Trung Quốc vi phạm Tuyên bố ứng xử của các bên ở Biển Đông khi cải tạo đất để xây dựng sân bay ở đảo Gạc Ma.

“Theo cách nhìn của chúng tôi, việc Trung Quốc cải tạo đất ở đảo Gạc Ma đã vi phạm DOC. Vấn đề là DOC không mang tính pháp lý ràng buộc cao. Do vậy, chúng ta cần phải đẩy nhanh việc xây dựng COC để giải quyết các vụ tranh chấp và ngăn ngừa các cuộc xung đột tiềm tàng”, ông Aquino trả lời báo chí.

Tuần trước, Bộ Ngoại giao Philippines đã đưa ra những hình ảnh vệ tinh về việc Trung Quốc đang cải tạo đất ở đảo Gạc Ma thuộc quần đảo Trường Sa. Việc cải tạo đất này được cho là để giúp Trung Quốc xây dựng sân bay trên đảo.

Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Philippines Peter Paul Galvez cho biết, Quân đội Philippines đã chú ý đến việc cải tạo đất ở đảo Gạc Ma của Trung Quốc từ đầu năm 2014. Việc Trung Quốc xây dựng sân bay trong khu vực quần đảo Trường Sa sẽ là một mối đe dọa nghiêm trọng đến an ninh và ổn định trong khu vực, ông Peter Paul Galvez cho hay.

Về phía Việt Nam, trong buổi họp báo chiều 15/5, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Hải Bình cho biết: “Chúng tôi khẳng định mọi hành vi làm thay đổi nguyên trạng quần đảo Trường Sa đều vi phạm DOC.

Trước cáo buộc của Philippines, Trung Quốc lên tiếng ngang ngược cho rằng đảo Gạc Ma nằm trong lãnh thổ Trung Quốc nên Trung Quốc có quyền phát triển.

Trung Quốc và ASEAN đang thương lượng để xây dựng Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông nhưng các nước Asean bày tỏ sự lo ngại về sự chậm chễ của Trung Quốc trong quá trình hợp tác.

Ông Aquino cho biết, Việt Nam và Philippines đang thúc đẩy để COC có thể được hoàn thành trong thời gian sớm nhất.

Về nguyên nhân Trung Quốc trì hoãn việc xây dựng COC, nhiều nhà phân tích cho rằng với việc Trung Quốc đang ráo riết triển khai các hoạt động để hiện thực hóa yêu sách “đường lưỡi bò”nhằm độc chiếm Biển Đông thì việc ra đời COC sẽ đồng nghĩa với việc hạn chế các hoạt động quá khích của họ đối với các nước láng giềng ở Biển Đông.