Một trong những vũ khí dễ nhận biết nhất của thời kỳ hậu Thế chiến 2, không phải từ Mỹ hay Liên Xô, mà đến từ một quốc gia trẻ nhất, đó là Israel. Khẩu tiểu liên Uzi được thiết kế theo triết lý: đơn giản, rẻ tiền, có thể khắc phục được các vấn đề hậu cần của một đội quân "nhà nghèo" trước khi trở thành một quân đội "chuyên nghiệp". Ảnh: Tiểu liên Uzi - Nguồn: Wikipedia.
Không chỉ thành công trong nước, tiểu liên Uzi còn thành công trong xuất khẩu, trở thành một vũ khí được yêu thích của quân đội nhiều quốc gia như Nhật Bản, Đức, Bỉ, Peru và Brazil. Vũ khí này cũng được sản xuất theo giấy phép ở nước ngoài (kể cả ở Việt Nam). Ảnh: Chiến đấu viên đặc công với tiểu liên Uzi gắn nòng giảm thanh - Nguồn: QPVN.
Trở lại năm 1948 và sự ra đời của Israel khi đó: Khi vừa tuyên bố thành lập nhà nước Do Thái, quốc gia non trẻ này lập tức bị tấn công bởi các nước láng giềng Arab: Ai Cập, Syria, Liban và Transjordan (hiện nay là Jordan). Ảnh: Bản đồ cuộc chiến tranh Arab lần thứ nhất - Nguồn: Wikipedia.
Lực lượng quân đội Israel vừa mới được thành lập đã chiến đấu kiên cường, bảo vệ vững chắc đất nước trong hoàn cảnh thiếu thốn vũ khí; trong khi đó, liên quân Arab có quân số đông và trang bị vũ khí tốt hơn Israel nhiều lần. Ảnh: Quân đội Israel trong cuộc chiến năm 1948 - Nguồn: Common.
Giải pháp cấp bách lúc này là để tận dụng lợi thế về chất xám của giới trí thức và những người Do Thái từng tham gia Thế chiến II để chế tạo vũ khí. Năm 1952, một người lính Israel gốc Đức, đó là Trung úy Uziel Gal đã phát minh ra một khẩu súng tiểu liên mới và nhanh chóng được cấp bằng sáng chế. Ảnh: Uziel Gal người đã sáng chế ra khẩu súng mang tên ông - Nguồn. Wikipedia.
Khẩu súng có cấu tạo nhỏ gọn, sử dụng cơ chế lên đạn bằng phản lực bắn, tận dụng khối lượng của toàn bộ khóa nòng nhằm hãm lực giật. Tay cầm của súng đặt ở giữa, bên trong là hộp tiếp đạn thẳng, làm cho súng cân bằng trong quá trình sử dụng. Thiết kế này làm cho súng rất gọn, tăng tính cơ động cũng như giúp xạ thủ có thể bắn bằng một tay dễ dàng. Khẩu súng lấy tên của chính người thiết kế ra nó: Uziel. Ảnh: Uziel Gal với khẩu Uzi phiên bản đầu tiên - Nguồn. Wikipedia.
Súng tiểu liên Uzi có thiết kế với khóa nòng mở, được lồng vào bên trong nắp hộp khóa nòng để giữ kích thước nhỏ gọn; có 2 chế độ bắn là phát một và bắn liên thanh; tốc độ bắn lý thuyết khoảng 600 phát/phút. Súng sử dụng đạn 9 mm, hộp tiếp đạn từ 25 đến 32 viên, tầm bắn hiệu quả 200 mét. Ảnh: Tiểu liên Uzi - Nguồn: Wikipedia.
Về bộ phận ngắm, súng có đầu ngắm và thước ngắm đơn giản ở 2 chế độ bắn gần và bắn xa. Về cơ cấu an toàn, súng có khóa 3 chế độ kết hợp với chặn kim hỏa, cho súng mức độ an toàn cao. Ảnh: Tiểu liên Uzi - Nguồn: Wikipedia.
Có một số lợi thế đối với Uzi khiến nó trở thành một khẩu tiểu liên hiệu quả. Thứ nhất, nó chế tạo bằng phương pháp đột dập, có thể sản xuất hàng loạt một cách dễ dàng và rẻ tiền - phù hợp với hoàn cảnh một đất nước nghèo mà chưa có ngành công nghiệp cơ bản. Thứ hai, vị trí hộp tiếp đạn kiêm tay cầm ở giữa súng, làm cho nó cân bằng tốt, giống như một khẩu súng ngắn. Ảnh: Súng tiểu liên Uzi - Nguồn: Wikipedia.
Thứ ba là súng có độ an toàn cao, sử dụng đơn giản; cho nên những người không cần được huấn luyện nhiều cũng có thể sử dụng tốt, thậm chí là cả trẻ em và phụ nữ cũng có thể sử dụng được loại súng này. Ảnh: Nữ quân nhân Israel vơi tiểu liên Uzi - Nguồn: Wikipedia.
Ưu điểu cuối cùng là việc sử dụng đạn 9x19 parabellum, một loại đạn dùng phổ biến cho súng ngắn khi đó, nên dễ dàng cho việc bảo đảm đạn nguồn đạn cho súng. Ảnh: Súng tiểu liên Uzi - Nguồn: Wikipedia.
Tuy nhiên, Uzi không phải là vũ khí tiêu chuẩn của bộ binh Israel; do tầm bắn hiệu quả của súng rất ngắn, tối đa chỉ là 200 mét, nên súng chỉ phát huy tốt khi chiến đấu trong các khu vực đô thị, nhưng lại kém hiệu quả ở địa hình trống trải, đồi núi; ở những nơi này, súng trường tiến công mới thực sự hữu ích. Do vậy Uzi được trang bị cho lính dù, xe tăng, xe bọc thép và các đơn vị lực lượng đặc biệt. Ảnh: Súng tiểu liên Uzi - Nguồn: Military-Today.com.
Súng tiểu liên Uzi đã được cải tiến và nâng cấp nhiều lần, có nhiều phiên bản như Uzi Mini là một phiên bản nhỏ gọn, dễ che giấu hơn với báng súng có thể gấp lại; phiên bản Micro Uzi với thiết kế còn nhỏ gọn hơn nữa; phiên bản cải tiến mới nhất là Uzi Pro (năm 2010), được đánh giá là một mẫu súng tuyệt vời, kế thừa xứng đáng truyền thống của gia đình Uzi huyền thoại với các đặc tính của một khẩu tiểu liên tương lai. Ảnh: Phiên bản mới nhất Uzi Pro - Nguồn: Military-Today.com.
Tiểu liên Uzi cũng được xuất khẩu rộng rãi và được các quốc gia khác sản xuất theo nhượng quyền của Israel; súng Uzi đã có mặt ở nhiều cuộc xung đột vũ trang trên thế giới và trở thành vũ khí ưa thích của các băng đảng tội phạm ở Mỹ. Ảnh: Đặc nhiệm Colombia với súng Uzi - Nguồn: Military-Today.com.
Uzi là một cuốn sách giáo khoa về một dự án đơn giản nhưng thành công, bởi một ngành công nghiệp vũ khí non trẻ. Mặc dù hiện nay nhiều mẫu súng hiện đại ra đời và thay thế vai trò khẩu Uzi, nhưng lịch sử quân sự thế giới vẫn ghi nhận đây là một trong những loại vũ khí thành công nhất từng được chế tạo. Ảnh: Súng tiểu liên Uzi - Nguồn: Wikipedia.
