Theo tờ Jerusalam Post của Israel ngày 28/7 đưa tin, Bộ Quốc phòng Israel đang theo dõi sát sao chương trình máy bay chiến đấu thế hệ thứ 6 F-47 của Mỹ, đặc biệt là khả năng chiếm ưu thế trên không của nó, để duy trì lợi thế quân sự trong khu vực, đặc biệt là khi các đối thủ tiềm tàng trong khu vực đẩy mạnh phát triển vũ khí.
Hiện tại, Israel là quốc gia duy nhất trong khu vực sở hữu phi đội F-35I đã từng tham chiến, trong khi các đối thủ như Thổ Nhĩ Kỳ và Ả Rập Saudi vẫn tụt lại phía sau về công nghệ không quân. Việc theo dõi F-47 cho thấy Israel muốn tiếp tục vượt trước một thế hệ, đặc biệt trong bối cảnh Thổ Nhĩ Kỳ phát triển tiêm kích KAAN và Saudi tham gia dự án GCAP với Anh-Nhật-Ý.
F-47 thuộc chương trình NGAD, một chương trình phát triển máy bay chiến đấu thế hệ thứ 6 của Không quân Mỹ, nhằm duy trì ưu thế trên không trong môi trường chiến tranh tương lai, dự kiến đưa vào hoạt động trong những năm 2030, do Boeing phát triển và được công bố bởi Tổng thống Trump vào tháng 3/2025.
Chiến đấu cơ F-47 được tích hợp công nghệ tàng hình tiên tiến, trí tuệ nhân tạo và khả năng phối hợp với UAV, vượt trội hơn so với F-35 hiện nay. Dù chưa có xác nhận chính thức về đàm phán mua bán, nhưng việc Israel quan tâm đến F-47 đã phản ánh chiến lược duy trì lợi thế quân sự tại Trung Đông.
F-47 sẽ có bán kính chiến đấu vượt quá khoảng 1.800 km và có khả năng đạt tốc độ trên 2.500 km/h. Chiếc máy bay phản lực này dự kiến có giá từ 170-300 triệu đô la cho từng phiên bản và sẽ đi vào hoạt động từ năm 2027 đến năm 2029. Mỹ hiện đang hướng tới mục tiêu sản xuất khoảng 185 máy bay và bổ sung thêm các phi đội máy bay không người lái lớn.
Đối với Israel, F-47 mang đến cả cơ hội chiến lược và thách thức tài chính. Các quan chức Israel đang theo dõi chương trình này không chỉ vì các đặc điểm kỹ thuật, mà còn vì vai trò tiềm năng của nó trong hợp tác quân sự Mỹ-Israel trong tương lai.
Hiện tại, chưa có chính sách xuất khẩu chính thức hoặc thông số kỹ thuật nào dành cho khách hàng nước ngoài được công bố, nhưng các tuyên bố của Tổng thống Donald Trump cho thấy sự sẵn sàng xem xét các phiên bản "giảm bớt" của máy bay này cho các đồng minh. Ông Trump đã đề xuất hạ cấp các mẫu máy bay xuất khẩu khoảng 10% để bảo vệ trước những thay đổi địa chính trị trong tương lai.
Mặc dù Mỹ chưa chính thức chào hàng F-47 cho Israel, nhưng một số nhà phân tích quốc phòng cho rằng nó có thể trở thành sự thay thế phù hợp, trong bối cảnh nếu Mỹ bán các máy bay F-35 đã hạ cấp cho các quốc gia Ả Rập bắt đầu từ năm 2030, Israel có thể mất đi lợi thế quân sự.
Tuy nhiên, F-47 vẫn đang trong giai đoạn phát triển với chi phí cao và yêu cầu hậu cần phức tạp. Chưa rõ liệu Mỹ có sẵn sàng cung cấp phiên bản đầy đủ cho Israel, nhất là khi cần cân bằng quan hệ với các nước vùng Vịnh.
Bên cạnh đó, trong một số trường hợp, các nhà hoạch định quốc phòng Israel cũng đang xem xét tiềm năng F-55 của Lockheed Martin, một mẫu máy bay chiến đấu "thế hệ thứ 5+" được đề xuất có thể đóng vai trò là cầu nối giá cả phải chăng hơn tới năng lực thế hệ thứ sáu.
Giám đốc điều hành Lockheed Jim Taiclet đã tuyên bố rằng, F-55 sẽ tích hợp các công nghệ tiên tiến ban đầu dành cho NGAD, cung cấp tới 80 % khả năng của F-47 với chi phí chỉ bằng một nửa. Nền tảng này sẽ vẫn giữ được khả năng tàng hình, tăng cường nhận thức tình huống thông qua các cảm biến được nâng cấp và được tối ưu hóa để sản xuất nhanh chóng và tích hợp với các đội bay hiện có.
Những biến động trong cục diện chiến lược khu vực càng cho thấy, Israel không thể chần chừ trong việc đa dạng hóa các lựa chọn mua sắm máy bay chiến đấu. Cho dù cuối cùng Israel lựa chọn F-47, F-55 hay một nỗ lực hợp tác phát triển đa quốc gia, thì giới lãnh đạo của họ vẫn cam kết bảo vệ ưu thế trên không của mình trong suốt những năm 2030 và sau đó.
