Đá quý là những loại có độ cứng đạt từ 8-10 theo thang độ cứng mohs. Trong thiên nhiên có rất nhiều loại đá và mỗi loại có một đặc tính hấp dẫn riêng, thu hút người đam mê đá. Tuy nhiên, không phải loại đá nào cũng được vinh dự đứng vào xếp hạng các loại đá quý tự nhiên ở Việt Nam mà chỉ thuộc nhóm đá bán quý, đá mỹ nghệ...Tên các loại đá quý ở Việt Nam được xướng tên là: Kim cương, hồng ngọc hay còn gọi là ruby, lam ngọc (sapphiare), ngọc lục bảo (Emerald).
1. Kim cương
Kim cương là loại đá quý nhất và có giá trị nhất, nó có độ cứng tuyệt đối 10/10 trong thang độ cứng độ phản xạ và tán sắc cực kì mạnh tạo ra độ lấp lánh đạt chuẩn mà không một loại đá nào có. Độ giòn của kim cương chỉ đạt ở mức trung bình vì cấu trúc của chúng không đồng nhất nên có thể bị vỡ trong quá trình cẩn thận nếu gây va đập mạnh. Kim cương được hình thành ở những điều kiện ngặt nghèo nhất của thiên nhiên, dưới áp suất lên tới 5 gigapascal và nhiệt độ khoảng 1200 độ C ở độ sâu tới 150km trong lòng Trái Đất. Kim Cương cũng là loại đá có tuổi đời lâu nhất, hình thành từ 1 tỷ đến 3,3 tỷ năm trước.
 |
2. Ruby và Sapphire
Đứng thứ 2 sau kim cương chính là hai loại đá quý hiếm Ruby và Sapphire. Những oxit nhôm có màu đỏ có tên gọi là Ruby và những oxit có màu sắc còn lại mang tên là Sapphire. Do đó, màu đỏ là màu duy nhất đặc trưng cho Ruby, người ta còn gọi màu sắc độc đáo này là: “máu bồ câu” làm rực rỡ toàn bộ viên đá. Trừ màu sắc trên, các màu sắc còn lại người ta gọi là Saphirre.
Quốc gia có nhiều viên đá ruby đẹp nhất trên thế giới phải kể đến Myanmar. Thế nhưng ở Việt Nam, tại Qùy Châu (Nghệ An) cũng có mỏ ruby đẹp có chất lượng có thể so sánh với mỏ đá ở Myanmar. Lục Yên, Tân Hương thuộc tỉnh Yên Bái cũng là địa danh tìm thấy được lượng ruby này. Sapphire ở nước ta không nhiều, các màu sắc như hồng, xanh đậm, xanh nhạt, vàng được khai thác nhiều ở Úc, Ấn Độ, Myanmar, Campuchia, SRI Lanka, Mỹ.
3. Đá Emeral, Aquamarine, Topaz, Thạch Anh
Đá Emeral còn gọi với cái tên quen thuộc là đá ngọc lục bảo hay lục bảo ngọc, trong thành phần của emerald có một lượng nhỏ của crom hoặc vanadi. Ngọc lục bảo có độ cứng đạt 7.5 - 8 trên thang độ cứng 10 của Mos. Được tìm thấy ở nhiều nơi trên thế giới như: Áo, Colobia, Nga...
Đá quý Aquamarine còn được gọi là ngọc xanh biển, là loại đá có độ cứng cao từ 7.5 – 8 trên thang Mohs và có sự lấp lánh giống như thủy tinh. Ở Việt Nam Aquamarine được tìm thấy ở Vĩnh Phúc và Thanh Hoá.
Topaz còn có tên gọi quen thuộc là hoàng ngọc. Thành phần gồm silicat của nhôm và flo và có độ cứng cao, ánh thủy tinh mạnh, màu sắc đa dạng như vàng, lục, nâu, không màu…chủ yếu được khai thác ở Brazil, Nga, Mehico, Mỹ…Loại đá này tương đối nhiều ở Việt Nam tại các vùng Lâm Đồng, Thanh Hóa.
Thạch anh là một trong các loại đá quý khá được ưa chuộng ở Việt Nam, được cấu tạo bởi một mạng liên tục các tứ diện sillic - oxy, được sử dụng nhiều trong lĩnh vực điện tử và quang học. Thạch anh có màu vàng, pha lê tự nhiên, tím, khói, nâu, hồng…được khai thác nhiều ở Nha Trang, Gia Lai.
Thế giới đá quý là món quà thiên nhiên ban tặng khiến nhiều người muốn chiếm hữu được nó. Ngoài trang sức, đá quý còn được sử dụng trong nghiên cứu và nhiều lĩnh vực khác. Những loại đá quý ở Việt Nam cũng khá phong phú, chủ yếu tập trung khai thác ở miền Trung và Bắc.
