Trong khi cả Trung Đông đang chìm trong cuộc Chiến tranh Sáu ngày giữa Israel và các nước Ả-rập. Tình báo Hải quân Mỹ cũng bắt đầu mở rộng các hoạt động của mình ở vùng biển Địa Trung Hải nhất là khu vực ngoài khơi Israel và Syria. Nguồn ảnh: Archive.
Và tàu do thám USS Liberty (AGTR-5) được cử làm nhiệm vụ này và ban đầu, lệnh của Hải quân Mỹ chỉ cho phép tàu USS Liberty di chuyển sát vào vùng lãnh hải của Israel trong khoảng cách ít nhất là 28 km. Nguồn ảnh: Archive.
Tuy nhiên, các thông tin tình báo của Mỹ từ nội bộ Israel tuồn ra cho biết, Israel sẽ cứng rắn với bất cứ tàu chiến này xuất hiện trong vùng biển này, nhất là những tàu có mục đích do thám kể cả đó có là tàu Mỹ. Biết được quyết tâm của Israel, Hải quân Mỹ bắn tin cho USS Liberty rút ra khoảng cách 190 km cách vùng lãnh hải của Israel. Nguồn ảnh: Archive.
Đáng tiếc là do các trở ngại về mặt liên lạc và muốn bảo vệ bí mật về sự xuất hiện của một tàu do thám trong khu vực này, thông tin của Hải quân Mỹ đã tới tàu USS Liberty quá chậm. Nguồn ảnh: Archive.
Ngày 8/6/1967, các tàu phóng lôi của Israel cùng các chiến đấu cơ phản lực của không quân nước này bất ngờ xuất hiện tấn công tàu USS Liberty của Mỹ. Vào thời điểm này, tàu Mỹ cách vùng lãnh hải của Israel chỉ 47 km. Nguồn ảnh: Archive.
Các chiến đấu cơ tham gia cuộc tấn công này là các tiêm kích loại Mirage với trang bị chủ yếu là pháo 30mm. Ngay từ những loạt đạn đầu tiên các chiến đấu cơ Mirage của Israel đã khiến hàng chục lính Mỹ thiệt mạng tại chỗ. Nguồn ảnh: Archive.
Các tàu phóng lôi của Israel phóng tổng cộng năm quả ngư lôi về phía USS Liberty kèm theo đó là đủ mọi loại hoả lực súng máy hạng nhỏ xả về phía con tàu này. May mắn cho tàu USS Liberty là trong số năm quả ngư lôi này chỉ một quả duy nhất trúng mục tiêu, cả bốn quả còn lại đều trượt. Nguồn ảnh: Archive.
Sau vụ việc, Israel lên tiếng xin lỗi Mỹ trước do nhầm tàu USS Liberty là tàu của Ai Cập. Bản thân những người còn sống sót trên tàu Liberty cũng cho rằng việc liên lạc giữa hai bên không thông suốt và mệnh lệnh của thuyền trưởng được thuỷ thủ hiểu không rõ nghĩa đã khiến sự việc đáng tiếc xảy ra. Nguồn ảnh: Archive.
Kết cục của vụ việc là Mỹ có 34 thuỷ thủ bị thiệt mạng tại chỗ, 171 thuỷ thủ khác bị thương và tàu do thám USS Liberty bị thiệt hại nặng. Trong khi đó phía Israel không nhận bất cứ thương vong nào. Nguồn ảnh: Archive.
Tháng 5/1968, Israel chi trả 3,32 triệu USD tương đương 24 triệu USD theo tỷ giá năm 2018 cho Mỹ để bồi thường cho gia đình 34 lính Mỹ thiệt mạng. Tháng 3/1969 Israel tiếp tục trả thêm 3,6 triệu USD (tương đương 24,4 triệu USD vào năm 2018) để bồi thường những binh lính bị thương trên tàu USS Liberty. Tới cuối năm 1980, Israel trả thêm 6 triệu USD cho Mỹ (tương đương 18,2 triệu USD năm 2018) bao gồm phí sửa chữa tàu Liberty và... lãi cho hơn 12 năm nợ đọng. Nguồn ảnh: Archive.
