Hiệp hội Các nhà sản xuất ôtô Việt Nam (VAMA) đưa ra dự báo trong năm 2017, thị trường ôtô Việt Nam chỉ tăng trưởng ở mức 10% so với 2016. Đây là con số khá thấp, bởi năm 2016, mức tăng trưởng trên thị trường ô tô đạt 24%. Tuy nhiên, VAMA cho rằng, năm 2017 tiêu thụ ôtô sẽ khó khăn do nhiều khách hàng sẽ tạm dừng mua xe, chờ đợi sang 2018, thuế giảm.

Thị trường suy giảm

Với mức dự báo khiêm tốn như vậy, nhưng cũng không dễ dàng đạt được. Trên thực tế, thị trường ôtô từ đầu năm đến nay đang suy giảm. Theo số liệu bán hàng từ VAMA, 7 tháng đầu năm 2017, thị trường ôtô giảm 6% so với cùng kỳ năm ngoái.

Trong đó, mức suy giảm mạnh nhất thuộc về ôtô trong nước - khoảng 10%. Tại các trung tâm công nghiệp ôtô lớn như Quảng Nam và Vĩnh Phúc, sản xuất lắp ráp ôtô đều suy giảm. Báo cáo từ Sở Công Thương Vĩnh Phúc cho thấy, trong 7 tháng năm nay, ngành sản xuất, lắp ráp ôtô giảm 0,7%.

Với Quảng Nam, nơi Công ty Trường Hải đặt nhà máy, cũng liên tiếp giảm sản lượng. Báo cáo từ UBND tỉnh Quảng Nam tháng 8/2017 cho biết, 3 tháng liên tiếp, sản lượng của Trường Hải suy giảm đã kéo theo chỉ số sản xuất công nghiệp tỉnh Quảng Nam tụt và nguy cơ hụt thu ngân sách năm 2017 đang cận kề. Ngành sản xuất và tiêu thụ ôtô của tỉnh đã giảm 17% so với tháng trước và giảm đến 28% so với cùng kỳ năm ngoái.

Với xe nhập khẩu cũng không tươi sáng hơn. Theo số liệu từ Tổng cục Thống kê, tính chung trong 8 tháng đầu năm 2017, Việt Nam đã nhập tổng số 66.000 xe ôtô nguyên chiếc, đạt kim ngạch 1,387 tỷ USD, giảm 4,4 % về lượng và 14% về trị giá so với cùng kỳ năm ngoái.

Một số DN ôtô dự báo, trong 4 tháng còn lại của năm 2017, thị trường ôtô tiếp tục khó khăn, để đạt được mức tăng trưởng 10% là điều không thể. Sản lượng sản xuất và tiêu thụ ôtô sẽ tiếp tục giảm. Lý do là thời điểm 2018 đến gần, nhiều người sẽ dừng mua ôtô chờ đợi.

Đại hạ giá - hiện tượng lạ ngành ôtô

Liên tục từ đầu năm 2017 đến nay, để thu hút người mua, nhiều DN ôtô đã mạnh tay tung ra những chương trình khuyến mãi khủng, đại hạ giá từ hàng chục cho tới cả trăm triệu đồng với các mẫu xe. Đây là hiện tượng chưa có tiền lệ trong ngành kinh doanh ôtô từ trước đến nay.

Giá xe đã giảm mạnh , nhưng doanh số bán không những không tăng mà lại giảm khiến kinh doanh xe ôtô gặp khó khăn. Một số DN cho rằng giá xe hiện nay đã chạm đáy và tương đương với giá 2018. Mức giảm khá sâu, các DN đã phải mạnh tay cắt giảm lợi nhuận và chi phí. Nhiều DN và đại lý bán lẻ đang lâm cảnh thua lỗ.

Mặc dù vậy, nhiều nhận định cho thấy từ nay đến cuối năm xu hướng giảm giá xe tiếp tục diễn ra, cho dù các DN và đại lý bán lẻ có tiếp tục thua lỗ. Bởi mặt bằng giá xe năm 2017, kể cả xe trong nước và nhập khẩu, được tính dựa trên mức thuế vẫn còn cao; sang năm 2018, thuế sẽ xuống thấp hơn nhiều.

Khi đó, thuế nhập khẩu xe nguyên chiếc từ ASEAN về Việt Nam sẽ còn 0%, thay vì 30% như hiện nay. Xe sản xuất lắp ráp trong nước, nếu nhập khẩu bộ linh kiện từ khu vực Đông Nam Á về, cũng được giảm thuế nhập khẩu từ mức 5-15% còn 0%. Bộ Tài chính cũng vừa đề xuất không đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với những linh kiện được sản xuất trong nước.

Cùng với đó, thuế tiêu thụ đặc biệt với xe có dung tích xi lanh từ 1.5L trở xuống sẽ giảm từ 40% hiện nay còn 35% và xe có dung tích xi lanh từ 1.5L-2.0L sẽ giảm từ 45% còn 40%. Như vậy, cả xe nhập khẩu lẫn sản xuất lắp ráp trong nước đều có điều kiện giảm giá.

Trong khi đó, giá xe hiện nay được tính dựa trên thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt chưa giảm. Vì vậy, để đón năm mới 2018, các DN sẽ phải “xử lý nhanh” những xe đã nhập khẩu và xuất lắp ráp trong nước còn lại. Do đó, giá xe ôtô còn giảm, nhất là với những mẫu xe lỗi mốt, có năm sản xuất từ 2016 trở về trước.

Một số DN ôtô tiết lộ những mẫu xe sản xuất năm 2016 còn nhiều đáng kể, thậm chí là từ 2015 nên họ đang cố gắng đẩy xuống các đại lý với giá rẻ, cố bán cho bằng hết. Thậm chí, có DN còn phải bán cho các showroom ôtô bên ngoài hệ thống của mình để xử lý dứt điểm hàng tồn kho.

Theo quy luật, thị trường ôtô Việt Nam thường có nhu cầu tăng cao vào những tháng cuối năm. Tuy nhiên, năm 2017 rất có thể sẽ ngược quy luật. Dù có nhu cầu nhưng khách hàng sẽ không vội vàng mua xe mà chờ sang năm 2018.

Không những thế, mọi kỳ vọng đang đổ vào những sản phẩm mới sẽ xuất hiện vào năm tới. Hàng chục mẫu xe mới, nhất là xe nhỏ, giá rẻ sắp về nước, khiến người tiêu dùng càng quyết tâm chờ đợi.