Mới 30 tuổi đã biến chứng võng mạc đái tháo đường gây mù

Bệnh viện Nội tiết Trung ương vừa tiếp nhận một trường hợp bệnh nhân nam 30 tuổi, được chẩn đoán đái tháo đường type 1 từ 6 năm trước nhưng không tuân thủ tái khám và điều trị thường xuyên.

Trong suốt một năm qua, bệnh nhân không đi khám định kỳ, tự ý dùng insulin theo thói quen. Khoảng một tháng trở lại đây, bệnh nhân bắt đầu có biểu hiện mắt mờ tăng dần, sút cân nhanh và đường huyết luôn ở mức rất cao.

Khi đi khám tại Bệnh viện Mắt Trung ương, bệnh nhân được chẩn đoán bệnh võng mạc đái tháo đường – một biến chứng nguy hiểm hàng đầu ở người bệnh đái tháo đường.

Biến chứng võng mạc đái tháo đường – mối nguy âm thầm. Biến chứng võng mạc ở bệnh nhân đái tháo đường xảy ra khi lượng đường trong máu tăng cao kéo dài, làm tổn thương mạch máu nhỏ ở võng mạc. Đây là biến chứng không thể phục hồi: Một khi võng mạc đã bị tổn thương, thị lực sẽ suy giảm vĩnh viễn, thậm chí mù lòa.

Đáng lưu ý, bệnh võng mạc đái tháo đường thường diễn biến âm thầm, người bệnh chỉ phát hiện khi đã có dấu hiệu mờ mắt rõ rệt, lúc đó việc điều trị trở nên khó khăn và ít hiệu quả.

Qua khai thác bệnh sử, bệnh nhân cho biết đã không tái khám định kỳ trong một năm qua và tự ý điều chỉnh liều insulin. Việc này dẫn đến đường huyết không được kiểm soát tốt, gây ra hàng loạt biến chứng: Tăng huyết áp, bệnh thận mạn tính, thiếu máu và nay là biến chứng võng mạc.

Trường hợp này là lời cảnh báo mạnh mẽ cho người bệnh đái tháo đường, đặc biệt là người trẻ tuổi. Việc không tuân thủ điều trị, bỏ tái khám và tự ý dùng thuốc sẽ đẩy người bệnh vào nguy cơ mất thị lực, suy thận, nhồi máu cơ tim, đột quỵ và nhiều biến chứng nặng nề khác.

Nhận biết sớm để tránh mù lòa

Các chuyên gia Bệnh viện Nội tiết Trung ương cho biết, bệnh võng mạc đái tháo đường là bệnh lý xảy ra khi các vi mạch máu tại võng mạc bị tổn thương do tăng đường huyết, làm suy giảm thị lực và thậm chí gây mù lòa cho người bệnh đái tháo đường.

Võng mạc là bộ phận tiếp nhận hình ảnh và truyền tín hiệu đến não bộ, giúp chúng ta nhìn thấy mọi vật. Để đảm bảo chức năng đó, võng mạc cần được cấp máu liên tục qua mạng lưới mạch máu nhỏ. Tuy nhiên ở người đái tháo đường, đường máu cao liên tục có thể làm hỏng các mạch máu nhỏ qua hai giai đoạn chính:

Giai đoạn 1 - Bệnh võng mạc chưa tăng sinh: Xuất hiện các khối phồng nhỏ ở mạch máu phía sau võng mạc, gây rò rỉ dịch, có thể có chảy máu nhưng chưa ảnh hưởng thị lực.

Giai đoạn 2 - Bệnh võng mạc tăng sinh: Mô sẹo và mạch máu mới hình thành để bù đắp cho mạch máu cũ bị tổn thương. Tuy nhiên các mạch máu mới này thường yếu và dễ bị chảy máu. Điều này có thể khiến người đái tháo đường bị mất thị lực vĩnh viễn.

Ở giai đoạn chưa tăng sinh, người bệnh thường không tự nhận thấy triệu chứng. Những tổn thương như phình vi mạch, xuất huyết, thiếu máu cục bộ tại võng mạc… chỉ được phát hiện qua thăm khám.

Người bệnh bắt đầu nhận biết bệnh võng mạc đái tháo đường ở giai đoạn tăng sinh. Các dấu hiệu bao gồm: Giảm thị lực, khuyết tầm nhìn hoặc mất thị lực đột ngột; Tầm nhìn xuất hiện nhiều chấm đen di động, trôi nổi như ruồi muỗi bay; Đau nhức mắt, đỏ mắt; Khó nhìn trong bóng tối.

Nguyên nhân chính của bệnh võng mạc đái tháo đường là do glucose máu tăng cao làm tổn thương mạch máu nhỏ gây tắc mạch. Các yếu tố nguy cơ khác như: Thời gian bị bệnh đái tháo đường, bệnh càng lâu, càng có nguy cơ bị biến chứng ở đáy mắt; Đường máu không ổn định, tăng huyết áp, tăng cholesterol máu, hút thuốc lá.

Để phòng ngừa tiến triển của biến chứng võng mạc đái tháo đường, người bệnh cần kiểm soát tốt đường máu, duy trì huyết áp ổn định, ăn chế độ giảm muối, điều trị/phòng tránh tốt rối loạn chuyển hóa lipid, ngừng/không hút thuốc lá, khám mắt định kỳ để sớm phát hiện các triệu chứng của bệnh.