Hải quân Nga vừa thực hiện vụ phóng tên lửa hành trình siêu thanh Zicron đầu tiên, từ một trong những tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân của mình, từ tàu ngầm lớp Yasen Severodvinsk; tên lửa đã đánh trúng mục tiêu ở trên biển Barents.
Matxcơva đã thông báo rằng, vụ phóng thử đầu tiên của tên lửa siêu thanh 3M22 Zircon từ tàu ngầm hạt nhân đa năng Severodvinsk ở tư thế khi tàu nổi. Nếu mọi việc suôn sẻ, Severodvinsk sẽ hoàn thành một vụ phóng tên lửa Zircon khác vào cuối năm nay, nhưng từ dưới mặt nước.
Bộ Quốc phòng Nga ra thông báo ngắn gọn về vụ phóng tên lửa của họ: “Hải quân Nga đã thực hiện các cuộc thử nghiệm thành công đầu tiên đối với tên lửa siêu thanh Zircon từ tàu ngầm hạt nhân Severodvinsk. Tên lửa đánh trúng mục tiêu ở biển Barents”.
Tên lửa hành trình Zicron được phóng thử lần đầu tiên vào tháng 2/2020 từ tàu nổi, và hiện là loại tên lửa hành trình, không có đối thủ cạnh tranh ngang hàng. Zircon được đánh giá cao nhờ khả năng cơ động cao, tốc độ tối đa đến Mach 9 (gấp 9 lần tốc độ âm thanh), tầm bắn tối đa khoảng 1.000 km.
Hiện tại, hải quân phương Tây vẫn phụ thuộc vào các biến thể hiện đại hóa của tên lửa chống hạm Harpoon và Exocet có tốc độ cận âm và tầm bắn cực ngắn từ thời Chiến tranh Lạnh. Những tên lửa này khó có thể đáp ứng được yêu cầu của hải chiến hiện đại, khi các hệ thống phòng thủ tầm gần (CIWS), được đầu tư rất mạnh trong thời gian qua.
Ở chiều ngược lại, tên lửa Zicron của Nga cung cấp một lợi thế lớn hơn so với tên lửa hành trình chống hạm cận âm của phương Tây, cả về tầm bắn, tốc độ, mức độ công phá của đầu đạn, cũng như khả năng phát hiện và đánh chặn.
Tên lửa Zicron lần đầu tiên được đưa vào trang bị vào cuối năm 2019, đáng chú ý là Zircon có thể được triển khai trên hầu hết các tàu chiến mặt nước của Nga, từ tàu hộ tống cỡ nhỏ đến tàu ngầm lớp Yasen chạy bằng năng lượng hạt nhân và tàu tuần dương lớp Kirov.
Hải quân Nga hiện có hai tàu ngầm lớp Yasen đang trong biên chế, cùng với bảy chiếc nữa đang được đóng hoặc đang thử nghiệm trên biển. Các tàu ngầm lớp Yasen có độ choán nước 13.800 tấn và có thể đạt được tốc độ tối đa lên tới 35 hải lý/ giờ khi đi ngầm.
Hệ thống phóng theo phương thẳng đứng của tàu ngầm Yasen, có thể hỗ trợ tới 32 tên lửa hành trình chống hạm P-800 Oniks, hoặc 40 tên lửa hành trình phóng từ tàu ngầm Kalibr. Và bây giờ, kho vũ khí của Yasen-M đã được trang bị tên lửa hành trình diệt hạm siêu thanh Zircon 3M22.
Việc triển khai tên lửa Zicron từ những con tàu này, đánh dấu việc thay đổi cuộc chơi, cho phép tàu ngầm Nga tấn công các mục tiêu của đối phương từ khoảng cách xa hơn nhiều và có cơ hội né tránh các hệ thống phòng không tiên tiến hiện đại. Các chuyên gia tin rằng, Zircon có thể khiến các nhóm tác chiến tàu sân bay của Mỹ phải e ngại và cản trở đáng kể hiệu quả tiêm kích hạm.
Theo phân tích của Đô đốc Hải quân Mỹ Charles A. Richard vào tháng 8/2021, tên lửa siêu thanh của Nga là một mối đe dọa đáng kể, vì các hệ thống phòng thủ hiện tại của Mỹ có thể phải vật lộn, để theo dõi những tên lửa siêu thanh, đó là yêu cầu cơ bản nhất, để có thể đánh chặn một mục tiêu như vậy.
Với việc Hải quân Nga thường xuyên triển khai các tàu ngầm hạt nhân của họ, để tuần tra các vùng biển và đại dương trên khắp thế giới; khi được trang bị thêm tên lửa Zicron, những tàu ngầm này có thể gia tăng đáng kể khả năng thực hiện các cuộc tấn công theo kiểu “bắn và chạy”.
Khi được trang bị tên lửa Zircon, các tàu ngầm hạt nhân của Nga cũng không phải tiếp cận gần với các phương tiện tác chiến chống tàu ngầm của đối phương; đồng thời những phương tiện chống ngầm này, phải “vật lộn” rất nhiều, để theo dõi, hoặc rất khó để đối phó với tàu ngầm Nga ở cách gần 1.000 km.
Mỗi tàu ngầm lớp Yasen có khả năng triển khai 32-40 tên lửa Zicron (tùy thuộc vào biến thể), và với tính năng với tốc độ đến Mach 9, Zicron có khả đánh chìm cả những tàu chiến rất lớn, chỉ bằng một đòn đánh trúng đích, do tốc độ tuyệt đối khi va chạm; một tàu ngầm hạt nhân lớp Yasen có thể đủ hỏa lực cần thiết, để vô hiệu hóa hai nhóm tấn công tàu sân bay.
Mặc dù tên lửa Zicron là loại tên lửa có giá thành cao, nhưng nó có tiềm năng đóng vai trò như một vũ khí “nhân hai”, giúp nâng cao hơn nữa khả năng răn đe của loại vũ khí chiến lược này; cho phép Hải quân Nga thực hiện phạm vi kiểm soát rộng hơn, đặc biệt là ở các đại dương rộng lớn. Nguồn ảnh: RBTH.
