Hòn đá Rosetta (Rosetta Stone) được khai quật vào ngày 19/7/1977. Khi ấy, một binh sĩ Pháp đã phát hiện ra Rosetta khi xây dựng một pháo đài tại Rosetta - thành phố ở Địa Trung Hải.
Hòn đá này thực chất là một bia đá cổ bên có khắc chữ Hy Lạp, Demotic và Hieroglyph.
Được tạo nên bởi loại đá bazan đen, hòn đá Rosetta nặng 0,680 tấn, cao 118 cm, rộng 70 cm và dày 30 cm.
Nội dung viết trên hòn đá Rosetta khiến các chuyên gia "đau đầu" giải mã suốt nhiều năm. Bởi lẽ, nội dung trên bia đá cổ này được chia thành 3 cột, mỗi dòng là một nội dung được ghi với 3 loại ngôn ngữ khác nhau.
Với việc phát hiện Rosetta, các chuyên gia cố gắng giải mã những bí mật về Ai Cập cổ đại hơn 1400 năm.
Các chuyên gia không gặp nhiều khó khăn trong việc dịch chữ Hy Lạp và chữ Demotic nhưng việc dịch các chữ tượng hình gặp nhiều gian khó.
Về sau, giới khoa học giải mã được thông điệp trên tảng đá Rosetta ghi rõ ngày 27/3/196 TCN. Nội dung viết trên tảng đá được đánh giá giống như một “nghị định thư” do các linh mục Ai Cập gửi nhằm lên tiếng ủng hộ các Pharaoh Ai Cập.
Để thông điệp được mọi người biết đến và hiểu chính xác nhất, các tu sĩ ra lệnh phải viết bằng 3 ngôn ngữ và chạm khắc vào đá.
