Trong tiểu thuyết võ hiệp hay phim truyền hình Trung Quốc thường có cảnh tượng như vậy: một người đàn ông đội nón lá, áo choàng đặt hai cục bạc trên bàn nói: "Tiểu Nhị, ta muốn một phòng nghỉ". Ngay lập tức tiểu nhị đáp: "Dạ, có ngay!".

Nhưng ở thời cổ đại Trung Quốc, cảnh tượng như vậy tuyệt đối không thể xảy ra, các quán trọ cổ xưa không được trang bị đầy đủ và chu đáo như bạn xem trên ti vi.

Các quán trọ xuất hiện sớm nhất vào thời nhà Chu, vua nhà Chu quy định cứ cách mười dặm phải lập một "lu", tức là một gian nhỏ để nghỉ chân, cứ ba mươi dặm phải dựng một "phòng đường", có thể dùng để che mưa và cứ cách 50 dặm, phải thiết lập một "sảnh chờ", là một quán trọ có thể được đăng ký.

Tuy nhiên, các quán trọ thời nhà Chu đều do nhà nước quản lý, dân thường không được sử dụng, nói trắng ra là những nơi này đều là của quan chức, không liên quan gì đến dân thường.

Sau triều đại nhà Đường và nhà Tống, kinh tế đi lên và kinh doanh bắt đầu thịnh vượng, đồng thời có các kỳ thi của triều đình, hàng năm có học giả đi thi để làm quan, vì vậy đối với các học giả, các nhà trọ ven đường rất quan trọng đối với họ, lúc này các nhà trọ của tư nhân đã được hình thành.

Vậy, để vào được các nhà trọ tư nhân này bạn phải làm những thủ tục gì?

Không giống như bây giờ, thời cổ đại, các vị hoàng đế muốn kiểm soát người dân, vì đây là những người người đứng đầu là một lực lượng sản xuất, quy mô dân số liên quan trực tiếp đến sức mạnh của đất nước.

Vì vậy, vào thời cổ đại, có một hệ thống rất nghiêm ngặt cho việc đi lại, thứ nhất là "thẻ căn cước", là bằng chứng về danh tính thực sự của bạn. Thứ hai là "giấy giới thiệu", bạn phải đến huyện nha để cấp nó, và bạn phải mang theo bên mình trước khi vào nhà trọ.

Sau khi khách nhận phòng, nhà trọ cũng cần chuẩn bị một bản cập nhật chi tiết, gọi là “sổ kho”, phải ghi chi tiết tên, nguyên quán, nghề nghiệp, quê quán… của khách, chúng phải được bàn giao cho triều đình hàng tháng.

Sau khi làm xong mọi thủ tục, bạn đang tìm nhà trọ bình thường thì có thể nhận phòng, vậy nhà trọ này có thể cung cấp những dịch vụ gì cho bạn? Tùy thuộc vào số tiền bạn có, những gì có thể được cung cấp khác nhau.

Vào thời nhà Tống, phòng cao cấp được gọi là "phòng trưởng", vì nhiều quan chức sống trong những phòng như vậy nên nó cũng được gọi là phòng quan chức.

Nếu bạn có nhiều tiền và không phải trong thời kỳ chiến tranh, thì bạn có thể tận hưởng các dịch vụ như báo thức miễn phí, rửa mặt bằng nước ấm.

Tất nhiên, nó cũng có những dịch vụ đặc biệt. Vì “nhà thổ” không phải là bất hợp pháp trong thời cổ đại, và tốc độ của xe ngựa quá thấp, các nhà buôn thường xuyên phải nghỉ lại phòng trọ. Để tạo cho khách "cảm giác như ở nhà", các chủ trọ có thể cung cấp cho khách dịch vụ "giao hàng tận nhà", bố trí gái mại dâm sống gần nhà trọ hoặc thậm chí để họ trực tiếp ở trong nhà trọ.