Kể từ khi quân đội Nga (RFAF) chiếm được Avadivka vào đầu năm 2024, họ đã không ngừng tiến công đến tận Pokrovsk, tiến khoảng 50 km trong suốt thời gian đó, đến tận rìa thành phố Pokrovsk. Giờ đây, thời khắc quyết định của trận chiến tại Pokrovsk đã đến. RFAF coi đây là mục tiêu chiến lược then chốt và quyết tâm giành chiến thắng trong chiến dịch mùa hè năm nay.
Pokrovsk nằm ở phía tây vùng Donbass, thuộc miền đông Ukraine, tại một vị trí chiến lược, nơi giao nhau của tuyến đường sắt T0406, tuyến đường sắt phía bắc và đường cao tốc M30. Trước chiến tranh, dân số của Pokrovsk khoảng 60.000 người, hiện vẫn còn hơn 10.000 người.
Tầm quan trọng chiến lược của Pokrovsk chủ yếu được thể hiện ở vị trí địa lý độc đáo. Nơi đây đã trở thành trung tâm vận tải của miền Đông Ukraine, đồng thời là nút thắt then chốt cho các hoạt động quân sự của quân đội Ukraine (AFU) ở khu vực Donetsk mà họ còn kiểm soát; thể hiện ở các mặt sau:
Vị thế là trung tâm giao thông: Nằm ở trung tâm vùng Donbass, Pokrovsk là nút giao thông quan trọng nối liền Donetsk và Dnipropetrovsk. Đường cao tốc H15 và đường cao tốc M04 tại đây tạo thành một mạng lưới giao thông xuyên suốt. Pokrovsk kiểm soát tuyến đường bộ huyết mạch giữa miền trung Ukraine và Donbass. Nếu RFAF kiểm soát Pokrovsk, họ có thể mở ra tuyến đường phía tây Donbass và đặt nền móng cho các cuộc tấn công tiếp theo.
Lợi thế về mặt địa lý: Pokrovsk nằm ở phía tây bắc tỉnh Donetsk, kết nối ba vị trí chiến lược quan trọng. Về phía bắc, nó dẫn đến các cụm đô thị cốt lõi, của tuyến phòng thủ phía đông Ukraine là Slavyansk và Kramatorsk; về phía đông, nó dẫn thẳng đến thành phố Donetsk do Nga kiểm soát; về phía tây, nó dẫn đến Dnipro và các trung tâm tiếp tế khác. Vị trí địa lý độc đáo của nó khiến nó trở thành chìa khóa cho tuyến phòng thủ của quân đội Ukraine.
Rào chắn phòng thủ: Là tuyến phòng thủ thứ hai của AFU tại Donbass, tầm quan trọng của Pokrovsk là điều hiển nhiên. Nếu kiểm soát Pokrovsk, RFAF có thể nhanh chóng đột phá và tiếp cận trực tiếp tuyến phòng thủ cốt lõi của AFU, đe dọa bên sườn vòng cung phòng thủ Donetsk, và có thể nhanh chóng đẩy mạnh cuộc tấn công đến các vị trí chiến lược như Slavyansk và Kramatorsk.
Trung tâm cung ứng hậu cần: Pokrovsk không chỉ là một trung tâm vận tải quan trọng mà còn là một trong những trung tâm hậu cần của AFU. Nơi đây có các căn cứ dự trữ vật tư và bệnh viện dã chiến quan trọng, hỗ trợ các nhiệm vụ then chốt như cung cấp cho quân đội tiền tuyến, vận chuyển thương binh và bảo trì trang thiết bị. Năm 2023, RFAF đã nhiều lần cố gắng cắt đứt các tuyến đường tiếp tế trong khu vực, nhưng cho đến nay vẫn chưa hoàn toàn thành công.
Tài nguyên công nghiệp và vận chuyển năng lượng: Khu vực xung quanh Pokrovsk là một khu vực sản xuất than quan trọng của Ukraine. Các mỏ than và nhà máy chế tạo máy đều tập trung tại đây. Đây là trung tâm phân phối than Donbass ở phía tây, một mỏ than cực kỳ quan trọng đối với an ninh năng lượng của Ukraine. Ngoài ra, gần thành phố còn có các nhà máy sản xuất hỗ trợ bảo dưỡng xe bọc thép, cung cấp hỗ trợ kỹ thuật cần thiết cho tiền tuyến.
Kể từ khi RFAF chiếm đóng Bakhmut vào năm 2023, Pokrovsk đã trở thành một trong những mục tiêu then chốt của RFAF, trong việc kiểm soát hoàn toàn Donetsk. Tính đến tháng 7 năm 2025, giao tranh đã kéo dài khoảng 1 năm 2 tháng. Trong thời gian này, hai bên đã phát động nhiều đợt giao tranh then chốt.
Tháng 5 năm 2024, RFAF đã đánh bại thành công cuộc phản công của AFU, chiếm đóng vùng ngoại vi Pokrovsk và xây dựng trận địa xuất phát tấn công; tháng 6 năm 2024, RFAF tập trung lực lượng để mở một cuộc tấn công quy mô lớn và cuộc tấn công kéo dài đến tháng 4 năm 2025. Giao tranh ngày càng ác liệt và trở thành chiến trường cốt lõi ở khu vực Donetsk.
Theo báo cáo, RFAF đã đột phá thành công vùng ngoại ô phía nam của Pokrovsk vào tháng 5/2025, và AFU chịu tổn thất nặng nề, với khoảng 3.000 thương vong. Kể từ khi RFAF phát động cuộc tấn công quy mô lớn vào Pokrovsk tháng 6 năm 2024, trận chiến đã kéo dài khoảng 13 tháng.
AFU hiện đang xây dựng một tuyến phòng thủ nhiều lớp gần Pokrovsk, dựa vào các tòa nhà trong thành phố, để chuẩn bị cho các cuộc giao tranh đường phố, cố gắng trì hoãn bước tiến của RFAF. Tuy nhiên, thế trận tấn công của RFAF vẫn tiếp tục được tăng cường, và trận chiến quyết định cuối cùng tại Pokrovsk dường như sắp xảy ra.
Bắt đầu từ tháng 6 năm 2024, trận chiến tại Pokrovsk đã bước vào giai đoạn căng thẳng tột độ, khi RFAF liên tục áp sát khu vực đô thị của Pokrovsk và đã điều động lực lượng đặc nhiệm đến trung tâm vận tải trong khu vực, cách thành phố chưa đầy một km.
Theo các phương tiện truyền thông Nga, tuyến phòng thủ của AFU đã có dấu hiệu sụp đổ, một số binh sĩ chịu tổn thất nặng nề và phải rút lui về các tuyến phòng thủ tạm thời. Cuộc tấn công của RFAF vào Pokrovsk ngày càng trở nên dữ dội, với hơn 40 đợt xung phong mỗi ngày, trong khi AFU đã rút lui về các làng mạc và thị trấn bên ngoài Pokrovsk.
RFAF đang áp dụng một loạt chiến thuật mới, chẳng hạn như pháo kích theo sự dẫn đường của UAV trinh sát, tấn công chính xác vào các vị trí và kho đạn của AFU, hiệp đồng chặt chẽ giữa các lực lượng, gia tăng áp lực tấn công từ mọi hướng. Có thể nhận thấy, RFAF duy trì các cuộc tấn công thận trọng bên ngoài Pokrovsk, để tránh bị sa lầy trong vũng lầy giao tranh đường phố như ở Mariupol hay Bakhmut một lần nữa.
RFAF đã bao vây hậu phương của AFU ở Pokrovsk và thực hiện chiến thuật "vây điểm - diệt viện", ngăn chặn bất kỳ lực lượng tiếp viện nào của AFU tăng cường cho Pokrovsk. Mặc dù AFU được trang bị vũ khí tiên tiến như hệ thống phóng tên lửa HIMARS do Mỹ sản xuất và đã tăng cường phòng thủ nhờ lợi thế chuẩn bị trước, nhưng trước việc tấn công liên tục của RFAF, đã khiến tuyến phòng thủ của AFU ngày càng suy yếu.
Tuyến phòng thủ Pokrovsk của AFU đang phải đối mặt với áp lực cực lớn. Mặc dù tuyến phòng thủ của Ukraine rất vững chắc, nhưng trước áp lực tiến công liên tục của RFAF, tình trạng thiếu hụt đạn dược và quân số liên tục, khiến việc duy trì sự ổn định của tuyến phòng thủ AFU trở nên khó khăn.
Việc kiểm soát Pokrovsk, sẽ mở ra cánh cửa tiến vào tuyến phía Nam Donbass cho RFAF. Đặc biệt, sau khi kiểm soát được đầu mối đường sắt trong khu vực, RFAF sẽ có thể mở tuyến đường đến Dnipropetrovsk, đồng nghĩa với việc một cuộc tấn công sâu vào trung tâm Donbass đang nằm trong kế hoạch.
Với việc chiếm đóng Pokrovsk, RFAF có thể nhanh chóng cắt đứt tuyến phòng thủ phía Đông của AFU và mở cuộc tấn công về phía Slavyansk và Kramatorsk, từ đó đe dọa "căn cứ địa" của AFU tại Donbass.
Ngày 14 tháng 7, Tổng Tham mưu trưởng quân đội Nga, tướng Gerasimov đã đích thân đến thăm chiến trường Donbass và đôn đốc tấn công vào Pokrovsk. Mục đích của chuyến thị sát này, rõ ràng là để đẩy nhanh tiến độ chiếm Pokrovsk và triển khai chiến thuật cho giai đoạn tiếp theo; thể hiện tinh thần khẩn trương của RFAF trước tình hình chiến sự.
Nhìn chung, vị trí chiến lược của Pokrovsk khiến nơi đây trở thành chiến trường then chốt trong xung đột Nga-Ukraine. Khi RFAF tiếp tục tiến về thành phố, tuyến phòng thủ của Ukraine đang phải đối mặt với những thách thức chưa từng có.
Kết quả của trận chiến sẽ trực tiếp quyết định hướng đi của chiến dịch Donbass và liệu RFAF có thể xuyên thủng tuyến phòng thủ của Ukraine và tiến xa hơn về phía tây Ukraine hay không. Còn AFU sẽ chiến đấu đến cùng hay rút lui đúng lúc ở Pokrovsk? (nguồn ảnh Military Review, TASS, Ukrinform, Al Jazeera).
