Pháo phòng không 37mm là một trong những hỏa lực chính của lưới lửa phòng không tầm thấp được quân đội ta xây dựng, chiến đấu, trưởng thành từ trong hai cuộc kháng chiến. Tới ngay nay, loại pháo này vẫn đóng vai trò hết sức quan trọng “đan tấm lưới lửa” quét sạch mọi kẻ địch khỏi bầu trời. Tuy nhiên, ngoài vai trò là pháo chống máy bay, pháo 37mm còn có thể làm nhiệm vụ thứ hai, là chống xe tăng. Và điều này đã được chứng minh trong lịch sử.
Tại chiến trường Quảng Trị năm 1972, Đại đội pháo cao xạ 37mm của lực lượng vũ trang địa phương trong quá trình phục kích bắn máy bay địch thì phát hiện hai xe tăng địch (quân VNCH) dẫn theo 20 lính tiến vào trận địa bộ đội ta. Trong tình huống nguy cấp, không có vũ khí chống tăng, đơn vị này đã hạ nòng bắn thẳng vào đội hình tăng địch. Kết quả, những loạt đạn 37mm đã tiêu tiệt cả hai xe tăng cùng nhóm lính tùng thiết.
Hiện nay, trong quá trình huấn luyện các đơn vị pháo phòng không, ta cũng thường xuyên huấn luyện chiến sĩ làm nhiệm vụ chống tăng bằng pháo 37mm khi cần.
Trong ảnh, khẩu đội pháo phòng không 37mm hạ nòng diệt mục tiêu xe tăng – thiết giáp địch trong hoạt động diễn tập năm 2012.
Pháo phòng không 37mm loại một nòng (kiểu 61-K) và loại hai nòng (kiểu K65) được trang bị cho bộ đội Việt Nam có thể hạ được xe tăng bằng hai kiểu đạn: đạn xuyên giáp có vạch đường BR-167 xuyên 47mm ở cách 500m hoặc 37mm cách 1.000m; đạn xuyên thép siêu tốc BR-167P xuyên thủng 57mm cách 1.000m.
Tầm bắn của pháo 37mm khi diệt mục tiêu mặt đất có thể lên tới 9.500m, tốc độ bắn 160 phát/phút hoặc 220 phát/phút với loại hai nòng.
Tuy nhiên, sức xuyên của đạn pháo 37mm nhìn chung là tương đối thấp. Trong kháng chiến chống Mỹ, khả năng của pháo 37mm chỉ có thể chọc thủng giáp xe thiết giáp kiểu như M113 hoặc xe tăng hạng nhẹ M41 Bulldog (giáp trước dày 38mm).
Trong khi đó, với loại tăng hạng trung M48 Patton thì pháo 37mm gần như không có khả năng gây ra bất kỳ hư hại nào với lớp giáp dày tới 120mm.
Trong tác chiến phòng không, pháo 37mm có thể bắn hạ mục tiêu cách đến 6.700m. Hiện nay, Việt Nam đã có nhiều cải tiến với kiểu pháo này, chủ yếu là kết hợp khí tài trinh sát hiện đại nâng cao khả năng bám bắt mục tiêu, tác chiến đánh đêm. Ảnh: QĐND
