Không ồn ào như những cơn đau tim hay đột quỵ, bệnh lupus đến lặng lẽ, bắt đầu bằng những dấu hiệu mơ hồ như mệt mỏi, phát ban nhẹ, rụng tóc hay đau khớp thoáng qua. Chính vì thế, nhiều người đã bỏ lỡ thời điểm vàng để kiểm soát bệnh.
Lupus là bệnh tự miễn nguy hiểm, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể gây tổn thương vĩnh viễn đến thận, tim, phổi, hệ thần kinh và thậm chí đe dọa tính mạng. Cảnh giác với các dấu hiệu đầu tiên là bước quan trọng để sống khỏe cùng lupus.
Lupus – “kẻ thù giấu mặt” của phụ nữ trẻ
Lupus ban đỏ hệ thống (Systemic Lupus Erythematosus - SLE) là một bệnh tự miễn, trong đó hệ miễn dịch – vốn có nhiệm vụ bảo vệ cơ thể – lại nhầm lẫn và tấn công chính các mô, tế bào khỏe mạnh. Bệnh có thể ảnh hưởng đến nhiều cơ quan khác nhau như da, khớp, máu, thận, tim, phổi và não.
Phụ nữ chiếm đến 90% số ca mắc lupus, đặc biệt phổ biến ở độ tuổi từ 15 đến 45 – giai đoạn sung sức nhất của cuộc đời. Đây là lý do lupus được mệnh danh là “kẻ thù giấu mặt” của phụ nữ trẻ.
Những dấu hiệu sớm dễ bị bỏ qua
Lupus thường bắt đầu một cách thầm lặng, không gây đau đớn rõ rệt. Nhiều người chỉ phát hiện khi bệnh đã ảnh hưởng nặng đến thận hoặc các cơ quan nội tạng. Dưới đây là một số dấu hiệu ban đầu mà bạn tuyệt đối không nên xem nhẹ:
Mệt mỏi triền miên
Mệt mỏi là triệu chứng phổ biến nhất. Người bệnh cảm thấy kiệt sức kéo dài dù ngủ đủ giấc, nghỉ ngơi hợp lý. Cảm giác này khác với mệt sau làm việc nặng – nó giống như cơ thể luôn thiếu năng lượng và không hồi phục.
Sốt nhẹ không rõ nguyên nhân
Một số bệnh nhân bị sốt nhẹ 37,5–38°C trong thời gian dài, không kèm theo ho hay dấu hiệu viêm nhiễm nào khác. Điều này thường bị hiểu nhầm là sốt siêu vi hay cảm cúm.
Đau và sưng khớp
Đặc biệt ở các khớp nhỏ như bàn tay, cổ tay, bàn chân. Khớp thường bị cứng vào buổi sáng nhưng có thể đỡ sau khi vận động. Nhiều người cho rằng đây là dấu hiệu của thoái hóa hay viêm khớp nhẹ.
Phát ban hình cánh bướm
Một đặc trưng của lupus là ban đỏ xuất hiện ở hai gò má và sống mũi, tạo hình cánh bướm. Tuy nhiên không phải ai cũng có triệu chứng này, và ban có thể bị nhầm với dị ứng hay cháy nắng.
Rụng tóc bất thường
Không chỉ là rụng vài sợi, tóc có thể rụng theo mảng hoặc mỏng rõ rệt trên da đầu, lông mày cũng thưa dần. Đây là dấu hiệu tổn thương ở da đầu do phản ứng miễn dịch.
Da nhạy cảm với ánh sáng
Nhiều người bị lupus dễ bị kích ứng da khi tiếp xúc với nắng – da đỏ, nổi ban, sạm hoặc đau rát sau khi ra ngoài trời dù chỉ trong thời gian ngắn.
Vì sao phát hiện sớm lại quan trọng?
Lupus không thể chữa khỏi hoàn toàn, nhưng điều trị sớm và đúng cách sẽ giúp kiểm soát bệnh, giảm thiểu tổn thương cơ quan và nâng cao chất lượng sống. Nếu không được điều trị, lupus có thể gây biến chứng nghiêm trọng:
Viêm thận lupus: Gây suy thận, phải lọc máu hoặc ghép thận.
Viêm màng ngoài tim, viêm màng phổi: Gây đau ngực, khó thở.
Rối loạn thần kinh: Co giật, trầm cảm, suy giảm trí nhớ.
Tăng nguy cơ sảy thai, sinh non nếu phát bệnh trong thai kỳ.
Theo thống kê, khoảng 60% bệnh nhân lupus sẽ gặp biến chứng nghiêm trọng nếu không được chẩn đoán sớm và điều trị đúng.
Khi nào nên đi khám?
Bạn nên đến bệnh viện khám chuyên khoa miễn dịch hoặc nội tổng quát nếu có từ 2 dấu hiệu trở lên như:
Mệt mỏi kéo dài dù nghỉ ngơi tốt
Sốt không rõ nguyên nhân
Phát ban mặt hoặc da nhạy cảm với ánh sáng
Đau khớp không do chấn thương
Rụng tóc lan rộng bất thường
Bác sĩ sẽ yêu cầu các xét nghiệm máu chuyên biệt như kháng thể ANA, anti-dsDNA, anti-Sm, xét nghiệm chức năng thận, chỉ số viêm… để chẩn đoán lupus.
Sống khỏe cùng lupus – hoàn toàn có thể
Dù lupus là bệnh mạn tính, người bệnh vẫn có thể sống khỏe nếu điều trị đều đặn và theo dõi sát sao. Chế độ sinh hoạt hợp lý cũng đóng vai trò quan trọng:
Dùng thuốc đúng liều: Không tự ý ngưng thuốc dù cảm thấy khỏe.
Tránh nắng: Dùng kem chống nắng, mặc áo dài tay khi ra ngoài.
Ăn uống lành mạnh: Giảm muối, chất béo; tăng rau xanh, trái cây.
Tập thể dục nhẹ nhàng: Yoga, đi bộ, hít thở sâu.
Giữ tâm lý tích cực: Tránh stress vì căng thẳng có thể khiến bệnh bùng phát.
Đừng để những dấu hiệu tưởng như nhỏ nhặt đánh lừa bạn. Một chút mệt mỏi kéo dài, vài nốt ban bất thường hay cơn đau khớp thoáng qua có thể là tín hiệu cảnh báo của một căn bệnh nghiêm trọng như lupus. Nhận biết sớm, hành động sớm, sống khỏe lâu dài.
