Cơ quan Cảnh sát Điều tra Bộ Công an vừa hoàn tất kết luận điều tra vụ án lừa đảo, lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản và vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng xảy ra tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) và ông Trần Bắc Hà, nguyên là Chủ tịch Hội đồng Quản trị BIDV.

Theo bản kết luận điều tra, ông Trần Bắc Hà trong thời gian giữ chức vụ Chủ tịch Hội đồng Quản trị BIDV từ năm 2008 đến khi nghỉ hưu tháng 9/2016, giữ chức vụ Bí thư Đảng ủy nhiệm kỳ 2010-2015 và 2015-2020; đại diện 40% vốn Nhà nước tại BIDV từ khi BIDV chuyển đổi hoạt động sang hình thức công ty cổ phần từ năm 2012 đến tháng 9/2016; đã vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, quy chế làm việc của BIDV, có biểu hiện áp đặt, thiếu dân chủ trong chỉ đạo điều hành.

Ông Hà lấy danh nghĩa BIDV trực tiếp thực hiện các hoạt động xúc tiến đầu tư tại tỉnh Hà Tĩnh cho công ty sân sau là CTCP Tập đoàn An Phú (công ty do Trần Duy Tùng, con trai ông Hà làm chủ) và CTCP Chăn nuôi Bình Hà (công ty do ông Hà chỉ đạo thành lập, nhờ 3 cá nhân không có năng lực tài chính đứng tên thành lập) trái quy định; lợi dụng chính sách và chương trình cho vay thí điểm trong nông nghiệp; chỉ đạo và phê duyệt cấp tín dụng với các điều kiện ưu đãi, trái quy định của Ngân hàng Nhà nước và BIDV.

Công ty sân sau là Công ty Bình Hà và công ty có quan hệ là Công ty Trung Dũng không đủ năng lực tài chính về vốn tự có và năng lực thực hiện dự án; không đủ điều kiện để cấp tín dụng theo quy định của NHNN và BIDV; dẫn đến các công ty này sau khi được phê duyệt cho vay và nhận tiền giải ngân, đã chiếm đoạt để sử dụng cá nhân và góp vốn, tiếp tục gian dối chứng minh vốn tự có - đối ứng với BIDV để tiếp tục được giải ngân, hoặc sử dụng vốn vay không đúng mục đích, dẫn đến dự án liên tục thua lỗ, phải dừng hoạt động; gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng cho BIDV tổng cộng hơn 1.548 tỷ đồng. Trong đó gây thiệt hại hơn 683 tỷ đồng đối với khoản cấp tín dụng cho Công ty Bình Hà và gây thiệt hại gần 865 tỷ đồng đối với khoản cấp tín dụng cho Công ty Trung Dũng.

Kết quả điều tra đến nay có đủ căn cứ xác định, ông Trần Bắc Hà phải chịu trách nhiệm chính, xuyên suốt trong việc chỉ đạo, thẩm định, phê duyệt, cấp tín dụng và giải ngân cho 2 công ty trên dẫn đến mất vốn, gây thiệt hại cho BIDV hơn 1.548 tỷ đồng.

Theo kết luận của cơ quan điều tra, hành vi của ông Hà đã phạm vào tội Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng. Tuy nhiên ngày 14/8/2019, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã ra quyết định đình chỉ điều tra bị can đối với ông Trần Bắc Hà do ông Hà bị tử vong vì bệnh lý trong quá trình tạm giam.

Đồng phạm với ông Trần Bắc Hà về tội danh trên, trong việc thẩm định, phê duyệt, cấp tín dụng và giải ngân cho Công ty Bình Hà dẫn đến mất vốn, gây thiệt hại cho BIDV hơn 683 tỷ đồng gồm ông Trần Lục Lang, Đoàn Ánh Sáng, Kiều Đình Hòa và bà Lê Thị Vân Anh. 4 bị can này phải chịu trách nhiệm hình sự chung về số tiền hơn 683 tỷ đồng.

Đồng phạm với ông Trần Bắc Hà về tội danh trên, trong việc thẩm định, phê duyệt, cấp tín dụng và giải ngân cho Công ty Trung Dũng dẫn đến mất vốn, gây thiệt hại cho BIDV gần 865 tỷ đồng gồm Ngô Duy Chính chịu trách nhiệm về số tiền hơn 305 tỷ đồng; Nguyễn Xuân Giáp chịu trách nhiệm số tiền hơn 498 tỷ đồng; Phạm Hồng Quang chịu trách nhiệm số tiền hơn 623 tỷ đồng; Đặng Thanh Nam chịu trách nhiệm số tiền hơn 643 tỷ đồng.

Cơ quan Điều tra xác định, ông Trần Duy Tùng, Chủ tịch CTCP Tập đoàn An Phú tuy không trực tiếp tham gia vào Công ty Bình Hà hoặc đứng tên sở hữu cổ phần nhưng Tùng là chủ đứng thứ 2 sau ông Trần Bắc Hà, là người trực tiếp nhờ ông Nguyễn Gia Thiều, đứng danh nghĩa Chủ tịch HĐQT Công ty Bình Hà, nhờ Thái Thành Vinh và Trần Anh Quang đứng tên sở hữu cổ phần Công ty Bình Hà; giữ vai trò chủ mưu, cầm đầu trong việc chỉ đạo 3 cổ đông Đinh Văn Dũng, Trần Anh Quang và Thái Thành Vinh lợi dụng sự tin tưởng của BIDV, thông qua hoạt động bán bò, thu tiền không nộp về tài khoản của Công ty Bình Hà để BIDV kiểm soát và thu hồi vốn theo quy định, mà chiếm đoạt gây thiệt hại cho BIDV gần 150 tỷ đồng.

Do CTCP Tập đoàn An Phú đã đứng ra nhận nợ hơn 128 tỷ đồng để hợp thức hóa và che dấu hành vi chiếm đoạt, đến nay đã hoàn trả trong quá trình cơ quan điều tra khởi tố điều tra vụ án, nên thiệt hại còn hơn 26 tỷ đồng. Hành vi của Trần Duy Tùng đã phạm vào tội Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản.