Gần đây, một số hình ảnh vệ tinh được chia sẻ rộng rãi trên mạng xã hội đã thu hút sự chú ý của giới quan sát quốc tế, khi cho thấy những hoạt động quân sự bất thường tại khu vực Donetsk. Các bức ảnh này nhanh chóng làm dấy lên nhiều đồn đoán rằng Nga đang tăng cường xây dựng cơ sở hạ tầng quân sự sát tiền tuyến nhằm hỗ trợ cho các chiến dịch UAV.
Hình ảnh vệ tinh từ Maxar Technologies, được chụp vào hôm 24/8, cho thấy Nga đã thiết lập bãi phóng máy bay không người lái (UAV) tại sân bay Donetsk - khu vực do Moscow kiểm soát ở miền Đông Ukraine. Trên đường băng cũ, có thể thấy rõ đường ray phóng cùng các nhà kho chứa UAV, được xây dựng từ cuối tháng 5 và vẫn tiếp tục mở rộng.
Donetsk là một trong những khu vực giao tranh ác liệt nhất tại Donbas, nơi Nga kiểm soát khoảng 75% lãnh thổ. Sân bay Donetsk từng bị phá hủy nặng nề sau nhiều năm chiến sự và ngừng hoạt động từ năm 2014. Vị trí này hiện chỉ cách tiền tuyến chưa đầy 20 dặm, khiến nó trở thành một điểm nóng chiến lược.
Theo nhóm tình báo Cyberboroshno của Ukraine, cơ sở mới được thiết kế để phóng UAV cảm tử Shahed - loại vũ khí do Iran thiết kế, từng gieo rắc kinh hoàng cho nhiều thành phố Ukraine. Với khoảng cách ngắn, những UAV này có thể nhanh chóng vượt qua tuyến phòng không và áp sát mục tiêu.
Ông Kyle Glen, chuyên gia phân tích tại Trung tâm Khả năng phục hồi Thông tin (Anh), nhận định: “Việc Nga đặt bãi phóng sát tiền tuyến như vậy là bất thường. Thông thường, các điểm phóng UAV được bố trí sâu trong lãnh thổ Nga”.
Bên cạnh đó, viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW, Mỹ) cũng cảnh báo rằng, những bãi phóng UAV gần tiền tuyến sẽ làm giảm thời gian phản ứng của lực lượng phòng không Ukraine, khiến Kiev phải đối diện với nguy cơ bị tấn công dồn dập. Đồng thời, chúng có thể tạo sức ép lớn lên NATO nếu các đợt tập kích lan rộng.
Tuy nhiên, lợi thế về thời gian không đồng nghĩa với an toàn. Các chuyên gia nhấn mạnh sân bay Donetsk có thể trở thành “tử huyệt” của Nga. Căn cứ này nằm trong tầm tấn công của nhiều loại vũ khí Ukraine, từ UAV cảm tử, pháo tầm xa cho đến tên lửa hành trình. Thậm chí, chỉ cần những cuộc tập kích chính xác bằng vũ khí giá rẻ cũng đủ gây tổn thất lớn cho Nga.
Ông Brady Africk, một nhà phân tích tình báo nguồn mở cho biết, Nga thường kết hợp UAV tấn công mang chất nổ với UAV mồi nhử nhằm bào mòn phòng không Ukraine. Ông nhận định: “Nếu không phá hủy ngay từ mặt đất, Ukraine sẽ phải tiêu hao nguồn lực lớn để đối phó với các UAV này trên không”.
Ngoài Donetsk, Nga còn có hàng loạt bãi phóng UAV khác đặt sâu trong lãnh thổ, như ở Primorsko-Akhtarsk (Krasnodar), Bryansk, Oryol, Smolensk và Rostov. Những cơ sở này đều được gia cố với bờ kè, nhà chứa kiên cố và đường băng hỗ trợ phóng UAV.
Ukraine đã chứng minh khả năng vươn tầm sâu bằng UAV, từng tấn công thành công Primorsko-Akhtarsk - nơi cách tiền tuyến tới 240 km. Điều này khiến cơ sở Donetsk, nằm gần hơn nhiều, trở thành mục tiêu dễ bị tấn công nhất.
Theo Bộ Quốc phòng Anh, Nga đang gia tăng đáng kể sản xuất UAV cảm tử, mỗi tháng cho ra hàng nghìn chiếc mô phỏng Shahed. Chỉ riêng tháng 7/2025, Moscow đã phóng tới 6.200 UAV vào Ukraine - con số kỷ lục kể từ đầu cuộc xung đột.
Dù chiến lược bãi phóng UAV tiền tuyến giúp Nga tạo sức ép tức thời, nhưng nó cũng biến Donetsk thành “con dao hai lưỡi”. Nếu Ukraine tận dụng cơ hội, sân bay Donetsk có thể nhanh chóng bị biến thành một đống đổ nát, đồng thời làm lung lay lợi thế UAV mà Moscow đang cố gắng duy trì.
