Nhóm nghiên cứu được dẫn đầu bởi nhà khảo cổ nổi danh Arnoldo Gonzalez Cruz của INAH đã vô tình mở cửa một mộ phần ít nhất vài trăm năm tuổi, nằm sâu 1,8 m dưới lòng đất.
Mộ phần này được tìm thấy trong quá trình tìm kiếm một khu vệ sinh nằm trong khu phức hợp khảo cổ Palanque ở miền nam Mexico. Tuy nhiên, thứ khiến nó trở lên đặc biệt chính là người nằm bên trong.
Ngôi mộ này thuộc về một " nữ vương Maya", được đặt nằm nghiêng theo kiểu truyền thống trong các mộ phần Maya, xung quanh là rất nhiều đồ tùy táng bằng ngọc và đá quý.
Bất ngờ nhất là người phụ nữ từng được làm răng - tất nhiên không tráng men sứ như người hiện đại, mà răng được bọc và chỉnh sửa bằng một thứ còn quý giá hơn: ngọc bích.
Điều này chứng tỏ người nằm trong ngôi mộ có địa vị cao và cực kỳ giàu có. Ngôi mộ được xây dựng công phu, nằm bên cạnh một xưởng chế tác đá quý.
Xung quanh mộ còn rất nhiều tàn tích của đồ gốm, công cụ chế tác đá. Chưa rõ công xưởng này và vị "nữ vương Maya" trong mộ có mối liên hệ như thế nào.
Các nhà khoa học không tìm thấy bất kỳ ghi chép nào giúp các nhà khoa học xác định danh tính "nữ vương Maya" huyền bí này. Tuy nhiên bấy nhiêu thứ bên trong cũng đủ cho thấy địa vị của người trong mộ.
Nhà khảo cổ Arnoldo Gonzalez Cruz là người từng khai quật được lăng mộ "Nữ Hoàng Đỏ" năm 1994. Đó là một người phụ nữ Maya gần như được chôn trong châu báu: ngọc bích, ngọc trai, vỏ sò, đồ tạo tác bằng xương... phủ khắp cơ thể.
Bên trên ngực của nữ hoàng còn có một tấm yếm tinh xảo bằng ngọc bích và ngọc mắt mèo, đầu đội vương miệng ngọc bích. Người phụ nữ được phủ một lớp bột chu sa đỏ, nên nàng được gọi là "Nữ Hoàng Đỏ", mất vào năm 600-700 sau Công Nguyên.
Nền văn minh Maya có xuất xứ từ Trung Mỹ, được hình thành và phát triển bởi người Maya - một bộ tộc thổ dân ở phía Nam Mexico, trải dài đến phía Tây Honduras.
Đây là nền văn minh cổ phát triển bậc nhất trong số những nền văn minh cổ xưa của nhân loại. Người Maya đã đạt được rất nhiều thành tựu lớn trong các lĩnh vực như kinh tế, kiến trúc, nghệ thuật, toán học, thiên văn học...
Không những thế, họ cũng để lại nhiều di sản lớn cho nhân loại như kiến trúc kim tự tháp cổ Phetan, đài thiên văn Iza.
