Vào ngày 15/3, Bộ Quốc phòng Nga thông báo rằng lực lượng không quân của nước này đã bắn hạ một máy bay chiến đấu MiG-29 của Ukraine trong một trận không chiến dữ dội, đánh dấu một bước leo thang khác trong cuộc xung đột đang diễn ra giữa hai quốc gia. Ảnh: Reuters
Theo thông báo chính thức, phía lực lượng Không quân Nga không tiết lộ địa điểm cũng như loại máy bay đã tham chiến. Tuy nhiên, các nguồn tin quân sự cho biết có thể là một chiếc Su-30SM2, một trong những tiêm kích tiên tiến nhất của Nga. Chiếc máy bay này đã bắn hạ MiG-29 của Ukraine trong khi hộ tống một chiếc MiG-31 thực hiện nhiệm vụ.
Bộ Quốc phòng Nga không nêu chi tiết về các tình huống dẫn đến cuộc chạm trán, chẳng hạn như nhiệm vụ mà máy bay phản lực Ukraine đang thực hiện hoặc phương pháp tấn công chính xác, nhưng các báo cáo chỉ ra rằng, Su-30SM2 đã sử dụng tên lửa không đối không tầm xa R-37M để hạ gục MiG-29 từ khoảng cách hơn 200 km. Ảnh Reddit
Trong thời gian gần đây, Không quân Nga thường xuyên áp dụng chiến thuật này, MiG-31 đảm nhiệm vai trò đánh chặn tầm xa, thực hiện trinh sát hoặc tấn công mà không cần trực tiếp tham gia không chiến, nhờ có sự bảo vệ của Su-30SM2. Với khả năng cơ động vượt trội, Su-30SM2 đóng vai trò lá chắn, sẵn sàng đối phó với các mối đe dọa trên không. Ảnh Reuters
Bên cạnh đó, một đoạn hội thoại bị rò rỉ trên mạng xã hội giữa phi công Ukraine và lực lượng Nga đã hé lộ khoảnh khắc cuối cùng trước khi MiG-29 bị bắn hạ. Phi công Ukraine được nghe thấy nói: "Tôi đang rơi", trước khi tín hiệu bị mất hoàn toàn. Một phi công Nga sau đó phản hồi: "Anh ta nói rằng anh ta đang rơi".
Đoạn hội thoại đã làm dấy lên suy đoán rằng, phi công Ukraine có thể đã kịp thời nhảy dù thoát khỏi máy bay sau khi máy bay bị trúng đạn, song hiện vẫn chưa có xác nhận chính thức từ cả Nga và Ukraine về tình trạng của người này, khiến kết quả vẫn chưa chắc chắn.
Su-30SM2 là tài sản quan trọng trong kho vũ khí của Nga. Su-30SM2 là phiên bản nâng cấp từ Su-30SM, được thiết kế để thực hiện nhiều nhiệm vụ từ chiếm ưu thế trên không đến tấn công mặt đất và tấn công trên biển. Được trang bị hệ thống radar N011M Bars tiên tiến, nó có thể theo dõi nhiều mục tiêu cùng lúc ở khoảng cách hơn 100 km.
Khung máy bay được thiết kế chắc chắn cho phép tiêm kích này mang theo tới 8 tấn vũ khí. Hệ thống vũ khí của Su-30SM2 bao gồm các loại tên lửa không đối không hiện đại như R-77, R-27 và đặc biệt là R-37M - một trong những tên lửa không đối không có tầm bắn xa nhất thế giới, đạt trên 300 km với tốc độ 7.408 km/h. Lợi thế này giúp Su-30SM2 có thể tấn công mục tiêu từ khoảng cách an toàn.
Trong khi đó, MiG-29, dù nổi tiếng với khả năng cơ động cao, lại bộc lộ nhiều hạn chế khi đối đầu với Su-30SM2. Được thiết kế từ thời Liên Xô để cạnh tranh với F-16, MiG-29 có ưu thế trong các trận chiến nhờ sự linh hoạt và hệ thống ngắm bắn trên mũ bảo hiểm phi công. Radar và vũ khí của MiG-29 chỉ có tầm bắn khoảng 70 km, khiến MiG-29 gặp bất lợi lớn trước Su-30SM2.
Hiện tại, Không quân Ukraine đang đối mặt với tổn thất ngày càng lớn kể từ khi xung đột nổ ra. Trước xung đột, nước này sở hữu khoảng 50 chiếc MiG-29, nhưng nhiều chiếc đã bị phá hủy hoặc hư hỏng. Dù Ukraine đã nhận thêm viện trợ MiG-29 từ Ba Lan và Slovakia, nhưng số lượng thiệt hại vẫn tiếp tục gia tăng.
Ngược lại, Không quân Nga vẫn duy trì được ưu thế trên không với lực lượng chiến đấu cơ hiện đại như Su-30SM2 và MiG-31. Nhờ chiến thuật "bắn hạ từ xa", Không quân Nga có thể tiếp tục áp đảo đối phương trong các trận không chiến.
Khi cuộc xung đột kéo dài sang năm thứ tư, những sự cố như vụ bắn hạ MiG-29 ngày 15/3, đã làm nổi bật bản chất đang phát triển của cuộc chiến trên không. Sự cố này cũng là lời nhắc nhở về những rủi ro mà phi công ở cả hai bên phải đối mặt, khi mà cuộc chiến về phát triển công nghệ và chiến thuật tiếp tục định hình kết quả qua từng cuộc chạm trán.
