Tập đoàn Điện lực Pháp (EDF) - đơn vị vận hành nhà máy điện hạt nhân Gravelines - cho biết ba lò phản ứng đã tự động ngừng hoạt động vào tối 10/8 và lò thứ tư dừng vào sáng 11/8, sau khi sứa xuất hiện dày đặc trong các trống lọc nước tại trạm bơm. Các trạm này nằm ở khu vực “phi hạt nhân” của nhà máy.

Hai lò phản ứng còn lại vốn đã ngừng để bảo dưỡng, đồng nghĩa toàn bộ sáu lò của nhà máy đều tạm thời ngừng vận hành tính đến ngày 12/8 (giờ địa phương), theo Washington Post.

EDF khẳng định sự cố “không ảnh hưởng đến an toàn của nhà máy, nhân viên hay môi trường” và đang tiến hành các bước cần thiết để khởi động lại lò phản ứng, dự kiến sẽ diễn ra “dần dần trong vài ngày tới”.

Theo chuyên gia sinh học biển Cathy Lucas (Đại học Southampton, Anh), việc EDF mô tả sự xuất hiện của “một lượng lớn” sứa nhiều khả năng là hiện tượng “nở hoa” - khi quần thể sứa trong một vùng biển tăng đột biến do điều kiện sinh sản thuận lợi.

Sứa phát triển mạnh khi nhiệt độ nước cao và độ mặn phù hợp. Đợt nắng nóng mùa hè năm nay ở châu Âu, với nhiều khu vực vượt 38°C, có thể đã tạo môi trường lý tưởng cho một số loài sứa sinh sôi nhanh chóng.

Ngoài ra, tình trạng khai thác hải sản quá mức làm giảm số lượng đối thủ cạnh tranh và kẻ săn mồi của sứa, giúp chúng có nhiều nguồn thức ăn hơn. Khi thời tiết ấm áp và biển lặng, sứa thường nổi gần mặt nước; do bơi kém, chúng khó thoát ra khi bị dòng nước cuốn vào hệ thống làm mát.

Gravelines không phải là trường hợp đầu tiên. Năm 2011, nhà máy Torness (Scotland) và năm 2013, nhà máy Oskarshamn (Thụy Điển) cũng phải dừng hoạt động vài ngày vì hiện tượng tương tự.

Gravelines nằm trên bờ biển Bắc Hải, giữa Calais và Dunkerque, sử dụng nước biển để làm mát lò phản ứng. Nước được lọc qua các trống lớn nhằm giữ lại sinh vật biển và cặn trước khi vào trạm bơm.

Tuy nhiên, theo kỹ sư hạt nhân Ronan Tanguy (Hiệp hội Hạt nhân Thế giới), cơ thể mềm của sứa có thể lọt qua màng lọc đầu tiên và mắc kẹt ở hệ thống trống lọc thứ hai, gây tắc nghẽn và kích hoạt cơ chế dừng tự động để bảo đảm an toàn.

Ông nhận định đây là “sự cố phi hạt nhân” và chỉ là “phiền toái” cho công tác vệ sinh, chứ không đe dọa an toàn nhà máy.

EDF cho biết hiện chưa xác định được loài sứa gây sự cố. Nhà máy Gravelines gồm sáu lò phản ứng nước áp lực, vận hành từ năm 1980-1985, sản xuất khoảng 32,7 TWh điện trong năm 2024, tương đương 9% sản lượng điện hạt nhân của Pháp và đáp ứng tới 70% nhu cầu điện vùng Hauts-de-France.