Loạt tên lửa tầm xa mới của Ukraine tấn công nhà máy lọc dầu: Nga găp khó khăn ra sao?

Hàng loạt đợt tập kích bằng máy bay không người lái (UAV) và tên lửa hành trình của Ukraine đã khiến 17% công suất lọc dầu của Nga tê liệt. Ít nhất 10 nhà máy lọc dầu Nga bị tấn công, làm giảm công suất lọc dầu 1,1 triệu thùng dầu/ngày, kéo theo tình trạng thiếu xăng và giá nhiên liệu tăng cao tại nhiều vùng.

Lửa cháy tại nhà máy lọc dầu Nga ở vùng Volgograd vào ngày 19/8. Ảnh: Astra.

Ngành dầu khí chiếm tới 20% GDP của Nga. Giới phân tích nhận định nếu Ukraine tiếp tục gây thiệt hại lâu dài cho lĩnh vực này, người dân Nga sẽ cảm nhận rõ rệt qua chi phí sinh hoạt. Chuyên gia Joni Askola từ Phần Lan nói đây là chiến thuật mới của Ukraine nhằm tác động tới tâm lý xã hội ở Nga.

Tập kích tầm xa ngày càng phức tạp hơn

Theo tờ Euromaidan Press, phần lớn các đợt tập kích trong lãnh thổ Nga trước đây của Ukraine sử dụng UAV mang đầu đạn nổ chỉ 50–60 kg, khó gây thiệt hại đáng kể cho các cơ sở lọc dầu rộng lớn. Phạm vi bay của chúng cũng chỉ khoảng 1.000 km.

Tuy nhiên, cán cân đang thay đổi khi Ukraine bắt đầu triển khai các tên lửa hành trình mới. Mẫu tên lửa Flamingo do hãng Fire Point sản xuất có tầm bắn tới 3.000 km, tốc độ hơn 900 km/giờ và mang đầu đạn 1.150 kg. Tên lửa Long Neptune của Cục thiết kế Luch có tầm bắn 1.000 km với đầu đạn nặng 150 kg. Cả hai đều sử dụng hệ thống dẫn đường vệ tinh kết hợp quán tính.

Cả tên lửa Flamingo và Long Neptune đều đã được Ukraine sử dụng để tấn công các mục tiêu trong lãnh thổ Nga từ nhiều tháng. Ukraine cũng đang phát triển thêm các loại tên lửa đạn đạo để kết hợp với UAV và tên lửa hành trình, qua đó làm tăng tính phức tạp trong các cuộc tập kích tầm xa, khiến hệ thống phòng thủ Nga khó ứng phó.

Thiếu hụt nhiên liệu và tác động kinh tế

Tên lửa hành trình tầm xa Flamingo đã được Ukraine đưa vào sử dụng trong chiến đấu. Ảnh: Euromaidan Press.

Các đòn tập kích của Ukraine đã khiến nhiều nhà máy lớn của Nga tê liệt, bao gồm các cơ sở lọc dầu của hãng Lukoil ở Volgograd, Rosneft tại Ryazan và các nhà máy ở vùng Rostov, Samara, Saratov và Krasnodar.

Đêm ngày 26/8, Ukraine thông báo tấn công tuyến đường ống Ryazan-Moscow gây ra nổ lớn. Đây là tuyến đường ống chủ yếu cung cấp các sản phẩm hóa dầu cho thủ đô Moscow.

Theo Cơ quan Tình báo Quốc phòng Ukraine, do sự cố này, việc vận chuyển các sản phẩm hóa dầu tới Moscow qua đường ống đã bị gián đoạn.

Tình trạng thiếu xăng gần đây xuất hiện ở miền nam, vùng Viễn Đông và cả các khu vực do Nga kiểm soát tại Ukraine. Trước đó, Moscow đã cấm xuất khẩu xăng từ tháng 7 để đáp ứng nhu cầu trong nước.

Theo tờ Financial Times (FT), giá xăng bán lẻ tại Nga hiện đã tăng khoảng 9% so với cùng kỳ năm trước, và hơn 5% từ đầu năm đến nay. Ở một số vùng, giá xăng đã tăng tới 18%. Dự báo giá xăng ở Nga có thể tiếp tục tăng thêm khoảng 8% vào cuối năm 2025.

Việc vừa phải duy trì sản xuất vũ khí, vừa bù đắp chi phí xã hội, nay lại thêm gánh nặng từ các đòn tập kích dầu khí, được cho là đang tạo sức ép ngày càng lớn lên Điện Kremlin.

Theo ông Askola, nếu tiền thưởng cho tân binh nhập ngũ bị cắt giảm do ngân sách eo hẹp, cộng với giá nhiên liệu tăng cao, sự ủng hộ của người dân Nga dành cho chiến dịch quân sự có thể suy giảm. “Chiến dịch quân sự của Nga sẽ không bị ảnh hưởng ngay nhưng về lâu dài, điều này chắc chắn có tác động”, ông nhận định.