Cò mỏ giày (Shoebills) là loài đặc hữu sống ở những đầm lầy Đông và Trung Phi. Chúng được tìm thấy chủ yếu ở các quốc gia như Uganda, Kenya, Botswana, Tanzania, Ethiopia, Zambia và Nam Sudan.
Đây là sinh vật có hình hài kỳ dị, được nhận xét giống khủng long. Chiều cao trung bình của cò mỏ giày vào khoảng 1,4 m; nặng 7 kg, sải cánh hơn 2,5 m. Chiếc mỏ của chúng có thể dài tới 25 cm, nhìn khá giống chiếc guốc truyền thống tại Hà Lan.
Trên thực tế, cò mỏ giày là hậu duệ của loài khủng long có kích cỡ nhỏ "Theropoda" - cùng nhóm khủng long T-Rex. Qua quá trình tiến hóa, cái mồm đầy răng sắc nhọn được thay thế bằng mỏ.
Loài chim này được gọi là cò vì kích thước tương tự. Tuy nhiên, chúng có xu hướng giống bồ nông hơn - đặc biệt ở phương pháp săn mồi hung bạo. Chiếc mỏ lớn có nhiều tác dụng. Ví dụ, nó tạo thành tiếng để thu hút bạn tình và xua đuổi những kẻ săn mồi.
Ngoài ra, nó cũng được dùng để múc nước giúp cò giải khát dưới cái nắng gay gắt của châu Phi. Đặc biệt nhất, đây là vũ khí săn mồi hiệu quả, thậm chí giúp cò mỏ giày săn được cá sấu.
Cò mỏ giày có khả năng săn mồi đáng kinh ngạc. Thức ăn chủ yếu của chúng là cá, ếch và bò sát. Đáng chú ý hơn, loài chim này là thiên địch của cá sấu, đặc biệt là cá sấu nhỏ.
Cò mỏ giày thường đứng bất động dưới nước với phần mỏ ép vào gần sát ngực, giống như một tay bắn tỉa đang chờ kẻ thù cắn câu. Lý giải cho việc chiếc mỏ thường bị chùng xuống, ép sát ngực là vì trọng lượng của mỏ chim khá nặng.
Quá trình ăn cá sấu con khá khó nhằn, vì chúng thường bơi vào vùng nước có nhiều cỏ. Với cái mỏ dày rộng, cò mỏ giày thường ngoạm cá sấu con cùng cỏ nước rong rêu. Sẽ mất hơn mười phút để loại bỏ hết những sợi cỏ nước, nhưng mọi chuyện đều không thành vấn đề vì loài chim này rất có tính kiên nhẫn.
Da cá sấu rất dày, các loài chim bình thường không thể ăn được. Song, cò mỏ giày không phải loài chim bình thường, nó sở hữu chiếc mỏ cực kỳ mạnh mẽ. Đối với cò mỏ giày, da cá sấu chỉ là miếng bánh quẩy dai, chỉ cần dùng sức cắn mạnh một chút liền rách ngay.
Tuy thích kiếm sống một mình như vậy, nhưng cò mỏ giày nổi tiếng là chung thủy, suốt đời chỉ 1 vợ 1 chồng. Cả cò bố và cò mẹ đều tham gia trong chuyện xây tổ, ấp trứng, nuôi con.
Vào mùa sinh sản, chúng trở nên hung hãn và sẵn sàng chiến đấu để bảo vệ tổ, chống lại bất cứ con thú dữ hay kẻ cạnh tranh nào. Mùa sinh sản thường là vào mùa khô. Điều rất lạ là chúng vẫn tỏ ra khá ngoan ngoãn và thoải mái khi con người đến gần tổ của chúng.
Dù là kẻ săn mồi đáng sợ trong giới tự nhiên nhưng cò mỏ giày lại được xếp vào danh sách loài dễ bị tổn thương trong Sách đỏ. Tình trạng bảo tồn của nó chỉ cao hơn một bậc so với nguy cơ tuyệt chủng.
