Kết luận được Kiểm toán Nhà nước đưa ra trong báo cáo kết quả kiểm toán chuyên đề quản lý nhà nước về tài nguyên khoáng sản giai đoạn 2017 - 2021 tại Tổng công ty Ximăng Việt Nam, được công bố mới đây.

Kiểm toán Nhà nước cho biết 5 công ty thành viên (công ty con) thuộc Vicem đã khai thác vượt công suất được cấp phép hàng triệu tấn đá vôi mỗi năm để sản xuất ximăng, clinker.

Trong đó, Công ty cổ phần ximăng Hoàng Mai (Vicem Hoàng Mai) đã vi phạm Luật khoáng sản năm 2010, tổ chức thăm dò khoáng sản khi chưa được Bộ Tài nguyên và môi trường cấp phép.

Tại mỏ đá vôi Hoàng Mai B (tỉnh Nghệ An) do Vicem Hoàng Mai khai thác để sản xuất ximăng và clinker, Kiểm toán Nhà nước phát hiện trong năm 2019, Vicem Hoàng Mai khai thác vượt công suất 212.208 tấn đá vôi, năm 2020 khai thác vượt 82.860 tấn đá vôi, năm 2021 khai thác vượt 153.740 tấn đá vôi, so với giấy phép khai thác khoáng sản được cấp vào năm 1995.
Tương tự, ở mỏ đá Tràng Kênh (TP Hải Phòng), Công ty TNHH MTV ximăng Vicem Hải Phòng (Vicem Hải Phòng) đã khai thác vượt công suất cấp phép 84.572 tấn đá vôi để sản xuất ximăng, clinker trong năm 2021.

Trong năm 2021, Công ty ximăng Vicem Tam Điệp (Vicem Tam Điệp) cũng khai thác vượt công suất mỏ đá vôi Hang Nước (tỉnh Ninh Bình) khoảng 111.188 tấn đá vôi, so với giấy phép được Bộ Tài nguyên và môi trường cấp.

Còn tại mỏ sét Ba Sao (tỉnh Hà Nam), trong quá trình khai thác sét phục vụ sản xuất ximăng, clinker, Công ty cổ phần ximăng Bút Sơn (Vicem Bút Sơn) đã hai năm liên tiếp khai thác vượt công suất mỏ nhưng không báo cáo với cơ quan quản lý nhà nước.

Cụ thể, năm 2019 Vicem Bút Sơn khai thác vượt công suất mỏ sét Ba Sao khoảng 215.380 tấn, năm 2020 khai thác vượt công suất 43.350 tấn so với giấy phép được cấp.

Bên cạnh tình trạng khai thác vượt quá mức cho phép, kiểm toán còn chỉ ra nhiều vấn đề trong việc tuân thủ bảo vệ môi trường.

Cụ thể, Vicem Bỉm Sơn với mỏ đá vôi Yên Duyên, theo báo cáo của doanh nghiệp là đã thực hiện các thủ tục báo cáo Bộ Tài Nguyên và Môi trường, hồ sơ đã được tiếp nhận nhưng đến thời điểm kiểm toán công ty vẫn chưa được cơ quan có thẩm quyền xác nhận hoàn thành công trình bảo vệ môi trường theo quy định.

Trước tình trạng này, KTNN đề nghị Tổng công ty Xi măng Việt Nam chỉ đạo các đơn vị thành viên thực hiện chấn chỉnh, khắc phục những hạn chế, tồn tại trong hoạt động khai thác khoáng sản. Trong đó có việc khai thác vượt công suất cho phép của Vicem Bỉm Sơn, Vicem Hoàng Mai, Vicem Hải Phòng, Vicem Tam Điệp và Vicem Bút Sơn.

Đồng thời KTNN kiến nghị xem xét kiểm điểm làm rõ trách nhiệm tập thể, các nhân trong việc khai thác khoáng sản vượt công suất tại hàng loạt đơn vị nêu trên.

Mới đây, ngày 22/7, Hội đồng thành viên Tổng công ty Xi măng Việt Nam có văn bản gửi Tổng giám đốc Vicem, các đơn vị thành viên yêu cầu thực hiện các kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước kiểm toán Chuyên đề quản lý nhà nước về tài nguyên khoáng sản trong đó có nội dung khắc phục các vấn đề trên.

Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái vừa ký quyết định của Thủ tướng Chính phủ đồng ý để ông Lê Minh Chuẩn từ chức Chủ tịch Hội đồng thành viên Tập đoàn Công nghiệp than - khoáng sản Việt Nam. Quyết định có hiệu lực từ ngày 30/12/2022.