Cá phổi châu Phi là loài cá rất đặc biệt trong thế giới động vật. Loài cá này được đặt tên gọi theo hệ thống hô hấp độc đáo mà chúng có.
Hệ thống phổi của cá phổi châu Phi khá khác biệt so với các loài cá khác. Chúng có một bộ lọc sạch khí bằng cách tách bớt oxy và khí cacbonic từ không khí trước khi hít vào phổi.
Khi hít vào khí oxy, chúng mở các van nạp nước để tránh khí oxy tiếp xúc với màng nhầy trong phổi, điều này giúp phổi của chúng không bị ướt và giúp chúng hít thở dễ dàng.
Hệ thống phổi của loài cá này còn có thể hít khí oxy trực tiếp từ môi trường xung quanh thông qua một số đường ống dẫn.
Điều này cho phép chúng có thể tồn tại trong môi trường thiếu oxy hoặc không có nước trong một khoảng thời gian dài.
Khi vào nước nổi, chúng sẽ sống và di chuyển trong nước như các loài cá khác. Nhưng tới mùa hạn hán, chúng sẽ đào hố sâu dưới lớp bùn non bằng các ăn bùn qua miệng và thải qua mang.
Khi tới độ sâu cần thiết, cá phổi ngừng đào và tự tiết ra chất nhầy để làm cứng bùn, đồng thời tạo lớp kén bọc bên ngoài, chỉ lộ miệng để lấy không khí và kích hoạt trạng thái ngủ hè.
Trong thời gian ngủ hè, chúng sẽ giảm nhu cầu trao đổi chất xuống mức tối thiểu. Khi mùa mưa tới, nước khiến lớp bùn mềm đi, chúng mới phá kén chui ra. Một số tài liệu cho thấy, cá phổi có thể sống dưới lòng đất tới 5 năm.
Lợi dụng cơ chế ngủ hè của cá phổi, người châu Phi thường đào đất để bắt chúng. Họ sử dụng cá phổi như một nguồn thực phẩm dự trữ bền vững.
Loài cá này cũng có thể điều chỉnh hệ thống phổi của mình để phù hợp với môi trường sống của chúng. Nó có khả năng thích ứng với nhiệt độ nước khác nhau, với khả năng đa dạng hơn so với các loài cá khác.
Cá phổi châu Phi cũng có giá trị kinh tế và được nuôi thương mại ở một số quốc gia châu Phi. Chúng cũng được sử dụng trong các nghiên cứu khoa học vì hệ thống hô hấp độc đáo của chúng.
