Trong hoạt động đấu thầu, việc liên danh để gia tăng năng lực tài chính và kỹ thuật là điều được pháp luật khuyến khích, đặc biệt ở các gói thầu quy mô lớn. Với Công ty TNHH Thiết bị Công nghệ Vân Canh (Công ty Vân Canh), chiến lược này được sử dụng rất hiệu quả trong năm 2025.

Cú bắt tay của những "người quen"

Dữ liệu phân tích cho thấy, Công ty Vân Canh có mối quan hệ hợp tác mật thiết với một số nhà thầu cụ thể. Điển hình là Công ty Cổ phần Công nghiệp Âu Việt và Công ty Cổ phần Thương mại và Sản xuất Kinh doanh Vật tư Thiết bị mỏ Trung Hiếu HHT.

Minh chứng rõ nét nhất là tại "Gói thầu số 61: Cung cấp thiết bị vận tải bằng đầu kéo Diesel khu Khe Chàm II-IV" do Công ty Than Hạ Long - TKV mời thầu (tháng 8/2025). Công ty Vân Canh đã cùng Âu Việt, Trung Hiếu HHT và Công ty Toàn Cầu tạo thành một liên danh hùng hậu để trúng gói thầu trị giá tới hơn 328 tỷ đồng.

Ngoài ra, Công ty Vân Canh cũng từng liên danh với Công ty Cổ phần Dịch vụ và Thiết bị đa ngành An Bình hay Công ty Cổ phần Kỹ thuật và Kiểm định thiết bị công nghiệp. Theo thống kê, Công ty Vân Canh đã từng liên danh với khoảng 16 nhà thầu trong 9 gói thầu, với tỷ lệ thắng thầu rất cao (thắng 6 gói).

Việc hình thành các tổ hợp nhà thầu quen thuộc tham gia các gói thầu lớn tại một địa bàn cụ thể (TKV Quảng Ninh) giúp các doanh nghiệp này khai thác tối đa lợi thế của nhau, nhưng cũng đặt ra vấn đề về tính cạnh tranh sòng phẳng đối với các nhà thầu "ngoại đạo" muốn thâm nhập thị trường này.

Những "đối thủ" nhiều duyên nợ

Bên cạnh những cái bắt tay chiến lược, lịch sử đấu thầu của Công ty Vân Canh cũng ghi nhận những "đối thủ" thường xuyên chạm trán nhưng... thường xuyên thua cuộc.

Theo dữ liệu từ Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia, Công ty Vân Canh đã từng "đấu" với Công ty Cổ phần Cơ điện ASEAN trong 6 gói thầu. Kết quả: Công ty Vân Canh (hoặc liên danh của Vân Canh) thắng tới 5 lần, trong khi Cơ điện ASEAN chưa thắng lần nào trong các cuộc đối đầu trực tiếp này (theo dữ liệu cập nhật đến 12/12/2025).

Một cái tên khác là Công ty Cổ phần Phát triển Thiết bị Công nghệ mới. Hai bên đã chạm trán nhau trong 9 gói thầu. Kết quả cân bằng hơn khi mỗi bên thắng 3 lần, còn lại là các gói chưa có kết quả hoặc hủy.

Hay như với Công ty Cổ phần Tập đoàn Seiki, hai bên gặp nhau trong 3 gói thầu và Công ty Vân Canh toàn thắng cả 3, trong khi Seiki ra về tay trắng trong các cuộc đối đầu này.

Việc một nhà thầu liên tục thất bại trước một đối thủ cụ thể trong nhiều gói thầu khác nhau, nhưng vẫn miệt mài tham dự, là một hiện tượng thường thấy trong đấu thầu nhưng luôn thu hút sự chú ý của giới quan sát. Liệu đây là sự trùng hợp ngẫu nhiên do cùng phân khúc thị trường, hay có sự "phân vai" nào trong kịch bản đấu thầu?

Nhìn nhận về hiện tượng các nhóm nhà thầu quen thuộc thường xuyên trúng thầu tại một chủ đầu tư, Luật sư Võ Quang Vinh (Đoàn Luật sư tỉnh Vĩnh Long) chia sẻ: "Luật Đấu thầu 2023 và Nghị định 214/2025/NĐ-CP nghiêm cấm các hành vi thông thầu, dàn xếp, thỏa thuận để một hoặc nhiều bên chuẩn bị hồ sơ dự thầu cho các bên tham dự thầu để một bên trúng thầu. Mặc dù việc các nhà thầu liên danh hoặc cạnh tranh lặp lại không mặc nhiên là vi phạm, nhưng nếu có các dấu hiệu bất thường như: giá dự thầu của các bên trượt thầu luôn cao hơn giá của bên trúng một cách bất hợp lý, hoặc hồ sơ dự thầu có những lỗi sơ đẳng giống nhau... thì cơ quan chức năng cần vào cuộc làm rõ."

Chuyên gia đấu thầu Đào Giang cũng bổ sung: "Để đảm bảo tính minh bạch, các chủ đầu tư cần công khai rộng rãi thông tin, tạo điều kiện cho nhiều nhà thầu mới tham gia. Nếu thị trường chỉ xoay quanh một vài cái tên quen thuộc trúng thầu sát giá, ngân sách nhà nước sẽ khó đạt được hiệu quả tiết kiệm tối ưu."

Với chuỗi trúng thầu ấn tượng trong năm 2025 tại TKV, Công ty Vân Canh đang khẳng định vị thế của mình. Tuy nhiên, sự minh bạch trong quá trình lựa chọn nhà thầu và hiệu quả thực tế của các dự án vẫn là câu trả lời quan trọng nhất mà dư luận chờ đợi từ phía các chủ đầu tư và chính doanh nghiệp này.

Báo Tri thức và Cuộc sống sẽ tiếp tục thông tin.