Do những hạn chế về lệnh cấm vận vũ khí từ Mỹ (mới chỉ dỡ bỏ một phần), khả năng cao các công ty vũ khí Mỹ khó lòng cung cấp máy bay tuần tran P-3C Orion cho Việt Nam. Chính vì vậy, khả năng tuần tra – chống ngầm trên biển bằng đường không trong nhiều năm nay vẫn là vấn đề nan giải.
Tuy nhiên, việc Nga nâng cấp thành máy bay săn ngầm Il-38 lên chuẩn Il-38N được đánh giá là ngang ngửa thiết kế P-8 Poseidon đã mở ra cơ hội mới tìm kiếm máy bay tuần tra chống ngầm tầm xa cho Hải quân Nhân dân Việt Nam. Việt Nam và Nga vốn là đối tác quân sự truyền thống, lâu đời, thế nên nếu chúng ta có nhu cầu với Il-38N thì mọi việc sẽ rất dễ dàng.
Il-38N là phiên bản nâng cấp sâu rộng khắc phục mọi điểm yếu của dòng máy bay tuần tra chống ngầm Il-38 đang trang bị cho Hải quân Nga sử dụng. Ngoài khả năng chống ngầm, máy bay săn ngầm Il-38N được cho là có khả năng tấn công hạm tàu mặt nước tương tự như P-3C Orion và P-8 Poseidon.
Với Il-38N, Hải quân Việt Nam sẽ tăng cường đáng kể khả năng tuần tra biển tầm xa, thời gian dài, phát hiện tàu ngầm, tàu mặt nước đối phương ở khoảnh cách lớn. Khả năng tác chiến cũng rất mạnh mẽ khi có thể mang tới 9 tấn vũ khí gồm nhiều loại ngư lôi chống ngầm, tên lửa chống hạm (tầm bắn 110km), tên lửa không đối không R-73RDM2 và bom đường không…
Phiên bản máy bay săn ngầm Il-38N được trang bị hệ thống cảm biến tổng hợp Novella P-38 gồm radar trinh sát, hệ thống ảnh nhiệt độ phân giải cao, hệ thống phát hiện từ tính lạ, hệ thống theo dõi quang - điện (bao gồm các kênh lade, TV, hồng ngoại), thiết bị phát hiện lực hút lạ và nhiều trang bị khác. Trong ảnh, trên đầu máy bay là anten radar của hệ thống tìm kiếm – theo dõi Novella P-38 được thiết kế để tăng khả năng tác chiến cho máy bay chống mục tiêu trên không, trên mặt biển và dưới mặt biển.
Theo Giám đốc thiết kế của công ty hàng không Ilyushin - Yuriy Yudin, tất cả hệ thống điện tử hàng không được trang bị trên phiên bản Il-38N được thiết kế theo dạng module và có thể tùy biến đáp ứng dành cho nhiều nhiệm vụ khác nhau. Và về cơ bản Il-38N của Hải quân Nga có sức mạng và tính năng tương đương với máy bay chống ngầm thế hệ mới nhất P-8 Poseidon của Quân đội Mỹ.
Hệ thống sonar tích hợp dưới thân máy bay Il-38N.
Trạm trinh sát quang – điện tử đặt ở dưới mũi máy bay.
Hệ thống theo dõi và quan sát Novella P-38 thế hệ mới cho phép phát hiện mục tiêu trên không ở khoảng cách 90km và dưới mặt biển là 320km.
Nó có thể theo dõi cùng một lúc 32 mục tiêu cả trên mặt và dưới mặt nước, nhờ đó Il-38 có thể dễ dàng "vạch mặt" tàu ngầm hay tàu nổi đang hoạt động.
Hệ thống Novella P-38 còn được kết hợp với hệ thống máy tính kỹ thuật số và một trạm xử lý trung tâm được lắp đặt trên Il-38N. Tất cả các hệ thống trên đều được kết nối với một màn hình lớn riêng biệt dành cho hệ thống xử lý trung tâm.
4 động cơ AI-20M cho phép máy bay hoạt động liên tục trên không đến 13 tiếng liên tục, tầm bay ước đạt 9.500km, trần bay 10.000m, vận tốc tối đa 650km/h.
