Sân bay vũ trụ Baikonur là cơ sở phóng tàu không gian đầu tiên và lớn nhất thế giới. Tính đến năm 2012, trung tâm này dẫn đầu thế giới về số lượng tàu không gian phóng. Mỗi năm số lượng tên lửa được phóng tại đây lên tới con số 20, trong khi trí thứ 2 thuộc về Trạm không quân Mũi Canaveral tại Florida, Mỹ với 10 lần phóng tên lửa mỗi năm.
Trung tâm vũ trụ sở hữu các thiết bị phóng phi thuyền không gian và cả 1 thành phố. Khu vực thành phố và phạm vi thử nghiệm đã chính thức được xác lập vào ngày 2/6/1955 khi 1 chỉ huy của Bộ tổng tham mưu Bộ Quốc phòng Xô Viết phê chuẩn Phạm vi thử nghiệm nghiên cứu – khoa học số 5. Trong ảnh là Nhà trẻ số 5 ở Baikonur, Kazakhstan.
Các chuyên gia của trung tâm vũ trụ lắp ráp, thử nghiệm và phóng tàu vũ trụ đa năng sử dụng tên lửa đẩy dạng nhẹ, vừa và nặng. Các tên lửa đẩy này có thể đạt được phạm vi quỹ đạo từ 200 - 40.000km. Chúng cũng có thể đưa tàu vũ trụ lên quỹ đạo địa tĩnh* và phóng các máy thăm dò không gian giữa các hành tinh. Trong ảnh là 1 tên lửa đẩy được vận chuyển cùng phi thuyền không gian Soyuz-39 tới vị trí phóng.
*Quỹ đạo địa tĩnh là quỹ đạo tròn ngay phía trên xích đạo Trái Đất (vĩ độ 0º). Bất kỳ điểm nào trên mặt phẳng xích đạo đều quay tròn xung quanh Trái Đất theo cùng một hướng và với cùng một chu kỳ (vận tốc góc) giống như sự tự quay của Trái Đất)
*Quỹ đạo địa tĩnh là quỹ đạo tròn ngay phía trên xích đạo Trái Đất (vĩ độ 0º). Bất kỳ điểm nào trên mặt phẳng xích đạo đều quay tròn xung quanh Trái Đất theo cùng một hướng và với cùng một chu kỳ (vận tốc góc) giống như sự tự quay của Trái Đất)
Với mục đích đầu tiên là nơi nghiên cứu và thử nghiệm phục vụ Bộ quốc phòng Xô Viết, đến nay Baikonur đã trở thành trung tâm vũ trụ quốc tế. Hình ảnh trên cho thấy phi hành gia Ấn Độ Ravish Malhotra đang tập luyện phương pháp đáp xuống nước, 1 phần của bài chuẩn bị cho chuyến bay không gian chung của Xô Viết - Ấn Độ.
Thành phố Baikonur đã trải qua vài lần đổi tên. Khi thành lập thành phố có tên gọi Zarya (Bình minh) rồi lại đổi thành Leninsky trong năm 1959, sau đó vào năm 1969 lại được sửa lại thành Leninsk và cuối cùng năm 1995 thành phố sử dụng cái tên Baikonur cho đến ngày nay. Bức ảnh trên chụp tại quảng trường Lê Nin ở thành phố Zvezdograd (tên gọi không chính thức của làng Leninsky, hiện nay là thành phố Baikonur).
Trung tâm vũ trụ Baikonur chiếm khoảng 70-100km2 trên tổng số 6.717km2 của khu vực. Cơ sở hạ tầng dưới mặt đất của trung tâm này bao gồm 12 thiết bị phóng, trong đó có 6 bệ phóng hoạt động. Hình ảnh trên cho thấy nhân viên Bộ tình huống khẩn cấp Nga đang bảo đảm an ninh cho bệ phóng trước khi thực hiện phóng phi thuyền Soyuz TMA-21 "Gagarin" tại sân bay vũ trụ Baikonur.
Trung tâm có 2 trạm tiếp nhiên liệu và trạm nhiên liệu trung hòa, 1 trạm tiếp nhiên liệu đa năng và 1 trạm kỹ thuật phục vụ việc tiếp nhiên liệu cho tàu vũ trụ và tên lửa đẩy với thành phần thuốc phóng tên lửa và khí nén. Hình ảnh trên chụp 2 kĩ sư người Pháp đang kiểm tra tàu vũ trụ khoa học Cluster tại sân bay vũ trụ Baikonur ở Kazakhstan.
Cả tàu vũ trụ bay theo quỹ đạo đầu tiên của thế giới Sputnik-1 và tàu vũ trụ có người lái đầu tiên trong lịch sử nhân loại Vostok-1 (chở nhà du hành vũ trụ Gagarin) đều được phóng từ bệ phóng của sân bay vũ trụ Baikonur. Bức ảnh trên cho thấy bức tượng khổng lồ của phi hành gia Yury Gagarin ở thị trấn Baikonur.
Sau khi ở trạng thái không trọng lực 1 thời gian dài, các phi hành gia phải trải qua bài kiểm tra tư thế đứng thẳng tại trung tâm không gian Baikonur. Bức ảnh ghi lại khoảnh khắc người hùng của Liên bang Xô Viết, nhà du hành vũ trụ Yuri Romanenko trong bài kiểm tra y tế.
Trước khi chuyển tên lửa chuyên chở tới bệ phóng, các nhà quản lý kỹ thuật và Ủy ban Quốc gia sẽ tổ chức 1 buổi họp về các công tác chuẩn bị. Theo truyền thống, buổi họp này sẽ bắt đầu vào lúc 5 giờ chiều, giờ địa phương. Hình ảnh trên được chụp tại thời điểm vận hành tên lửa tại sân bay vũ trụ Baikonur, Kazakhstan vào năm 1978.
Trong khoảng 40 năm, trung tâm Baikonur nằm dưới sự quản lý của Bộ Quốc phòng Xô Viết, cũng như Bộ thiết kế máy móc, làm công tác giám sát tàu vũ trụ và vận hành công tác chế tạo các phương tiện. Sau đó quyền quản lý thuộc về Bộ Quốc phòng Nga và Cơ quan vũ trụ Liên Bang Nga (Roscosmos). Bức ảnh cho thấy kết cấu của thiết bị vận hành tàu không gian Soyuz đang trong quá trình hoạt động và kiểm tra cấu trúc.
Trung tâm vũ trụ hiện nay đang tạm dừng các dự án quân sự. Cơ quan vũ trụ Liên Bang Nga (Roscosmos) và chính quyền thành phố Baikonur đang vận hành các thiết bị theo sự điều khiển của chính phủ Nga. Bức ảnh trên ghi lại hình ảnh nhà du hành vũ trụ Klaus-Dietrich Flade tại trung tâm vũ trụ Baikonur.
Vào năm 1994, chính quyền Kazakhstan đã cho chính phủ Nga thuê lại Trung tâm không gian Baikonur trong vòng 20 năm. Vào ngày 9/1/2004, Tổng thống của Liên bang Nga và Tổng thống của nước Cộng hòa Kazakhstan đã thỏa thuận kéo dài hợp đồng cho thuê tới năm 2050. Hình ảnh ghi lại khoảnh khắc phi hành đoàn của tàu vũ trụ Voskhod gồm có Konstantin Feoktistov, Boris Yegorov, Vladimir Komarov đang trồng cây tại Công viên tình bạn (Friendship Park) trước ngày phóng tàu vũ trụ tại Trung tâm không gian Baikonur vào tháng 10/1964.
Nga đã xây dựng lại trung tâm không gian và thành phố Baikonur trong vòng 10 năm qua. Các công ty con của Cơ quan vũ trụ Liên Bang Nga (Roscosmos) đang được thành lập tại đây và đẩy mạnh thương mại bao gồm việc mở đường cho các công ty nước ngoài vào hoạt động tại khu vực này. Bức ảnh trên đây là khoảnh khắc tên lửa Soyuz rời bệ phóng mang theo 33/34 thành viên phi hành đoàn tới Trạm vũ trụ quốc tế ngày 23/10/2012 tại Baikonur, Kazakhstan.