Quan sát của Báo Tri thức và Cuộc sống cho thấy, bên cạnh các tranh luận về phần cứng, "cuộc chiến" pháp lý tại gói thầu IB2500478937còn căng thẳng hơn ở hạng mục phần mềm dạy học.

Nhà thầu tố cáo "kịch bản cài cắm"

Theo E-HSMT (Mục 1.2.a Chương V), hàng hóa là phần mềm dạy học được gộp chung vào nhóm "xuất bản phẩm, xuất bản phẩm điện tử" và yêu cầu nhà thầu phải “Cung cấp quyết định xuất bản và quyết định phát hành của Nhà xuất bản...”.

Trong văn bản kiến nghị đề ngày 21/11/2025, nhà thầu đã trích dẫn hàng loạt căn cứ pháp lý để phản bác quy định này. Cụ thể, nhà thầu viện dẫn Khoản 4, Điều 4 Luật Xuất bản 2012 và Khoản 12, Điều 4 Luật Công nghệ thông tin 2006 để chứng minh: “Phần mềm giáo dục không phải là một xuất bản phẩm điện tử nên không thể yêu cầu có các hồ sơ đi kèm như xuất bản phẩm, xuất bản phẩm điện tử”.

Từ căn cứ trên, nhà thầu đưa ra nhận định gay gắt trong văn bản gửi Chủ đầu tư: “Điều này cho thấy tiêu chí yêu cầu về từ Chủ đầu tư đã dẫn đến việc hạn chế số lượng nhà thầu đáp ứng yêu cầu, làm giảm tính cạnh tranh và hiệu quả của quá trình đấu thầu. Phải chăng đây là kịch bản cài cắm các tiêu chí nhằm hạn chế sự tham gia của nhà thầu, tạo lợi thế cho một nhà thầu, không đảm bảo tính nguyên tắc minh bạch, cạnh tranh...?.

Nhà thầu cũng cảnh báo hành vi này có dấu hiệu vi phạm pháp luật: “Việc chủ đầu tư tự cài cắm các thông số kỹ thuật khác với thông thường vào nhằm hạn chế sự tham gia của nhà thầu... vi phạm khoản 3 Điều 44 Luật số 22/2023/QH15”.

Chủ đầu tư: "Bảo đảm tuân thủ quy định pháp luật"

Đối mặt với những cáo buộc trực diện từ nhà thầu, trong Văn bản số 1258/BQL-QLDA2 ngày 24/11/2025, Ban QLDA Dân dụng và Công nghiệp tỉnh Vĩnh Long đã đưa ra phản hồi chính thức.

Tuy nhiên, thay vì giải thích cụ thể cơ sở pháp lý nào quy định "phần mềm dạy học bắt buộc phải là xuất bản phẩm", Bên mời thầu đưa ra câu trả lời mang tính nguyên tắc chung: “Thông số kỹ thuật hàng hoá theo yêu cầu của E-HSMT bám sát yêu cầu kỹ thuật, dự toán được phê duyệt đồng thời đáp ứng yêu cầu của đơn vị sử dụng... Các nội dung, tiêu chí yêu cầu trong E-HSMT bảo đảm tuân thủ quy định pháp luật về đấu thầu và các quy định pháp luật khác có liên quan, bảo đảm tính khách quan, công bằng, minh bạch... không độc quyền hay làm hạn chế nhà thầu”.

Đáng chú ý, trong phần trả lời này, Chủ đầu tư không đề cập trực tiếp đến việc có điều chỉnh hay loại bỏ yêu cầu về "Quyết định xuất bản" hay không, mà chỉ đề nghị nhà thầu: “Đề nghị nhà thầu nghiên cứu kỹ quy định liên quan về đấu thầu khi tham dự thầu”.

Luật sư: Cần rà soát để tránh khiếu kiện

Trao đổi với PV Báo Tri thức và Cuộc sống, Luật sư Nguyễn Thị Hương (Đoàn Luật sư TP.HCM) cho rằng: "Cuộc đối thoại qua văn bản giữa nhà thầu và chủ đầu tư cho thấy một lỗ hổng lớn trong cách hiểu về sản phẩm công nghệ và xuất bản phẩm. Nếu nhà thầu đã trích dẫn cụ thể điều khoản của Luật Xuất bản và Luật CNTT để chứng minh phần mềm không phải là xuất bản phẩm, thì Chủ đầu tư có trách nhiệm giải trình bằng các căn cứ pháp lý tương ứng chứ không nên chỉ trả lời chung chung là 'bám sát dự toán'".

Luật sư Hương cũng cảnh báo: "Nếu E-HSMT thực sự đưa ra điều kiện về giấy phép (Quyết định xuất bản) mà pháp luật chuyên ngành không bắt buộc, thì đây có thể được xem là hành vi hạn chế nhà thầu theo quy định tại Nghị định 214/2025/NĐ-CP. Điều này tiềm ẩn rủi ro khiếu kiện kéo dài, ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân đầu tư công của tỉnh".

Báo Tri thức và Cuộc sống tiếp tục thông tin./.

[Kỳ 3:] Gói thầu thiết bị 160 tỷ tại Vĩnh Long: Bài toán về trách nhiệm giải trình và hiệu quả ngân sách