Theo tìm hiểu của Báo Tri thức và Cuộc sống, gói thầu "Cung cấp và lắp đặt thiết bị" (mã TBMT: IB2500478937) thuộc dự án "Mua sắm thiết bị dạy học tối thiểu lớp 4 và lớp 5 cho các trường Tiểu học" đang thu hút sự chú ý đặc biệt của giới thầu. Dự án có tổng mức đầu tư 160 tỷ đồng, do Ban Quản lý dự án Dân dụng và Công nghiệp tỉnh Vĩnh Long làm chủ đầu tư.

Tuy nhiên, ngay sau khi E-HSMT được phê duyệt (Quyết định số 955/QĐ-BQL ngày 10/11/2025), hàng loạt nhà thầu đã gửi văn bản kiến nghị, chỉ ra những dấu hiệu bất thường trong bảng yêu cầu kỹ thuật.

Nhà thầu "bóc mẽ" thông số máy ảnh, màn hình

Trong văn bản kiến nghị gửi Bên mời thầu (được đăng tải ngày 21/11/2025), một nhà thầu đã phân tích chi tiết về hạng mục Máy ảnh (số lượng lớn). Theo E-HSMT, thiết bị này phải đáp ứng tiêu chuẩn: “Chống nước ở độ sâu 15m trong 1 giờ; Chịu được rơi từ độ cao 2m; Khả năng chống ăn mòn hóa học với các hoạt chất: Ethanol, natri hypochlorite và clo dioxide...”.

Nhà thầu thẳng thắn nêu trong văn bản kiến nghị: “Thông số máy ảnh trên hồ sơ có những thông số theo tiêu chuẩn lạc hậu rất cũ như Màn hình LCD 2.7 inch, khoảng 230.000 điểm ảnh. Tuy nhiên còn lại là những thông số đặc thù của một hãng duy nhất là máy ảnh Ricoh Pentax với model Ricoh Pentax WG-1000... Những tiêu chí chống nước, chống sốc, chống va đập là những tiêu chí chỉ có 2 hãng làm... Tuy nhiên để đáp ứng tương đương và cao hơn đối với sản phẩm máy ảnh trên chỉ có 1 hãng duy nhất đáp ứng là Ricoh”.

Tương tự, với hạng mục Màn hình máy tính (Môn Tin học), nhà thầu cũng chỉ ra E-HSMT yêu cầu kích thước “≥ 21.45 inch” và cổng kết nối “HDMI 1.4b”.

Văn bản kiến nghị nhận định: “Thông số màn hình trên hồ sơ đang sử dụng một cổng HDMI ít phổ biến trên thị trường là HDMI 1.4b... Khi search trên mạng chỉ ra sản phẩm của một hãng duy nhất là MSI với model: MSI PRO MP225... Trên thị trường hoàn toàn không có một sản phẩm nào tương đương hoặc cao hơn đối với thông số độc quyền trên”.

Từ các phân tích trên, nhà thầu đặt câu hỏi gay gắt: “Kính đề nghị bên mời thầu xem xét loại bỏ các tiêu chí độc quyền của sản phẩm này và đưa thành tiêu chí sản phẩm chung... Sản phẩm này đang độc quyền cho một hãng sản xuất và nếu hãng sản xuất đó End Of Life (ngừng sản xuất) sản phẩm thì không có sản phẩm nào đáp ứng”.

Chủ đầu tư khẳng định "bám sát nhu cầu sử dụng"

Trước các cáo buộc về việc thông số kỹ thuật mang tính định hướng, ngày 24/11/2025, Ban QLDA Dân dụng và Công nghiệp tỉnh Vĩnh Long đã có Văn bản số 1258/BQL-QLDA2 do Phó Giám đốc Phan Văn Dũ ký để trả lời làm rõ.

Tại văn bản này, đối với nội dung kiến nghị về Tivi, Máy ảnh, Chủ đầu tư trả lời: “Các yêu cầu của E-HSMT về thông số kỹ thuật, tính năng sử dụng của thiết bị bám sát yêu cầu kỹ thuật, bảo đảm đáp ứng yêu cầu sử dụng của thiết bị trên cơ sở dự toán được phê duyệt, nhằm lựa chọn được sản phẩm đạt chất lượng phục vụ tốt nhu cầu sử dụng”.

Về vấn đề máy tính, Bên mời thầu cũng đưa ra câu trả lời tương tự: “Thông số kỹ thuật thiết bị Máy vi tính theo yêu cầu của E-HSMT bám sát yêu cầu kỹ thuật, dự toán được phê duyệt đồng thời đáp ứng yêu cầu của đơn vị sử dụng”.

Đặc biệt, trong văn bản trả lời, Chủ đầu tư nhấn mạnh nguyên tắc "tương đương": “Nhà thầu có thể lựa chọn chào thầu đối với hàng hóa bảo đảm đáp ứng yêu cầu về thông số kỹ thuật theo E-HSMT hoặc tính năng kỹ thuật tương đương hoặc ưu việt hơn... Các yêu cầu về hàng hoá bảo đảm lựa chọn sản phẩm chất lượng đáp ứng yêu cầu sử dụng, không độc quyền hay làm hạn chế nhà thầu, bảo đảm tính cạnh tranh trong đấu thầu”.

Tuy nhiên, giới chuyên môn cho rằng, khái niệm "tương đương" trở nên rất khó áp dụng khi E-HSMT đã "chốt cứng" các thông số vật lý đặc thù như “chống ăn mòn hóa chất Ethanol/Clo dioxide” hay cổng “HDMI 1.4b”. Việc chứng minh một sản phẩm khác có khả năng chống hóa chất y hệt như yêu cầu (trong khi không phải là tính năng phổ biến của máy ảnh dạy học) là rào cản kỹ thuật rất lớn đối với các nhà thầu muốn chào dòng sản phẩm khác.

Báo Tri thức và Cuộc sống tiếp tục thông tin./.

[Kỳ 2:] Gói thầu thiết bị 160 tỷ tại Vĩnh Long: Tranh cãi nảy lửa việc coi phần mềm là "xuất bản phẩm"