Thực trạng đáng báo động

Công an tỉnh Tuyên Quang vừa khởi tố bị can, cấm đi khỏi nơi cư trú đối với Nguyễn Thị Ngọc (SN 1973, trú tại TP Tuyên Quang (cũ) và Nguyễn Bá Tiến (SN 1965, trú tại huyện Sơn Dương (cũ) về hành vi vi phạm quy định an toàn thực phẩm.

Thực hiện đợt tổng kiểm tra rà soát, đấu tranh, xử lý tội phạm và vi phạm pháp luật về an toàn thực phẩm, Công an tỉnh Tuyên Quang đã phối hợp với các đơn vị chức năng tiến hành kiểm tra, phát hiện, xử lý 100 cơ sở vi phạm pháp luật về an toàn thực phẩm, xử phạt gần 164 triệu đồng. Trong đó, phát hiện, thu giữ tại cơ sở của bà Ngọc 192,2 kg giò chả có chứa hàn the; thu giữ tại cơ sở của ông Tiến 218 kg giò chả có chứa hàn the.

Đây chỉ là một góc nhỏ trong “ma trận” thực phẩm bẩn đang tung hoành trên thị trường. Cơ quan chức năng trước đó đã phát hiện rất nhiều vụ sản xuất giò chả sử dụng hàn the.

Thực hiện Tháng hành động vì an toàn thực phẩm năm 2025, lực lượng chức năng tỉnh Quảng Trị vừa phát hiện 2 cơ sở có hành vi sử dụng hàn the trong sản xuất giò chả gồm: Cơ sở của ông Nguyễn Út ở khu phố 2, phường 1, TP Đông Hà (cũ) và cơ sở của bà Nguyễn Thị Thúy ở khu phố 9, phường 1, TP Đông Hà (cũ).

Đoàn kiểm tra đã tiến hành lập biên bản vi phạm hành chính và đề nghị thanh tra Sở Nông nghiệp và Môi trường xử phạt 2 cơ sở vi phạm với tổng số tiền 80 triệu đồng (40 triệu đồng/cơ sở), buộc tiêu hủy 32,5 kg sản phẩm chả dương tính với hàn the và đình chỉ hoạt động chế biến giò chả của cơ sở vi phạm trong thời gian 1 tháng.

Trước đó, tháng 12/2024, kiểm tra đột xuất tại cơ sở sản xuất chả Phạm Xu Tý (địa chỉ 41 Nhơn Hòa 12, phường Hòa An, quận Cẩm Lệ, TP Đà Nẵng (cũ) do ông Tý làm chủ, lực lượng chức năng đã phát hiện gần 1 tấn chả các loại (chả bò, chả heo, chả da heo, chả quết), qua test nhanh phát hiện số chả nêu trên đều dương tính với hàn the.

Căn cứ thông tin, tài liệu, chứng cứ thu thập được, ngày 27/12/2024, Phòng Cảnh sát kinh tế Công an TP Đà Nẵng ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can, bắt tạm giam đối với ông Phạm Xu Tý (40 tuổi), trú tổ 45, phường Hòa Khê, quận Thanh Khê (cũ); đồng thời, khởi tố bị can, cấm đi khỏi nơi cư trú đối với bà Võ Thị Tuyệt (vợ ông Tý), 33 tuổi, trú cùng địa chỉ trên về hành vi “Vi phạm quy định về lĩnh vực an toàn thực phẩm”.

Hàn the – chất cấm tuyệt đối trong thực phẩm

Hàn the có tên khoa học là Natri borat (Natri tetra borat hoặc borax), vốn là chất tẩy rửa và diệt khuẩn công nghiệp. Nhưng trong nhiều năm qua, nó đã bị một bộ phận cơ sở sản xuất giò chả lạm dụng như “bí quyết” giúp món ăn giòn, dai, không bị ôi thiu.

Chị Nguyễn Thu Hiền (TP HCM), mẹ hai con nhỏ nói, “nhìn giò chả ở chợ thì đẹp mắt, giá lại rẻ hơn siêu thị. Nhưng tôi không dám mua nữa sau khi thấy phóng sự trên truyền hình - cách người ta bỏ hàn the vào thịt như thế nào. Mỗi lần đi chợ là một lần hoang mang”.

Anh Vũ Thanh Tùng (TP HCM) cho rằng cần phạt thật nặng, “phải xử lý hình sự nếu cần thiết. Làm giò bán cho hàng trăm người ăn mỗi ngày, mà bỏ hàn the thì chẳng khác gì tội đầu độc cộng đồng”.

Theo Bộ Y tế, hàn the đã bị cấm sử dụng trong thực phẩm tại Việt Nam từ năm 2009 do các tác hại nghiêm trọng. Khi xâm nhập vào cơ thể, hàn the tích tụ dần trong gan, thận, gây rối loạn tiêu hóa, tổn thương hệ thần kinh, ảnh hưởng chức năng sinh sản, thậm chí dẫn đến ung thư hoặc tử vong nếu ngộ độc cấp tính.

Trẻ nhỏ và phụ nữ mang thai là những đối tượng đặc biệt dễ bị tổn thương. Chỉ với lượng hàn the nhỏ tích lũy theo thời gian, hệ thần kinh non nớt của trẻ có thể bị tổn thương vĩnh viễn.