Giáo sư Gabriel Filippelli công tác tại khoa Khoa học Trái đất thuộc Đại học Indiana, Mỹ và các đồng nghiệp đã công bố kết qua nghiên cứu trên tạp chí khoa học GSA Bulletin. Theo nhóm chuyên gia, sự tiến hóa của rễ cây đã dẫn các đến cuộc đại tuyệt chủng trên Trái đất vào hàng triệu năm trước.
Theo nhóm nghiên cứu, nguyên nhân dẫn tới sự sụp đổ dân số nhiều nơi trong kỷ Devon, khoảng 419 - 358 triệu năm trước đã được làm sáng tỏ. Trong thời kỳ đó, những loài thực vật đầu tiên bắt đầu sinh sống trên đất liền. Đồng thời, một loạt sự kiện tuyệt chủng xảy ra ở đại dương đã xóa sổ gần 70% sinh vật sống dưới nước.
Nghiên cứu trước đây đã gợi ý rằng sự xuất hiện của những loài thực vật đầu tiên dẫn đến sự sụt giảm đáng kể nồng độ phốt pho của các cảnh quan trên mặt đất của châu Á - Âu.
Điều này khiến các chuyên gia đưa ra giả thuyết hệ thống rễ cây có thể đã luồn sâu phá vỡ đất đá và ăn sâu vào các sông hồ, đại dương. Tại đây, chúng giải phóng chất phốt pho ra sông, hồ, đại dương từ đó gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến các hệ sinh thái biển.
Tác giả nghiên cứu Gabriel Filippelli cho hay kết quả nghiên cứu, phân tích của ông và các cộng sự cho thấy sự tiến hóa của rễ cây có khả năng làm các đại dương trong quá khứ ngập chất dinh dưỡng dư thừa, gây ra sự phát triển lớn của tảo.
Những đợt tảo nở hoa nhanh chóng và có tính hủy diệt này sẽ làm cạn kiệt hầu hết lượng oxy trong các đại dương. Từ đó, hàng loạt sự kiện tuyệt chủng thảm khốc xảy ra.
Theo các chuyên gia, sự tăng cao phốt pho dinh dưỡng được gọi là hiện tượng "phú dưỡng". Hiện tượng này thường được quan sát thấy ở các hồ, sông khi lượng phân bón dư thừa hoặc các nguồn dinh dưỡng do con người gây ra làm ô nhiễm nước.
Để xác định các hiện tượng phú dưỡng của thời kỳ cổ xưa, nhóm nghiên cứu đã kiểm tra các bản ghi địa hóa tại 5 khu vực trầm tích ở các hồ thuộc kỷ Devon trên khắp Greenland và Scotland.
Kết quả nghiên cứu cho thấy có sự suy giảm lớn lượng phốt pho trên cạn tại các thời điểm khác nhau trong suốt kỷ Devon. Đặc biệt, các chuyên gia nhận thấy niên đại của những biến động này tương quan với tuổi của các hóa thạch thực vật thân gỗ.
Từ những phát hiện trên, các chuyên gia đi đến kết luận sự xuất hiện của những cây có rễ chính là nguyên nhân của việc thoát ra chất phốt pho dinh dưỡng luồn sâu vào sông, hồ, đại dương. Những thay đổi này khá trùng khớp với các sự kiện tuyệt chủng hàng loạt xảy ra trong kỷ Devon.
