Nếu bạn đã từng sống với một con mèo, bạn biết rằng chúng có thể cực kỳ hiếu động vào ban đêm, thường chạy nhanh lên và xuống hành lang, và qua giường của chủ nhân mà không bao giờ đâm vào tường hoặc cửa.
Do khả năng tránh va chạm của chúng trong các buổi “tập thể dục về đêm” này, bạn có thể nghĩ rằng mèo có khả năng nhìn ban đêm tự nhiên. Nhưng liệu chúng thực sự có?
Theo Caryn Plummer, chuyên gia nhãn khoa thú y lâm sàng tại Đại học Thú y Florida, đó không phải là câu hỏi hoàn toàn đúng.
"Không phải là vấn đề nhìn trong bóng tối hay không nhìn thấy trong bóng tối", cô ấy nói với Live Science trong một email. "Nhận thức về tầm nhìn ở mèo mang tính phổ biến hơn là có hoặc không”.
Plummer giải thích rằng lượng ánh sáng xung quanh hiện có ảnh hưởng đến những gì một cá nhân - có thể là người hay mèo - có thể nhìn thấy. Tuy nhiên, so với con người, mèo giỏi hơn nhiều trong việc nhìn ra các vật thể khi có rất ít ánh sáng, và điều này phần lớn là do mắt của chúng đã phát triển như thế nào.
"Mèo có thể nhìn trong bóng tối vì cấu trúc của mắt, đặc biệt là võng mạc của chúng, cho phép chúng có thị lực 'tốt' hơn con người khi mức độ ánh sáng thấp", Plummer nói.
"Mèo còn có tỷ lệ phần trăm và nồng độ tế bào cảm thụ ánh sáng hình que cao hơn con người, có nghĩa là chúng có độ nhạy với ánh sáng tốt hơn, và có thể nhìn thấy nhiều thứ hơn ở mức độ chiếu sáng thấp hơn chúng ta”.
Số lượng tế bào cảm thụ ánh sáng hình que dồi dào có nghĩa là mèo có thể nhìn "tốt hơn từ 6 đến 8 lần" so với con người khi trời tối.
Vậy tại sao loài mèo lại tiến hóa để có tầm nhìn ban đêm đặc biệt như vậy?
Plummer cho biết: “Sự thích nghi đối với thị giác là kết quả trực tiếp của nhu cầu tương tác với môi trường của một loài.
"Mèo là loài ăn thịt bắt buộc, có nghĩa là chúng phải ăn thịt để duy trì sức khỏe. Chúng không thể sản xuất một số protein cần thiết và phải ăn chúng từ nguồn bên ngoài. Nhiều con mồi tiềm năng của chúng hoạt động vào ban đêm hoặc trong ánh sáng yếu”.
Mặc dù hoạt động nhiều hơn con người bình thường vào ban đêm, mèo không phải là loài động vật sống về đêm. Thay vào đó, chúng được coi là "crepuscular", hoặc hoạt động vào lúc hoàng hôn, do chúng thích săn mồi vào lúc hoàng hôn và bình minh.
Tuy nhiên, mặc dù mắt mèo được thiết kế để chạy nhảy vào ban đêm, nhưng khả năng điều hướng thành công môi trường của mèo trong thời gian gần bóng tối là nhiều hơn so với cấu tạo của mắt. Bởi theo Plummer, mèo cũng dựa vào các giác quan khác của chúng.
“Mèo có thính giác và khứu giác rất nhạy bén giúp hỗ trợ khả năng định hướng của chúng”, Plummer nói. "Tương tác với môi trường đòi hỏi sự hợp tác của tất cả các giác quan.
Vì vậy, mèo giỏi lang thang vào ban đêm hơn nhiều so với con người, nhưng về chất lượng thị lực, chúng chắc chắn không vượt trội con người vào ban ngày.
Ron Ofri, giáo sư nhãn khoa thú y tại Trường Y khoa Koret của Đại học Hebrew ở Jerusalem, nói với Live Science trong một email: “Trong quá trình tiến hóa, thường có một cái giá phải trả cho mọi lợi thế”.
Đối với mèo, sự đánh đổi để có được tầm nhìn ban đêm tuyệt vời là thị lực tương đối kém vào ban ngày.
