Vào ngày 19/9/1971, một sự cố hạt nhân nghiêm trọng xảy ra ở vùng Ivanovo của Liên Xô. Vụ tai nạn “Ivanovo Hiroshima” xuất phát từ một vụ nổ hạt nhân dưới lòng đất làm rung chuyển một khu vực rộng lớn bên bờ sông Shacha ở vùng Ivanovo.
Gần 3 tuần sau vụ nổ hạt nhân, các mạch nước và khí gas kèm theo các chất phóng xạ liên tục phun trào từ dưới lòng đất lên mặt đất xung quanh. Khu vực xảy ra sự cố hạt nhân nguy hiểm đó cách Quảng trường Đỏ ở thủ đô Moscow 363 km.
Theo một số nhà nghiên cứu, từ năm 1965, Liên Xô thực hiện chương trình "Các vụ nổ hạt nhân vì nền kinh tế quốc gia”. Mục đích của dự án là tạo ra các hồ, kênh đào nhân tạo nhằm kết nối các con sông cũng như để tìm kiếm và phát triển các nguồn tài nguyên thiên nhiên dưới lòng đất như khai thác khoáng sản.
Người ta cho rằng, thông qua việc kích nổ hạt nhân dưới lòng đất, các chuyên gia Liên Xô có thể ngăn chặn phóng xạ thoát lên mặt đất và gây nhiễm xạ cho môi trường.
Tuy nhiên, vụ nổ ở Vùng Ivanovo, còn được gọi là Globus-1, đã trở thành một thảm kịch kinh hoàng. Bởi lẽ, ban đầu, vụ nổ diễn ra theo đúng kế hoạch.
Một khối nổ hạt nhân có sức công phá 2,3 kiloton (chỉ bằng 1/6 sức nổ của quả bom nguyên tử mà Mỹ thả xuống thành phố Hiroshima, Nhật Bản năm 1945) được đặt dưới đáy giếng khoan sâu 610m dưới lòng đất. Kế đến, người ta lấp đầy bằng xi măng.
Vụ nổ hạt nhân diễn ra vào lúc 16h15. Thế nhưng, 18 phút sau vụ nổ, một mạch nước cách giếng khoan khoảng 1m bất ngờ phun lên mang theo nước ngầm, khí ga, cát và bùn nhiễm xạ trào lên mặt đất.
Về sau, các nhà điều tra phát hiện ra khối xi măng dùng để lấp giếng đã được thực hiện không phù hợp. Điều này dẫn tới sự cố các đợt phun trào từ dưới lòng đất diễn ra trong 20 ngày. Hậu quả là khu vực rộng 10.000 m2 quanh khu vực diễn ra vụ nổ bị nhiễm xạ.
Chính vì vậy, giới chuyên gia tiến hành khử nhiễm xạ song song với việc di chuyển máy móc thiết bị đến nơi an toàn. Trong quá trình đó, một số thiết bị không quan trọng bỏ lại.
Người dân sống ở ngôi làng Galkino và những địa điểm gần nơi xảy ra sự cố hạt nhân trên được giới chức trách thông báo rằng các chuyên gia tiến hành các vụ nổ dưới lòng đất để thăm dò dầu mỏ.
Do vậy, người dân không hề hay biết về sự cố phóng xạ nguy hiểm. Do đó, một số người vẫn tới khu vực vụ nổ để chăn thả gia súc, hái nấm hay nhặt những thiết bị bị bỏ lại để bán phế liệu.
Hậu quả là các trường hợp mắc bệnh ung thư, trẻ sinh non, sảy thai xảy ra ở khu vực này có dấu hiệu tăng nhanh. Nhận thức được mối nguy hiểm này, người dân ở Galkino bắt đầu rời đi nơi khác. Theo thời gian, ngôi làng này không còn người sinh sống.
