Khi đang đi lên núi để hái cam thảo, một người dân đã vô tình tìm thấy một loài cây rất nhỏ nhưng có màu sắc rất đẹp. Tuy nhiên, những người đi theo lập tức lên tiếng cảnh báo không được đến gần nó.
Đó thực chất chính là cây lan kim tuyến hay còn gọi là lan gấm (tên khoa học là Anoectochilus setaceus). Đây là một loài địa lan quý hiếm có hoa nhỏ nhưng màu sắc lá và vân lá rất đa dạng và rất đẹp.
Loài cây này ưa độ ẩm và bóng râm, kỵ ánh sáng và phát triển tốt trong môi trường đất nhiều mùn, tơi xốp, thoáng khí nên thường được tìm thấy ở các triền núi đá vôi, dọc theo khe suối, dưới các tán cây to.
Cây chỉ cao 10 - 20 cm. Cây non mới mọc có nhiều lông mềm nên chúng còn được gọi là kim tuyến tơ, thân cây màu tím, mọng nước, có khoảng 2 đến 6 lá hình trái xoan hoặc hình trứng, mọc cách xòe trên mặt đất.
Lan kim tuyến ra hoa vào tháng 10 và mùa quả chín vào tháng 12 tới tháng 3 năm sau. Các loài lan gấm đều quý (dược điển y học cổ truyền Trung Quốc lan gấm được mệnh danh là "Yaowang - Vua thảo dược") nên lan kim tuyến cũng không phải ngoại lệ.
Y học hiện đại cũng công nhận lan gấm là một cây thuốc quý và là khắc tinh bệnh ung thư, xét riêng các chất chiết xuất từ thực vật Chi Lan Kim Tuyến thì đây đều là những chất bổ sung để ngăn ngừa và điều trị bệnh lý ác tính của con người.
Cây lan kim tuyến chứa các hoạt chất chính là beta-D-glucopyranosy, succinic acid, palmitic acid, stearic acid, beta-sitosterol và các acid amin khác. Trong đó, các acid amin có trong cây lan kim tuyến được cho là có tác dụng điều trị ung thư gan, ung thư phổi vô cùng hiệu quả.
Lan kim tuyến có tác dụng thanh nhiệt, thanh huyết, giải trừ u uất, nóng gan. Cây lan kim tuyến còn có khả năng bảo vệ và tái tạo tế bào gan, được dùng để chữa bệnh viêm gan mãn tính.
Ngoài những tác dụng trên. Cây lan kim tuyến còn có tác dụng bổ máu, giúp giảm stress, tắng cường sức khỏe, lưu thông khí huyết. Giúp chữa mất ngủ vô cùng hiệu quả.
Lan kim tuyến "bỗng dưng nổi tiếng" với hàng trăm công dụng chữa bệnh ngoài sức tưởng tượng đã khiến nó trở thành một cái tên được săn lùng ráo riết trong mấy năm trở lại đây.
Điều này đã tạo nên một cơn sốt hầm hập trên thị trường. Đồng nghĩa với nó là giá thành được đẩy lên một cách chóng mặt. Thậm chí, những lúc cao điểm, mỗi kilogram lan kim tuyến có giá lên tới 100 triệu đồng mà vẫn có người mua. Những chợ lan kim tuyến ngoài đời thực và trên mạng internet chưa khi nào thôi rầm rộ.
Ở Việt Nam, giống cây này đã bị người dân khai thác vô tội vạ để bán cho các thương lái thu mua tại địa phương. Vì vậy lan kim tuyến đã được đưa vào Sách đỏ Việt Nam năm 2007 theo Nghị định 32/2006/NĐ-CP, xếp hạng EN A1a,c,d và bị cấm khai thác sử dụng mục đích thương mại.
