Trong lá thư gửi người em gái Maja năm 1922, nhà vật lý thiên tài Albert Einstein đã bày tỏ sự lo lắng cho tương lai của nước Đức trong bối cảnh tư tưởng chủ nghĩa dân tộc và bài Do Thái ngày càng tăng trong những năm trước khi Hitler nắm quyền lực.
Trong bối cảnh ấy, nhà vật lý Einstein đưa ra quyết định rời khỏi Berlin và tới ẩn náu ở khu vực miền Bắc nước Đức. Tại đây, ông viết thư cho em gái.
Trong thư, Albert Einstein kể rằng, trước khi đưa ra quyết định quan trọng trên, ông được bạn thân người Do Thái là Ngoại trưởng Đức Walther Rathenau cảnh báo về tình hình đáng sợ đang diễn ra ở Berlin.
Cụ thể, Bộ trưởng Rathenau nói với Einstein rằng, ông bị những kẻ có tư tưởng cực đoan cánh hữu ám sát nhưng may mắn thoát nạn. Cảnh sát cảnh báo rằng mạng sống của ông đang gặp nguy hiểm.
"Ở đây, không ai biết anh ở đâu và anh được cho là đang mất tích. Đây là thời kỳ đen tối cả về mặt chính trị và kinh tế. Vì vậy, anh cảm thấy nhẹ nhõm khi có thể rời đi”, Einstein viết trong thư gửi em gái Maja hồi tháng 8/1922.
Bức thư của Einstein viết năm 1922 còn thể hiện rõ sự lo lắng của nhà vật lý về tương lai của nước Đức vào thời điểm 1 năm trước khi đảng Quốc xã thực hiện cuộc đảo chính đầu tiên.
“Bức thư này cho chúng ta thấy những suy nghĩ của Einstein trong giai đoạn đầu của sự thành lập Đức quốc xã”, Meron Eren, đồng sở hữu Hãng Đấu giá Kedem ở Jerusalem cho biết.
Những lo lắng trên của Einstein đã trở thành sự thật. Khi Đức quốc xã và Hitler lên nắm quyền lực ở Đức thì người Do Thái đã trở thành mục tiêu của nhiều hoạt động nhằm loại bỏ cộng đồng này. Theo ước tính, hơn 6 triệu người Do Thái bị Đức quốc xã giết hại trong thời gian Hitler nắm quyền.
Do vậy, Einstein đã từ bỏ quốc tịch Đức năm 1933 sau khi Hitler trở thành Thủ tướng.
Về sau, nhà vật lý này tới Mỹ và sinh sống ở đây cho đến khi qua đời năm 1955.
