Cái tên lẩu phân bò gợi hình bắt nguồn từ nguyên liệu chính làm nên món lẩu độc đáo này. Tuy nhiên, nó không hẳn chế biến từ chất thải gia súc như mọi người tưởng tượng.
Thực chất, đặc sản lẩu phân bò được làm từ phần thức ăn chưa được tiêu hóa hết trong dạ dày và ruột. Từ đó, những đầu bếp với bề dày kinh nghiệm sẽ vắt lấy chất lỏng sền sệt. Thường chất dịch từ ruột non sẽ đắng hơn so với từ dạ dày.
Các khâu chế biến lẩu phân bò cũng vô cùng công phu. Trước khi mổ 1 đến 2 ngày, bò sẽ được ăn thật nhiều cỏ tươi trộn cùng các loại thảo dược khác như thạch xương bồ, hoắc hương, xuyên khung...
Sau khi có được phần dịch màu xanh sền sệt làm nước dùng, người ta còn chế thêm mật bò và gia vị. Bỏ tất cả vào nồi, đun nhỏ lửa chừng 3h là có thể thưởng thức.
Khi ăn, mọi người thêm thịt bò và nhiều đồ nhúng khác giống như cách thưởng thức lẩu thông thường.
Ở những miếng đầu, thực khách sẽ cảm thấy hơi đắng nhưng càng ăn lại càng cảm nhận được vị ngọt hậu, hương thơm từ các vị thuốc như xương bồ, hoắc hương...
Không chỉ thơm ngon, lẩu phân bò còn được tiết lộ có công dụng tiêu nhiệt, kích thích tiêu hóa.
Tương truyền, một người đàn ông Quý Châu từng bị tiêu chảy kéo dài, chạy chữa nhiều nơi không mấy tiến triển. Một lần, ông phát hiện trâu bò trong nhà ăn cỏ cùng các loại thảo dược và thuốc bắc rất khỏe mạnh nên liều mình thử “bách thảo thang”.
Thần kỳ là sau khi ăn vài lần thì triệu chứng đau bụng, tiêu chảy cũng không còn. Cứ thế, “bách thảo thang” hay còn gọi là “canh bách thảo” được làm từ phần chưa tiêu hóa hết ở dạ dày bò được lưu truyền từ đời này sang đời khác.
Lâu ngày, món ăn được biến tấu trong nguyên liệu và cách chế biến, trở thành món ngon hảo hạng, dùng để thiết khách quý và những dịp lễ Tết lớn. Dù vậy, món ăn khoái khẩu của người Quý Châu vẫn thách thức không ít người ăn bởi vấn đề cảm quan, đặc biệt du khách ở nơi xa tới.
