Sinh năm 1884 gần Leipzig, Đức, Willi Lehmann là điệp viên huyền thoại có nhiều đóng góp quan trọng cho tình báo Liên Xô. Khi lên 17 tuổi, ông tình nguyện gia nhập Hải quân và phục vụ trong suốt 12 năm.
Sau khi xuất ngũ, Lehmann đến Berlin và được một người bạn giới thiệu vào ngành cảnh sát mật. Đến năm 1914, ông được chuyển đến bộ phận phản gián của sở cảnh sát Berlin với tư cách là trợ lý cho người đứng đầu chính phủ.
Bốn năm sau, đại sứ quán của Liên Xô được mở tại Berlin. Khi ấy, ông Lehmann được giao phụ trách bộ phận giám sát các nhân viên sứ quán Liên Xô.
Sau khi Thế chiến 1 kết thúc, ông Lehmann không đồng tình với các chính sách của chính phủ Đức. Theo đó, ông đã tiếp xúc với tình báo Liên Xô từ năm 1929. Một thời gian sau, ông chính thức trở thành điệp viên của Liên Xô.
Từ những năm 1930, điệp viên Lehmann hoạt động với bí danh "Breitenbach" đã cung cấp thông tin quan trọng nhất về 14 loại vũ khí mới của quân đội Đức quốc xã.
Điệp viên Lehmann còn gửi cho tình báo Liên Xô nội dung dự thảo của Hiệp ước Hợp tác quân sự giữa Nhật Bản và Đức. Thậm chí, vào tháng 4/1941, ông còn biết được những thông tin quan trọng về cuộc tấn công của phát xít Đức ở Nam Tư.
Do kế hoạch tấn công Nam Tư bị lộ nên chính quyền Hitler phải hoãn lại chiến dịch xâm lược Liên Xô sang tháng 6/1941. Nhờ nắm bắt được thông tin quan trọng này, ông Lehmann đã mật báo những thông tin đầu tiên về ngày giờ chính xác cuộc tấn công của Đức quốc xã vào Liên Xô.
Ngoài ra, điệp viên Lehmann khai thác được mật mã mà lực lượng Gestapo của phát xít Đức sử dụng để liên lạc với các chi nhánh và điệp viên của mình ở nước ngoài. Nhờ những hoạt động tình báo hiệu quả của điệp viên Lehmann, tình báo Liên Xô đã phá hoại được nhiều kế hoạch của Đức quốc xã cũng như phá hủy các mục tiêu quan trọng của chính quyền Hitler.
Tuy nhiên, đến tháng 12/1942, ông Lehmann bị Gestapo bắt giữ. Vụ việc này chỉ có Giám đốc Muller của Gestapo cùng một vài quan chức cao cấp trong chính quyền phát xít Đức biết.
Vào ngày 29/1/1943, bản tin nội bộ của Gestapo thông bá: "Willi Lehmann đã hy sinh vì quốc trưởng và nước Đức". Từ đây, nhiều người cho rằng, việc ông Lehmann làm điệp viên cho Liên Xô bị phát giác nên Đức quốc xã đã xử tử ông. Tuy nhiên, đến nay, giới chuyên gia vẫn chưa thể điều tra, làm rõ kết cục của ông Lehmann.
