Các nhà khảo cổ học đã khai quật ngôi mộ phụ nữ đầu tiên được xác nhận chôn cùng vũ khí ở Hungary. Ngôi mộ có niên đại vào thế kỷ 10, thách thức những hiểu biết trước đó về vai trò của phụ nữ ở lưu vực Carpathian thời Trung cổ. Ảnh: B. Tihanyi et al./ PLoS ONE.
Khám phá mang tính đột phá này được công bố trên tạp chí PLOS ONE bởi một nhóm nghiên cứu quốc tế do Tiến sĩ Balázs Tihanyi thuộc Đại học Szeged dẫn đầu. Nhóm đã tìm thấy bằng chứng chưa từng có về một phụ nữ được chôn cất cùng đầy đủ trang bị bắn cung trong thời kỳ mà các kỵ binh thống trị trong các cuộc chiến tranh ở châu Âu. Ảnh: Zoltán Faur and edited by Luca Kis/PLoS ONE.
Ngôi mộ được đặt tên là SH-63 và được phát hiện tại nghĩa trang Sárrétudvari-Hízóföld - khu chôn cất lớn nhất được biết đến từ thế kỷ thứ 10 tại lưu vực Carpathian, với 262 ngôi mộ. Ảnh: Luca Kis, Photo B by Ibolya M Nepper, edited by Luca Kis/PLoS ONE.
Mộ cổ này là sự kết hợp độc đáo giữa các vật dụng tùy táng truyền thống dành cho phụ nữ cùng với một bộ dụng cụ bắn cung hoàn chỉnh của chiến binh, bao gồm một mũi tên xuyên giáp, cung bằng gạc hươu và các mảnh ống tên bằng sắt. Ảnh: Luca Kis/Tihanyi et al., PLoS ONE 2024 (CC BY 4.0).
Thông qua phân tích khảo cổ học, nhân chủng học và di truyền toàn diện, các nhà nghiên cứu đã xác nhận ngôi mộ này có sự pha trộn đặc điểm của nơi chôn cất dành cho nam giới và phụ nữ. Ảnh: Luca Kis/Tihanyi et al., PLoS ONE 2024 (CC BY 4.0).
Đồ tùy táng trong mộ của người phụ nữ này bao gồm đồ trang sức, phụ kiện quần áo giống như nhiều phụ nữ. Ngoài ra, bà còn được chôn cất cùng bộ dụng cụ bắn cung vốn chỉ có trong mộ của các nam chiến binh. Ảnh: Luca Kis/Tihanyi et al., PLoS ONE 2024 (CC BY 4.0).
Vào thế kỷ 9 - 10, các cung thủ cưỡi ngựa ở Hungary đã thực hiện những chiến dịch quân sự đáng gờm trên khắp châu Âu. Những cây cung và mũi tên xuyên giáp trở thành biểu tượng của sức mạnh chiến đấu của họ. Ảnh: Luca Kis/Tihanyi et al., PLoS ONE 2024 (CC BY 4.0).
Hiện các nhà nghiên cứu chưa thể khẳng định chủ nhân ngôi mộ SH-63 có phải một nữ chiến binh hay không. Dù vậy, kết quả phân tích bộ hài cốt cho thấy khi còn sống, bà có lối sống năng động, có thể bao gồm việc luyện tập thể chất thường xuyên. Ảnh: Luca Kis/Tihanyi et al., PLoS ONE 2024 (CC BY 4.0).
Tiếp đến, những biến đổi xương tập trung ở phần trên bên phải cơ thể của người phụ nữ phù hợp với các hoạt động lặp đi lặp lại liên quan đến luyện tập bắn cung. Người phụ nữ này có 3 chấn thương nghiêm trọng ở tay, có thể do ngã xuống rồi chống tay. Những chấn thương này phù hợp với những người thường tham gia các hoạt động đòi hỏi thể lực mạnh mẽ. Ngoài ra, bà có dấu hiệu loãng xương - tình trạng phổ biến ở phụ nữ lớn tuổi. Ảnh: Luca Kis/Tihanyi et al., PLoS ONE 2024 (CC BY 4.0).
