Thiếu niên đau lưng ho ra máu

Bé gái 15 tuổi nhập viện trong tình trạng đau tức vùng lưng kéo dài, kèm sổ mũi và ho ra máu. Qua thăm khám và chẩn đoán hình ảnh, bác sĩ xác định bệnh nhi mắc lao phổi tiến triển, gây tổn thương phổi và mạch máu, dẫn đến ho ra máu.

ThS.BSNT Trần Duy Hưng, khoa Hô hấp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội cho biết, kết quả chụp cắt lớp vi tính cho thấy thùy trên phổi phải xuất hiện các đám đông đặc, kính mờ, dấu hiệu điển hình của tổn thương lao.

Đồng thời, động mạch phế quản phải và nhánh mạch dưới đòn phải giãn ngoằn ngoèo, bất thường. Đây là tình trạng giãn mạch phế quản do lao phổi, hiếm gặp ở người trẻ tuổi, đặc biệt khi không có tiền sử bệnh hô hấp mạn tính. Tổn thương còn lan đến cột sống, nghi do lao.

Động mạch phế quản là các mạch máu nhỏ mang oxy đến nhu mô phổi và phế quản. Trong các bệnh lý viêm phổi mạn tính như lao, giãn phế quản, nấm phổi…, các mạch này có thể giãn to và ngoằn ngoèo, thành mạch yếu, dễ rò rỉ máu. Khi vỡ mạch, người bệnh có thể ho ra máu ồ ạt, nguy cơ tử vong cao.

Sau khi xác định chính xác nguyên nhân, các bác sĩ đã tiến hành can thiệp bằng kỹ thuật nút mạch cầm máu.

TS.BS Nguyễn Duy Trinh, Phó giám đốc Trung tâm Chẩn đoán hình ảnh và Điện quang can thiệp cùng ê-kíp sử dụng ống thông đưa từ động mạch đùi lên động mạch phế quản phải, bơm vật liệu chuyên dụng để làm tắc mạch máu đang giãn bất thường.

Sau can thiệp, tình trạng ho ra máu được kiểm soát, bệnh nhi phục hồi tốt và xuất viện sau 2 tuần điều trị tích cực. Hiện bé tiếp tục điều trị lao phổi theo phác đồ kéo dài 6-12 tháng.

Bác sĩ Hưng khuyến cáo, bệnh lao thường diễn tiến âm thầm, dễ nhầm với cảm cúm hay viêm phổi thông thường. Người bệnh có thể ho khan kéo dài, mệt mỏi, sốt nhẹ về chiều, sụt cân hoặc ra mồ hôi đêm. Trẻ em và thanh thiếu niên là nhóm dễ bị bỏ sót chẩn đoán vì triệu chứng không điển hình.

Đặc biệt, ho ra máu luôn là dấu hiệu nguy hiểm cần được thăm khám ngay. Điều trị lao cần tuân thủ phác đồ nghiêm ngặt. Việc bỏ thuốc giữa chừng có thể dẫn đến lao kháng thuốc, gây khó khăn trong điều trị và đe dọa đến tính mạng.

Cẩn thận biến chứng chết người của lao phổi

Theo GS.TS Ngô Quý Châu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, bệnh lao phổi (ho lao) là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, cướp đi sinh mạng của hơn 1,5 triệu người mỗi năm. Bệnh có khả năng lây lan trong cộng đồng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

Theo báo cáo của của tổ chức Y tế Thế giới WHO công bố năm 2018, Việt Nam đứng thứ 16 trong 30 nước có số người bệnh lao cao nhất trên toàn cầu, đồng thời đứng thứ 15 trong số 30 nước có gánh nặng bệnh lao kháng đa thuốc cao nhất thế giới.

Bệnh lao là bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn Mycobacterium Tuberculosis gây ra. Đây là một bệnh lây lan qua không khí, mầm bệnh không tồn tại trong tự nhiên và không có vật trung gian truyền bệnh.

Bệnh lao có thể tấn công bất kỳ bộ phận nào trên cơ thể như thận, cột sống, tủy xương, hệ thần kinh… Tuy nhiên thường gặp nhất là lao phổi, bệnh cảnh này chiếm từ 80 – 85% trong tổng số ca mắc bệnh do lao.

Bệnh nhân mắc bệnh ho lao là nguồn lây vi khuẩn cho người lành nhiều nhất, đặc biệt thể lao ở phổi có vi khuẩn AFB dương tính trong đờm. Nếu không điều trị sớm và dùng thuốc không đúng phác đồ, bệnh có thể gây nguy hại tới tính mạng bởi những biến chứng sau:

Tràn dịch, tràn khí màng phổi: Tràn dịch màng phổi có nước dịch vàng chanh, dịch tiết chứa nhiều protein và lympho bào, đôi khi là dịch hồng hoặc đỏ. Tràn khí màng phổi xảy ra khi vỡ một hang lao thông với hang màng phổi, triệu chứng chủ yếu là đau ngực đột ngột bên có tràn khí và khó thở.

Khi khí và dịch tràn ra nhiều quá sẽ ép phổi lại còn một thể tích rất nhỏ. Thể tích này không thể cung cấp đủ khí khiến người bệnh bị ngạt thở và tử vong. Do vậy, cần xử lý ngay tràn dịch và khí để khai thông sự dễ thở cho bệnh nhân.

Lao thanh quản: Thường biểu hiện bằng khàn tiếng, thay đổi giọng nói, nuốt đau, đau tai. Khám thường thấy loét ở dây thanh âm hoặc những nơi khác thuộc đường hô hấp trên, cần xét nghiệm đờm trực khuẩn Koch khi bệnh nhân đang bị lao phổi tiến triển.

Nấm Aspergillus phổi: Có những trường hợp bệnh lao đã được chữa khỏi nhưng vẫn để lại các hang. Các hang này sau đó có thể bị nhiễm nấm Aspergillus fummigatus. Nhiễm nấm có thể dẫn tới ho ra máu nặng thậm chí là tử vong.

Rò thành ngực: Nếu không được điều trị, hoặc điều trị không đủ thuốc, không đủ thời gian hoặc lao kháng thuốc có thể gây ra rò thông phế quản và thành ngực.

Lao dễ lây từ người sang người qua đường hô hấp, vì thế những đối tượng sau đây có nguy cơ cao mắc lao phổi.