Gia đình Fabian Morales ở Mexico đã phát hiện xương một quái thú được cho là loài voi ma mút tuyệt chủng từ lâu khi đang xây bể chứa nước cho nhà vệ sinh.
Ban đầu, ông Morales cho rằng đây chỉ là một lớp tepetate - lớp đất cứng thường được tìm thấy ở các vùng núi lửa Mexico. Tuy nhiên sau khi đào lên và quan sát kỹ, ông nhận ra đây thực chất là xương của một sinh vật nào đó.
Vì vậy ông Morales đã lập tức thông báo với Viện Nhân chủng học và Lịch sử Quốc gia (INAH). Sau khi nhận được tin, các chuyên gia đã đến khai quật và phân tích.
Mảnh xương được xác định thuộc về xương đùi và xương hàm của họ Proboscidea (một loài động vật có vú lớn) và rất có thể là một con voi ma mút Colombia 10.000 năm tuổi.
Để xác định chính tuổi và giới tính của con quái thú tiền sử này, các nhà khoa học cần làm nhiều phân tích kỹ lưỡng hơn.
Cả phần xương đùi và hàm đều được bảo quản ở trạng thái tốt. Duy chỉ phần đầu của xương đùi bị va chạm trong quá trình gia đình Morales đào chỗ cho bể chứa.
Voi ma mút hay còn có tên tiếng anh là Mammoth thuộc loài Mammuthus – một loài voi cổ đại đã bị tuyệt chủng. Chúng tồn tại vào khoảng 4,8 triệu năm đến 4.500 năm trước.
Chúng có bộ lông dài gần 50cm, rậm rạp hơn loài voi bây giờ, có ngà dài và cong, răng voi ma mút rất dài, cong quặp vào trong, dài nhất lên đến 5cm, răng lớn, sắc cạnh, thích hợp cho nghiền nát cỏ.
Ma mút có chân sau ngắn nên trọng tâm toàn thân nghiêng về phía sau, vai nhô cao, chân chỉ có 4 ngón (kém 1 ngón so với voi hiện nay), da dày. Vòi của voi ma mút có hai chỗ lồi giống như ngón tay, một ở phía trước và một ở phía sau, giúp chúng dễ dàng túm lấy cỏ. Da màu đen, nâu và nâu đỏ, lông vàng, cao từ 3 đến 3,3 m.
Các loài voi ma mút có thể được nhận dạng từ một số các gờ men răng trên rang hàm của chúng; các loài nguyên thủy có ít gờ và số lượng gờ dần dần tăng lên khi các loài mới tiến hóa và thay thế các loài cũ.
Các chỏm răng voi ma mút dài hơn và hộp sọ thì cao với kích thước từ đỉnh đầu xuống đáy và ngắn hơn kích thước từ gáy tới trán theo kích thước hài cót của ma mút còn sót lại.
Voi ma mút Columbia cũng tiến hóa từ một quần thể Trogontherii đã tiến vào Bắc Mỹ. Một nghiên cứu di truyền năm 2011 chỉ ra rằng mẫu vật được kiểm tra của voi ma mút Columbia được gộp trong phạm vi của phân nhánh chứa voi ma mút lông xoăn. Điều này gợi ý rằng hai quần thể đã lai ghép với nhau và sinh ra con có khả năng sinh sản.
