Khung cảnh bạo loạn ở khu vực Los Angeles, bang California vào ngày 7/6/2025. Ảnh: AFP.
“Họ không làm đúng phần việc của mình”
Theo Nhà Trắng, quyết định huy động Vệ binh Quốc gia được đưa ra sau khi các cuộc biểu tình ở thành phố Los Angeles và các khu vực lân cận biến thành bạo lực. Người biểu tình ném đá vào xe cảnh sát, bao vây một tòa nhà liên bang, khiến Bộ An ninh Nội địa Mỹ (DHS) phải điều thêm lực lượng bảo vệ các nhân viên ICE – cơ quan phụ trách trục xuất người nhập cư bất hợp pháp.
Khi số lượng nhân viên liên bang không thể tăng thêm mà không thể rút từ nơi khác, chính quyền ông Trump quyết định đưa Vệ binh Quốc gia vào cuộc. “Các nhân viên không ICE thể làm nhiệm vụ hiệu quả và bị tấn công”, một quan chức Nhà Trắng tuyên bố. Phát ngôn viên Karoline Leavitt nói thêm: “Lãnh đạo đảng Dân chủ ở bang California đã từ bỏ trách nhiệm bảo vệ người dân. Tổng thống Trump buộc phải hành động để dẹp loạn”.
Lệnh điều quân được ông Trump ký vào tối ngày 7/6, trong lúc đang trên đường tới dự sự kiện UFC ở bang New Jersey. Theo nội dung văn bản, thời hạn triển khai là 60 ngày, do Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth quyết định.
California phản đối mạnh mẽ
Một chiếc xe bị thiêu rụi trong cuộc đụng độ giữa cảnh sát và người biểu tình ở Los Angeles, Mỹ. Ảnh: Reuters.
Thống đốc California Gavin Newsom bày tỏ sự phản đối, gọi động thái này là “khiêu khích và chỉ khiến tình hình leo thang”. Ông khẳng định bang có đủ lực lượng xử lý và không cần hỗ trợ thêm từ liên bang. “Ông Trump đang cố tình tạo ra khủng hoảng”, ông Newsom tuyên bố.
Một số quan chức thực thi pháp luật địa phương cũng cho rằng đây là phản ứng thái quá của chính quyền liên bang và có thể gây phản tác dụng. “Cho đến ngày 7/6, số người biểu tình có khả năng gây bạo lực chỉ vài chục người. Chúng tôi đang kiểm soát tình hình”, một nguồn tin an ninh cấp cao nói.
Tuy nhiên, Bộ trưởng An ninh Nội địa Kristi Noem bảo vệ quyết định, nói rằng Vệ binh Quốc gia “sẽ giúp đảm bảo các cuộc biểu tình diễn ra trong hòa bình”.
Bạo loạn vì chính sách trấn áp nhập cư bất hợp pháp
Động thái điều quân diễn ra trong bối cảnh chính quyền ông Trump đang thúc đẩy mạnh mẽ các chiến dịch trấn áp nhập cư bất hợp pháp. Phó Chánh văn phòng Stephen Miller đã yêu cầu ICE tăng cường bắt giữ người nhập cư trái phép. Theo DHS, chỉ riêng ngày 4/6, số người bị bắt lên đến 2.368 – cao gấp đôi mức trung bình trong 100 ngày đầu nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump.
Cùng lúc, chính quyền ông Trump đe dọa cắt hàng loạt khoản tài trợ liên bang cho California, bao gồm cả hệ thống Đại học California. Giới chức liên bang được chỉ đạo rà soát những khoản có thể bị đình chỉ.
Quyết định triển khai lực lượng Vệ binh Quốc gia được ông Trump đưa ra vào cuối tuần. Ảnh: AFP.
Quan hệ giữa ông Trump và ông Newsom vốn đã căng thẳng từ nhiệm kỳ đầu, đặc biệt sau tranh cãi về cách tiểu bang xử lý cháy rừng vào đầu năm 2025. Hôm 6/6, hai người đã có cuộc điện đàm kéo dài khoảng 40 phút, trong đó ông Trump yêu cầu ông Newsom “tăng cường lực lượng an ninh vì tình hình đã mất kiểm soát”.
Dù chưa kích hoạt Đạo luật Chống bạo loạn năm 1807 – cho phép triển khai quân đội chính quy để đảm bảo an ninh trong nước – ông Trump không loại trừ khả năng này. “Chúng ta đang xem xét. Chúng ta sẽ làm mọi thứ cần thiết để lập lại trật tự”, ông nói khi rời Nhà Trắng tới trại nghỉ Camp David.
Trên mạng xã hội, ông cáo buộc “những đám đông nổi loạn đang tấn công nhân viên liên bang để cản trở hoạt động trục xuất”.
Tối Chủ Nhật, ông Trump triệu tập cuộc họp tại Trại David với các quan chức cấp cao gồm Bộ trưởng Quốc phòng Hegseth, Phó Tổng thống JD Vance và Ngoại trưởng Marco Rubio. Ông Hegseth nói lính thủy đánh bộ Mỹ đóng quân ở căn cứ Pendleton, bang California, đã được đặt trong tình trạng "báo động cao" và sẵn sàng can thiệp nếu có lệnh từ Tổng thống.